Nederlands Film Festival: Het irritante eiland

• Nederlands
• Culturele en kunstzinnige vorming
• +6
• Basisschool
• Groep 6-8

Introductie

Door deze les maken de leerlingen kennis met filmeducatie en gaan zij dieper in op hoe de filmmaker het verhaal overbrengt. Film creëert een werkelijkheid. De maker zet allerlei middelen in om onze blik te sturen. Wij zien dus wat de filmmaker wil dat wij zien. In hoeverre is de leerling zich hiervan bewust? Wat doen de filmbeelden met de leerling? Deze bewustwording wordt bereikt door onderzoekend leren. Er zijn dus geen goed-fout opdrachten, wel kijkvragen, klassengesprekken en reflectievragen. Synopsis Niet rijmende raps en teennagelknippende leraren, bah! Maar weet je wat pas écht een ramp is? Een heel eiland vol irritante mensen. Sinds een heks in de Middeleeuwen een vloek uitsprak is iedereen die op het eiland woont of er voet aan wal zet, voor altijd irritant. Alleen de verlegen elfjarige Hunter is aan de vloek ontsnapt – kan hij de vloek voor anderen ongedaan maken?

Instructies

Leerdoelen

• De leerling leert over verhaallijnen en het begrip raamvertelling.
• De leerling is zich ervan bewust dat de filmmaker mede door middel van het camerawerk en de kostuums, de kijker aanwijzingen geeft over  
  
• De filmmaker door middel van het o.a. het camerawerk en de kostuums aan de kijker duidelijk maakt naar welke verhaallijn hij of zij kijkt.  

Werkwijze

• Van de film Het irritante eiland (2019, 76 min., Albert Jan van Rees) bekijk je met de klas een aantal korte fragmenten. 
• Dit lesmateriaal is ontwikkeld ter ondersteuning bij de film Het irritante eiland. De les kan voorafgaand aan het bekijken van de film worden gehouden. 
• Nadat de klas de hele film heeft gezien, kun je nogmaals de vragen uit deze les behandelen. Verschillen de antwoorden?
• Deze opdrachten zijn geschikt voor het primair onderwijs (groep 6, 7 en 8). De opdrachten kenmerken zich door natuurlijke differentiatie. Dit houdt in dat leerlingen op eigen niveau (onderdelen van) het probleem kunnen oplossen. Bij overleg zal discussie vaak noodzakelijk zijn.
• Deze les kan geprint worden met de notities per dia door op de print knop te drukken rechtsboven in het scherm.
• Je kunt kiezen voor verschillende werkvormen: individueel, in groepjes of klassikaal. 
• De lesduur is exclusief de tijd van de film en nabespreking.

NB: Ons advies is om bij deze les niet te werken met 'devices in de klas'. Je kunt dit uitzetten door het vinkje onderin het scherm van de lespresentatie te deactiveren.

HET IRRITANTE EILAND

Introductie:

Leerdoelen:

• De leerling leert over verhaallijnen en het begrip raamvertelling.
• De leerling is zich ervan bewust dat de filmmaker mede door middel van het camerawerk en de kostuums, de kijker aanwijzingen geeft over  
• De filmmaker door middel van het o.a. het camerawerk en de kostuums aan de kijker duidelijk maakt naar welke verhaallijn hij of zij kijkt.  

Werkwijze:

• Van de film Het irritante eiland (2019, 76 min., Albert Jan van Rees) bekijk je met de klas een aantal korte fragmenten.
• Dit lesmateriaal is ontwikkeld ter ondersteuning bij de film Het irritante eiland. De les kan voorafgaand aan het bekijken van de film worden gehouden. 
• Nadat de klas de hele film heeft gezien, kun je nogmaals de vragen uit deze les behandelen. Verschillen de antwoorden?
• Deze opdrachten zijn geschikt voor het primair onderwijs (groep 6, 7 en 8). De opdrachten kenmerken zich door natuurlijke differentiatie. Dit houdt in dat leerlingen op eigen niveau (onderdelen van) het probleem kunnen oplossen. Bij overleg zal discussie vaak noodzakelijk zijn.
• Deze les kan geprint worden met de notities per dia door op de print knop te drukken rechtsboven in het scherm.
• Je kunt kiezen voor verschillende werkvormen: individueel, in groepjes of klassikaal. 
• De lesduur is exclusief de tijd van de film en nabespreking.

Vraag of opdracht

Extra informatie

Tip

Kijk

Luister

Legenda:

Waar staan de iconen voor, hoe werkt deze les? Klik er in de volgende dia's op voor uitleg.

Wie heeft deze film gezien? 

Waar denk je dat de film over gaat? 

Wat zou een irritant eiland kunnen zijn? 

Hoe verwacht jij dat een irritant eiland eruit ziet? 

Wat verwacht jij van de mensen die op het irritante eiland leven? Hoe zien zij eruit? Hoe gedragen zij zich? 

Opdracht 1: Verwachtingen 

Vragen vooraf.

De film die je gaat bekijken heet Het irritante eiland. 

Antwoorden:

Vraag 1 t/m 5: eigen interpretatie.

Je gaat nu naar

fragment 1 kijken >

Opdracht 2: Verhaallijnen

Bekijk fragment 1. Je ziet in het fragment meerdere verhaallijnen. De film speelt zich op drie verschillende plekken af en in drie verschillende periodes.

Fragment 1

Welke drie verhaallijnen zie je in het fragment?

Wanneer spelen de verhalen zich af (in welke tijd)? 

Hoe zorgt de filmmaker ervoor dat jij niet in de war raakt van drie verhalen door elkaar? In andere woorden, hoe komt het dat je verhaal kunt volgen? 

raamvertelling

Bij een raamvertelling is er één overkoepelend verhaal, dat alle andere verhalen met elkaar verbindt. 

verhaallijn

Een verhaallijn beschrijft de belevenissen die een personage meemaakt.

Opdracht 2: Verhaallijnen 

Vragen bij een specifiek fragment.

Vraag 1:

1.1 Het verhaal van de vader die zijn zoon een verhaald verteld .

1.2 De verhaallijn rond de heks bij een meer.

1.3 Het verhaal van Hunter op het irritante eiland.

Vraag 2: Alle drie de verhalen spelen zich in een andere tijd af.

2.1 Voor zover wij kunnen zien vertelt de vader het verhaal in het nu.

2.2 Het verhaal van de heks bij het meer speelt zich af in het verleden, rond 1415, in de Middeleeuwen.

2.3 Bij het irritante eiland weten we niet precies wanneer het zich afspeelt, maar in ieder geval vóórdat de vader het verhaal vertelt op de zolder.

Vraag 3: De vader vertelt een verhaal aan zijn zoon (en dus ook aan jou als kijker). Hij legt uit wat de link is tussen het verhaal van de heks en het verhaal van Hunter. Dit noem je een raamvertelling.

Uitleg verhaallijn:

Een verhaallijn beschrijft de belevenissen die een personage meemaakt (begin, midden en einde). Soms heb je meerdere verhaallijnen binnen in één film(verhaal). Bij Het irritante eiland heb je drie verschillende verhaallijnen.

Uitleg raamvertelling:

Bij een raamvertelling is er één overkoepelend verhaal, dat alle andere verhalen met elkaar verbindt. Eigenlijk wordt er dus een verhaal binnen een ander verhaal verteld. Een voorbeeld van een raamvertelling zijn de sprookjes van Duizend-en-één-nacht.

Je gaat nu naar

fragment 2 kijken >

Opdracht 3: Camera
Je weet nu dat de film zich op drie verschillende plekken en in verschillende tijden afspeelt. Bekijk fragment 2 en let goed op het camerawerk.

0

Fragment 2

Hoe zorgt de filmmaker ervoor dat jij aan het camerawerk (en dus niet aan de kleding of locatie, maar alleen aan het beeld) kunt zien naar welk verhaal je kijkt? 

Let vooral op hoe het beeld eruit ziet. Wat zijn de verschillen tussen de beelden gemaakt op de zolder en de beelden van het irritante eiland? 

Opdracht 3: Camera

Vragen bij een specifiek fragment.

De filmmaker geeft jou als kijker met het camerawerk aanwijzingen om je te laten weten naar welke verhaallijn je kijkt. 

Antwoorden:

- Vraag 1: De beelden op het eiland vallen op. De randen van de eilandscènes zijn vervaagd en het beeld lijkt iets te zijn vervormd. Dit komt omdat er gebruik is gemaakt van een speciale cameralens. Hierdoor lijkt het net alsof het midden van het beeld als enige scherp is en ook ietsje ‘boller’ lijkt dan de zijkanten van het beeld. De beelden op de zolder zijn gemaakt met een andere lens. Hier zie je geen vervormd beeld. Alleen door te letten op het camerawerk kun je dus zien of je wel of niet naar beelden van het irritante eiland kijkt.

Uitleg camerawerk:

Met een camera kan je meer doen dan alleen opnemen wat er gebeurt. Een filmmaker kiest het kader (wat je wel in beeld ziet en wat buiten het beeld valt) en het standpunt (de hoek van waaruit de camera filmt & de afstand tot wat er wordt gefilmd). Door hier keuzes in te maken, geeft de filmmaker de beelden een bepaalde sfeer. Dit geldt ook voor het gebruik van camerabewegingen.

Je gaat nu naar

fragment 3 kijken >

Opdracht 4: Kostuums

Laat de leerlingen naar fragment 3  kijken en letten op de kostuums.

0

Fragment 3

Hoe kun je zien naar welke verhaallijn je kijkt als je let op de kostuums? Beschrijf de kostuums voor alle drie de verhaallijnen. Let op de kleuren van de kleding.

Waarom draagt de heks een blauw gewaad denk je?  

Opdracht 4: Kostuums

Vragen bij een specifiek fragment.

Antwoorden:

Vraag 1.1 De personages uit de Middeleeuwen zijn gekleed in ouderwetse, voornamelijk donkere kleding. Alleen de heks en de leider van het dorp dragen gekleurde kleding (maar nog steeds geen felgekleurde kleding). Zij vallen binnen de groep het meeste op en zijn ook de belangrijkste twee personages in dit verhaal.

1.2 Op de zolder dragen de vader en zoon allebei een gekleurde trui. De zoon draagt een trui met strepen. Het is kleding die nu ook gedragen zou kunnen worden. De kleding is niet erg opvallend.

1.3 Op het irritante eiland dragen (bijna) alle personages felle kleuren. Hunter draagt bijvoorbeeld een knalgele trui. Wat ook opvalt is dat alle kinderen in de klas een effen shirt aan hebben (geen patroontjes).

De kledingstijl en de kleuren van de kleding verschillen per verhaallijn van elkaar. Hierdoor kun je ook aan alleen de kostuums zien naar welk verhaal je kijkt.

- Vraag 2: De heks heeft als enige van het dorp een helemaal blauw gewaad aan en is hiermee duidelijk anders dan de dorpelingen. Door het blauwe gewaad valt zij extra op en is ze ook aan haar kleding te zien een buitenbeentje.

Uitleg kostuums:

De kleding van een personage noem je een kostuum. Ook als een personage hele gewone kleding draagt of alleen een zwembroek draagt, noem je dit een kostuum. Er is altijd over nagedacht door de kostuumontwerper: het kostuum zegt namelijk iets over het personage.

Stel jij werkt in de filmwereld en het is jouw taak om ervoor te zorgen dat de filmset eruit ziet als in de Middeleeuwen. Hoe pak je dit aan? Waar moet je op letten?

Extra: Er sluipen wel eens foutjes in films. Zo zie je in sommige historische films ineens een vliegtuig in beeld of het horloge van één van de acteurs. Oeps…

Opdracht 5: Middeleeuwen

In Het irritante eiland willen de filmmakers het laten lijken alsof het verhaal van de heks in de Middeleeuwen is opgenomen. 

Antwoord:

Laat de leerlingen informatie opzoeken over de Middeleeuwen. Denk aan: Hoe zagen mensen er toen uit? Welke beroepen bestonden er? In wat voor huizen woonden mensen in de Middeleeuwen? Wat voor vervoersmiddelen bestonden er?

Suggesties:

- De acteurs moeten eruit zien zoals mensen er in de Middeleeuwen uitzagen. Denk aan: gewaden, ridderharnassen, zwaarden, kasteeljurken…

- Alles wat nog niet bestond in de Middeleeuwen, mag niet in beeld te zien zijn. Denk aan: mobieltjes, horloges, auto’s, haarspelden, flatgebouwen, maar ook aan bijvoorbeeld straattaal.

Wat uit de film vond jij het meest irritant? 

Vervolgsuggesties voor na het kijken van de film

Wat vond je van de film? Waarom vond je dat? 

Hoe zijn de drie verhaallijnen uiteindelijk samengekomen? 

Is je nog meer opgevallen aan de kostuums? Welk kostuum is je het meest bijgebleven?

Is je nog meer opgevallen aan het camerawerk?

Vervolgvragen:

Kijk de hele film. De vragen uit deze les kunnen ook na het kijken van de gehele film beantwoord worden. De leerlingen kunnen dan met elkaar in gesprek of hun antwoorden aangepast moesten worden of niet en door welke informatie dit nodig was (narratief of filmische vormgeving of context). 

Deze film is geselecteerd voor het educatieprogramma van het Nederlands Film Festival. Klik hier voor meer informatie.