Nederlands Film Festival: White Berry

• Filmeducatie
• Mens & Maatschappij
• +4
• Middelbare school
• MBO
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 4-6

Introductie

Deze les is ontwikkeld bij de film White Berry, en kan ingezet worden als voorbereidings- of verwerkingsles. Jullie krijgen in deze les enkele korte fragmenten uit de film te zien, bij ieder fragment horen vragen of opdrachten om dieper op de inhoud en de totstandkoming van de film in te gaan. In de les staat het onderzoekend leren centraal: de leerlingen/studenten zullen grotendeels zelf aan het woord zijn. Klassikaal of in tweetallen onderzoeken zij de kernboodschap van de film middels kijkvragen of praktische opdrachten, en onderzoeken zij wat hun mening hierover is en hoe zij zelf met de hedendaagse onderwerpen uit de film te maken krijgen. Omschrijving van de film: Grace (17), een vrouw van Burundese afkomst met albinisme, voelt zich een buitenstaander. Als ze danser Kya en haar entourage ontmoet, opent dat een nieuwe wereld. Maar hoever is ze bereid te gaan om bij de groep te horen? Leerdoelen: - De leerling/student brengt de persoonlijke filmbeleving onder woorden en gaat hier met medeleerlingen over in gesprek. Om zo bewustwording over de onderlinge verschillen in beleving te creëren. - Reflecteert op persoonlijk, maatschappelijk, politiek en cultureel effect en legt verbanden tussen beeldvorming in film en de maatschappelijke/culturele positie van mensen op basis van groepskenmerken. - Herkent hoe verhaal, vormgeving en de boodschap van de film verbonden zijn aan tijd en plaats van ontstaan. - De leerlingen/studenten maken een koppeling vanuit de film naar het eigen leven en onderzoeken en beargumenteren hoe zij hier in staan.

Instructies

• Deze les is ontwikkeld als een klassikale les in het voortgezet onderwijs (vanaf klas 4) en het MBO (alle leerjaren). 
• Het is een actieve les, leerlingen zullen veel zelf aan het woord zijn, zowel klassikaal als in tweetallen.
• De les kan ingezet worden als voorbereidings- of verwerkingsles bij het filmbezoek White Berry.
• Tijdsduur LessonUp: basisles ongeveer 45 minuten.
• Bij de les hoort een verdiependeopdracht van ca. 30 minuten. Deze opdracht is extra en kan ingezet worden om dieper in te gaan op de boodschap van de film en deze te koppelen aan de leefwereld van de leerlingen.
• De slides bestaan uit beeld en filmfragmenten. Bij elke slide zijn notities beschikbaar voor de docent, met achtergrondinformatie en opdrachten om de leerlingen bewuster te laten kijken en om hen te laten reflecteren op dat wat zij zien en ervaren in de film.
• Wanneer je in de les notities aanklikt, zien de leerlingen deze ook verschijnen op het digibord. Het is daarom handig de instructies van tevoren voor jezelf uit te printen. Deze les kan uitgeprint worden door op de print knop rechtsboven op het scherm te drukken.

Deze les is ontwikkeld bij de film White Berry. De les kan ingezet worden als

voorbereidings- of verwerkingsles van het film bezoek.

Jullie krijgen in deze les enkele korte fragmenten uit de film te zien, bij ieder fragment horen vragen of opdrachten om dieper op de inhoud en de totstandkoming van de film in te gaan.

Vraag of opdracht

Extra informatie

Kijken

Verdiepende opdracht

Legenda

Op deze slide staan alle symbolen uitgelegd die je tijdens deze les kunt tegenkomen. 

De film die we vandaag in de les gaan behandelen heet White Berry. Bekijk de foto hiernaast. Waarom denk je dat de film zo heet?

Albinisme is een erfelijke aandoening waarbij geen of niet genoeg pigment wordt aangemaakt in de ogen en of haar en huid. Deze film gaat onder andere over dit onderwerp. 

Wat zouden de gevolgen kunnen zijn van het hebben van albinisme? Wat voor thema's verwacht je dat deze film behandelt?

Wanneer je het gevoel hebt ergens niet echt bij te horen kun je je net als de hoofdpersoon uit White Berry erg eenzaam gaan voelen. Is dit een herkenbaar gevoel? Bespreek je antwoord in tweetallen. 

Antwoorden

• Laat leerlingen met elkaar overleggen. Wat zien ze op de foto? Wat valt ze op?
• Laat leerlingen nadenken over wat de gevolgen kunnen zijn van het hebben van albinisme op het leven van een individu. Thema's als discriminatie, uitsluiting, eenzaamheid, etc. liggen voor de hand.
• Laat leerlingen eerst in tweetallen deze vraag beantwoorden. Bespreek vervolgens wat antwoorden klassikaal. Vraag wie in de klas zijn of haar ervaring wil delen. Het hoeven geen zwaar beladen voorbeelden of onderwerpen te zijn. Een gevoel van ergens niet bijhoren kan ook al ontstaan als je op een verjaardag bent van de vrienden van je ouders.  

Bedenk tijdens het kijken van het volgende fragment wat je ziet en voelt tijdens het kijken. 

De thema's eenzaamheid en ergens niet bijhoren staan centraal in de film White Berry. We onderzoeken aan de hand van een aantal fragmenten hoe de maker dit gevoel met filmische middelen heeft duidelijk te maken.

Filmische middelen zijn ingrediënten die een filmmaker inzet om zijn verhaal te vertellen. Voorbeelden van filmische middelen zijn bijvoorbeeld: camera, montage, geluid, muziek, kleur, kostuum, sets, enzovoort.

Antwoorden

• 
  

Fragment 00:00-01:26

Wat wat voor gevoel kreeg je bij dit fragment? En waar komt dit door?

Wat viel je op tijdens het kijken van dit fragment?

Bespreek in tweetallen

Waar denk je dat dit fragment over ging?

Wat vraag je je nog af na het zien van dit fragment?

Stel de volgende vragen klassikaal, laat de leerlingen deze in tweetallen bespreken. Behandel daarna enkele antwoorden klassikaal. 

(Mogelijke) antwoorden op de vragen:

• Vraag 1:
  Bijv. dat er één kindje wit was en de rest van de mensen zwart. Dat er modder op het gezicht werd gesmeerd van het witte kindje. Dat het licht van de zaklamp er een beetje wazig en dubbel uitzag.
• Vraag 2: Meerdere antwoorden mogelijk. Bijv. over het vluchten en verstoppen van Shawna.
• Vraag 3: Bijvoorbeeld spanning of angst.
  
• Vraag 4: Eigen antwoord. 

Camerawerk

Met verschillende cameratechnieken, -standpunten en  -bewegingen kun je een bepaald gevoel opwekken. Denk bijvoorbeeld aan close up of long shots (ver weg), of de camera laag bij de grond staat of hoog in de lucht, snelle bewegingen, langzame bewegingen.

Tijdens dit fragment voelde je veel spanning. Wat deed de camera om dat gevoel op te wekken?

Muziek

Ook muziek kan zeer bepalend zijn voor de sfeer in een film. Met muziek kun je iets wat heel ongemakkelijk is ontzettend grappig maken - of juist heel verdrietig. Muziek kan enorm aanwezig zijn, of zachtjes op de achtergrond. 

Wat viel je op aan de muziek in dit fragment? Kijk (en beluister) zo nodig het fragment opnieuw. 

Stel de volgende vragen klassikaal:

(Mogelijke) antwoorden

• Vraag 1: Er werd van heel dichtbij gefilmd, in close up, waardoor je de angst op de gezichten van de kinderen goed kon zien.
• Vraag 2: De muziek in dit fragment klinkt onheilspellend. Ook dit geeft een angstig gevoel. 

Hoe voelt Grace zich denk je? En waarom?

Wat gebeurt er in dit fragment?

Wat wil de maker ons duidelijk maken met dit fragment, denk je? 

Bespreek de vragen klassikaal

(Mogelijke) antwoorden:

• Vraag 1: Grace maakt een toets en krijgt langer de tijd dan haar klasgenoten om de toets te maken. Hierdoor zit zij in haar eentje met de docent in het lokaal terwijl de rest van de klas buiten pauze heeft.
• Vraag 2: Bijvoorbeeld: dat Grace anders is dan de rest / eenzaam en anders dan de rest.
• Vraag 3: Laat leerlingen hier zelf antwoorden/redenen voor geven. Het kan een gevoel zijn wat ze krijgen van het beeld, maar het kan ook te maken hebben met empathie/inlevingsvermogen van hoe het is om in je eentje binnen te zitten terwijl de rest buiten plezier maakt. 

Wat heeft de maker gedaan om dit eenzame gevoel en het idee van anders zijn te versterken?

Schrijf individueel 3 dingen op die de maker nog meer had kunnen doen om dit eenzame gevoel te versterken. Bespreek dit klassikaal. 

Wanneer je het gevoel hebt ergens niet echt bij te horen kun je je net als Grace erg eenzaam of anders dan de rest gaan voelen. Is dit een herkenbaar gevoel? Bespreek je antwoord in tweetallen. 

(Mogelijke) antwoorden

• Vraag 1: De wazige camerabeelden laten zien dat Grace lastig kan lezen en kijken waardoor zij langer de tijd heeft om haar toets te maken. Hierdoor is zij anders dan de rest van de klas. Daarnaast zijn de camerashots van een leeg klaslokaal waarin zij alleen met haar docent zit. Dat geeft een eenzaam gevoel. En dat de vrolijke geluiden van buiten komen, terwijl het in de klas helemaal stil is.
• Vraag 2: Bijvoorbeeld zielige muziek op de achtergrond kunnen monteren. 
• Vraag 3: Laat leerlingen eerst in tweetallen deze vraag beantwoorden. Bespreek vervolgens wat antwoorden klassikaal. Vraag wie in de klas zijn of haar ervaring wil delen. Het hoeven geen zwaar beladen voorbeelden of onderwerpen te zijn. Een gevoel van ergens niet bijhoren kan ook al ontstaan als je op een verjaardag bent van de vrienden van je ouders.  

Fragment 13:04-15:03

Binnenwereld versus buitenwereld

Anders dan in een boek kunnen we in een film niet letterlijk te zien  wat een personage denkt. Om dit toch aan de kijker duidelijk te maken, hebben de filmmakers trucjes. Met muziek kun je duidelijk maken hoe iemand zich voelt, maar bijvoorbeeld ook door de omgeving op te laten lichten door de zon (blij) of te vergrauwen door de regen (verdriet).

Stel dat Grace zich supergoed en zelfverzekerd had gevoeld. Wat zou de maker dan kunnen doen om haar binnenwereld over te brengen op de kijker? Schrijf 3 dingen individueel op en bespreek vervolgens klassikaal. 

Welk trucje gebruikte de filmmaker hier om duidelijk te maken dat Grace zich eenzaam en buitengesloten voelt?

(Mogelijke) antwoorden
In dit fragment zien we hoe Grace moed verzamelt om deel te nemen aan het basketbalspel. Even lijkt het goed te gaan maar dan verliest ze de bal en wordt ze buitengesloten.

• Vraag 1: Meerdere trucjes tegelijkertijd. Er komt een zielig muziek op. De geluiden uit de zaal worden weggedraaid. Het beeld (de camera) wordt steeds minder scherp. En zo wordt Grace van de wereld afgesloten.
• Vraag 2: De maker had bijvoorbeeld hiphop kunnen gebruiken om duidelijk te maken dat Grace zich zeker voelt van zichzelf. Of de maker had een scène kunnen laten zien waarin ze scoort in het spel.
  

Voorspel de rest van de film. Hoe denk je dat het verhaal verder zal gaan? Blijft Grace zich eenzaam voelen?

Werk in tweetallen:
Stel je voor dat Grace zich heel zeker van zichzelf gaat voelen in de rest van de film, wat kan de maker dan met de camera doen  om dit gevoel duidelijk te maken aan de kijker? 

Wat kan de maker met de kleuren doen om dit gevoel duidelijk te maken aan ons? 

Schrijf per onderdeel (camera en kleur) twee dingen op. 

(Mogelijke) antwoorden:

• Vraag 1: Laat de leerlingen hier samen over filosoferen. Elk antwoord is goed. Laat ze ook verklaren waarom ze dit zo denken.
• Vraag 2: Laat de leerlingen vijf minuten aan deze opdracht werken. Vervolgens bespreek je de antwoorden klassikaal.
  Mogelijke antwoorden: Met een camera zou je bijvoorbeeld Grace van onderen kunnen filmen, zodat ze groter en sterker lijkt. Ook zou je Grace altijd in het midden van het kader kunnen plaatsen, waardoor ze altijd omringt is met door de omgeving. Wanneer je kleuren gebruikt als geel, rood en groen komt iemand zekerder over. Dit zijn felle kleuren. Ook kun je gebruik maken van lichte kleuren, voor een vrolijk gevoel.

Je gaat een videoboodschap van Sia Hermanides, de regisseur van White Berry, zien. 

Verdiepende opdracht

Opdracht: Maak drie video's over buitensluiting
Maak drie filmpjes van 10 seconden met als onderwerp: buitensluiting.

Iedere leerling maakt individueel een mindmap over het thema. 

Ga vervolgens in viertallen aan de slag met het maken van 3 filmpjes van 10 seconden, in ieder filmpje werk je vanuit een ander effect.

De effecten

In ieder filmpje werk je vanuit een ander effect, om het thema buitensluiting duidelijk te maken: 

Filmpje 1: Werk met het effect van kleur

Filmpje 2: Werk met het effect van camera (close up, totaalshot, van onder, van boven)

Filmpje 3: Werk met het effect van muziek/geluid

Verdiepende opdracht (30 min)

Dit is een verdiepende opdracht. Deze opdracht is extra en kan ingezet worden om dieper in te gaan op de boodschap van de film en deze te koppelen aan de leefwereld van de leerlingen.

In de videoboodschap van Sia hoor je hoe de film White Berry tot stand gekomen is en legt ze meer uit over de thematiek van de film. 

Nu is het jullie beurt, maak drie video's van 10 seconden met als onderwerp: buitensluiting. 

Opdracht:

Maak drie filmpjes van 10 seconden met als onderwerp: buitensluiting.

• Laat leerlingen individueel een mindmap maken over het thema buitensluiting: laat hen individueel associëren en schrijven. 
• Verdeel daarna de klas in viertallen. 
• Elk groepje maakt 3 filmpjes van 10 seconden met het onderwerp buitensluiting, waarin ze telkens met een ander effect werken. 
  

Filmpje 1: werk met het effect van kleur

Filmpje 2: werk met het effect van camera (close-up, totaalshot, van onder, van boven)

Filmpje 3: werk met het effect van muziek/geluid

Bekijk en bespreek aan het einde van de les een aantal filmpjes met de hele klas. 
Stel hierbij de volgende vragen: 

• Hoe hebben jullie het thema in beeld gebracht?
• Ziet de rest van de klas het thema ook terug? Hoe dan? 
• Wat was het makkelijkste onderdeel? Camera, kleur of geluid/muziek? Waarom?

Leer meer met NFF

Wil je op de hoogte gehouden worden over het educatieprogramma van het NFF, schrijf je dan in voor de nieuwsbrief, via de qr-code. 

Wil je nog meer doen met filmeducatie in de klas?

Neem dan eens een kijkje in het lessenarchief van het NFF. Voor meer lesmateriaal voor in de klas.