Proefwerk De Late Middeleeuwen (mavo)
1 / 59
Lesduur is: 60 minOnderdelen in deze les
Slide 1 - Tekstslide
Slide 2 - Tekstslide
Slide 3 - Video
Gebruik het video-fragment
➤Noem drie kenmerken van een middeleeuwse stad die je in de video hebt gezien.
Slide 4 - Open vraag
Gebruik het video-fragment
➤In het begin van het video-fragment praat de hoofdpersoon met een leproos, iemand die de ziekte lepra heeft. Lepra is erg besmettelijk. Welke twee maatregelen om verspreiding van de ziekte te voorkomen zie je in de video?
Slide 5 - Open vraag
Slide 6 - Tekstslide
Slide 7 - Video
Gebruik het video-fragment
➤Wat is een gasthuis?
Slide 8 - Open vraag
Gebruik het video-fragment
➤Door wie werd een gasthuis beheerd?
Slide 9 - Open vraag
Slide 10 - Tekstslide
In de Middeleeuwen is om veel steden een dikke muur met stadspoorten gebouwd. Vaak lag er om de muur nog een gracht. In onze tijd zijn de meeste stadsmuren en stadsgrachten verdwenen.
➤Bedenk daar een reden voor.
Slide 11 - Open vraag
Soms zie je op de plattegrond van een stad nog de plaats waar ooit de stadsmuur stond. Dit is een plattegrond van de stad Middelburg.
➤Sleep de muren naar vier verschillende plekken in de kaart waar vroeger de stadsmuur heeft gestaan.
Slide 12 - Sleepvraag
Bij veel steden is het moeilijker te zien waar vroeger de stadsmuur stond. Je moet dan Middeleeuwse kaarten vergelijken met kaarten uit onze tijd.
Figuur 1 zie je kaart van het stadje Kampen in de veertiende eeuw. Bekijk de kaart en let daarbij goed op de vorm van het stadje. Figuur 2 is een plattegrond van Kampen in onze tijd.
➤Sleep de muur naar de plek (in figuur 2) waar vroeger de stadsmuur heeft gestaan.
Figuur 1
Figuur 2
Slide 13 - Sleepvraag
Slide 14 - Tekstslide
Gebruik de bron
Steden werden niet zomaar ergens gebouwd. Mensen die een stad gingen bouwen, zochten naar een goede plek.
➤ Aan welke twee voorwaarden moest die plek voldoen?
Gebruik de bron
Slide 15 - Open vraag
Gebruik de bron
➤ Welke van deze twee voorwaarden zie je terug in de tekst? Leg je antwoord uit.
Gebruik de bron
Slide 16 - Open vraag
Gebruik de bron
➤ Beschrijf twee kenmerken van Antwerpen (dus dingen die je op de afbeelding ziet) die volgens jou echt bij een middeleeuwse stad passen.
Gebruik de bron
Slide 17 - Open vraag
Gebruik de bron
➤ Stel dat een vijandelijk leger dit stadje wil veroveren. Hoe kan het leger dat aanpakken? Geef twee mogelijkheden en leg ze uit.
Gebruik de bron
Slide 18 - Open vraag
Gebruik de bron
➤ Aan de noordkant (bovenkant) van de stad zie je akkers liggen, nog binnen de stadsmuren. Waarom legden stadsbewoners akkers aan binnen de muren terwijl er buiten de stadsmuren meer plek was?
Gebruik de bron
Slide 19 - Open vraag
➤ Eén van de lessen heet ‘Veilig, maar vies’. Leg deze titel uit. Je antwoord moet uit minstens veertig woorden bestaan.
Slide 20 - Open vraag
Gebruik de bron
➤ Dat in 1994 de pest in India uitbrak, had twee oorzaken. Welke?
Gebruik de bron
Slide 21 - Open vraag
Gebruik de bron
➤ Hoe probeerde de regering van India de pest te stoppen?
Gebruik de bron
Slide 22 - Open vraag
Gebruik de bron
➤ Waarom probeerden mensen in de Middeleeuwen de pest niet op die manier te stoppen?
Gebruik de bron
Slide 23 - Open vraag
➤ Leg uit hoe de pest zo veel slachtoffers kon maken. Gebruik in je antwoord de volgende woorden: Azië – pestbacterie – ratten – vlooien – hygiëne – schepen – Europa.
Je antwoord moet uit minstens veertig woorden bestaan.
Slide 24 - Open vraag
➤ De pest wordt ook wel de ‘Zwarte Dood’ genoemd. Waar komt dat ‘zwarte’ vandaan?
Slide 25 - Open vraag
1500
v. Chr.
1000
v. Chr.
500
v. Chr.
1
500
1000
1500
2000
2050
➤Sleep het icoon van het tijdvak dat bij de
Late Middeleeuwen hoort naar de juiste plek in de tijdlijn.
Slide 26 - Sleepvraag
➤ Sleep de onderdelen naar de juiste plek in het schema.
schepenbank
schout
raad
burgemeester
rakkers
Slide 27 - Sleepvraag
➤ Wie zegt wat? Plaats de nummers van de uitspraken bij de juiste persoon. Let op: sommige uitspraken passen bij beide personen. Dan schrijf je het nummer twee keer op.
Slide 28 - Sleepvraag
➤Klik op de hotspots en sleep de gezegden en de situaties naar de juiste plek in de afbeelding.
Slide 29 - Sleepvraag
➤Ambacht of geen ambacht?
Handelaar
A
Ambacht
B
Geen ambacht
Slide 30 - Quizvraag
➤Ambacht of geen ambacht?
Boer
A
Ambacht
B
Geen ambacht
Slide 31 - Quizvraag
➤Ambacht of geen ambacht?
Schoenmaker
A
Ambacht
B
Geen ambacht
Slide 32 - Quizvraag
➤Ambacht of geen ambacht?
Meubelmaker
A
Ambacht
B
Geen ambacht
Slide 33 - Quizvraag
➤Ambacht of geen ambacht?
Zilversmid
A
Ambacht
B
Geen ambacht
Slide 34 - Quizvraag
➤Ambacht of geen ambacht?
Mandenvlechter
A
Ambacht
B
Geen ambacht
Slide 35 - Quizvraag
➤Ambacht of geen ambacht?
Poortwachter
A
Ambacht
B
Geen ambacht
Slide 36 - Quizvraag
➤Ambacht of geen ambacht?
Marktkoopman
A
Ambacht
B
Geen ambacht
Slide 37 - Quizvraag
➤Een gilde was in de middeleeuwen een vereniging van mensen met hetzelfde beroep.
A
Juist
B
Onjuist
Slide 38 - Quizvraag
➤Wat was geen verbetering van de landbouw uit de Middeleeuwen?
A
Bemesting
B
Het halsjuk
C
Kunstmest
D
Drieslagstelsel
Slide 39 - Quizvraag
Deze zin gaat over de late Middeleeuwen.
➤Is deze zin goed of fout?
Er is veel handel.
A
Goed
B
Fout
Slide 40 - Quizvraag
➤Welke bevolkingsgroep vond je in de middeleeuwen alleen in de steden?
A
De boeren
B
De burgerij
C
De adel
D
De geestelijken
Slide 41 - Quizvraag
➤De meeste mensen in de middeleeuwen waren analfabeet (ze konden niet lezen en schrijven)
A
Juist
B
Onjuist
Slide 42 - Quizvraag
➤Wie maakten de regels en wetten in de steden in de tijd van de Middeleeuwen?
A
rechters/advocaten
B
koning/koninginnen
C
schout/schepenen
D
burgemeesters
Slide 43 - Quizvraag
➤Welke ziekte was voor groot gevaar in de Middeleeuwen?
A
de waterpokken
B
rode hond
C
de griep
D
de pest
Slide 44 - Quizvraag
➤Wat is een gilde?
A
Een ambacht waarbij je opkomt voor iemands belang
B
Een munt in de middeleeuwen
C
Een gebouw waar een ambacht werd uitgeoefend
D
Een groep van mensen met het zelfde ambacht die voor elkaars belangen opkwamen
Slide 45 - Quizvraag
➤Waarom nam de bevolking aan het begin van de Late Middeleeuwen vooral toe?
A
Er was meer handel
B
Het was veiliger
C
Er kwamen betere dokters
D
Er was meer eten
Slide 46 - Quizvraag
➤Wat gebeurde er in de middeleeuwen met de joden?
A
Ze woonde in kastelen en waren rijk
+
ze gingen op boten en ding ontdekken
B
Ze werden in kerkers gestopt
C
Mensen haatte ze
D
Ze werden vermoord door de bevolking
Slide 47 - Quizvraag
➤Wat is een ambacht?
A
Een beroep waarbij goederen of waren met de hand worden gemaakt
B
Een beroep dat in de industrie een grote rol speel
C
Een getal dat werd gebruikt in de middeleeuwen
D
Een groot blok metaal waarop de smid zijn werktuigen aansloeg
Slide 48 - Quizvraag
➤Waarom konden aan het eind van de middeleeuwen steeds meer mensen overstappen van het beroep boer op het platteland naar een ander beroep in de stad?
A
Er hoefde niet zo veel te worden geoogst, omdat het aantal mensen afnam.
B
Er kwamen nieuwe uitvindingen in de landbouw.
C
Er kwamen steeds meer huizen in de stad.
D
Geen van de genoemde antwoorden is juist.
Slide 49 - Quizvraag
➤Rond het jaar 1000 groeiden de oogsten snel. Welke oorzaak had dat?
A
De boeren hadden geleerd het land te bemesten.
B
De boeren lieten hun kinderen meehelpen op het land.
C
Er kwamen steeds meer boeren, omdat de mensen in steden ook moesten eten
D
De boeren gebruikten betere werktuigen.
Slide 50 - Quizvraag
➤Het gilde controleert de kwaliteit en de prijs van de producten die de gildeleden maken.
A
Waar
B
Niet waar
Slide 51 - Quizvraag
➤Als een gildelid ziek is, zorgen de andere leden voor hem en zijn gezin.
A
Waar
B
Niet waar
Slide 52 - Quizvraag
Als je goed genoeg was, moest je de ???? afleggen. Dat was een soort examen. Als je slaagde, mocht je lid worden van het gilde.
➤Welk woord moet er op de vraagtekens staan?
A
gilde
B
meester
C
meesterproef
D
leerling
Slide 53 - Quizvraag
➤Waarom woonden mensen in de Tijd van steden en staten zo graag in een stad? Kies het juiste antwoord.
A
In de stad was het schoner dan buiten de stad.
B
In de stad was het rustiger dan buiten de stad.
C
In de stad was veel te doen. Zo waren er vaak feesten en markten.
D
In de stad kwamen minder vaak ziektes voor dan buiten de stad.
Slide 54 - Quizvraag
➤Er stierven miljoenen mensen aan de pest. Waardoor maakte de pest zoveel slachtoffers? Kies het juiste antwoord.
A
De mensen dachten dat de pest een straf van God was. Daarom wilden ze de zieken niet helpen, want ze dachten dat God dan nog bozer zou worden.
B
Alleen arme mensen stierven aan de pest. Dat kon de rijke mensen weinig schelen en dus kregen de arme mensen geen hulp.
C
Men wist niet wat de oorzaak van de ziekte was. Daardoor kon er geen goede manier bedacht worden om de ziekte uit te roeien.
Slide 55 - Quizvraag
Gebruik de bron
De afbeelding is een tekening van een middeleeuwse stad. De tekenaar kan dingen verzonnen hebben om zijn tekening leuker of aantrekkelijker te maken. Niet alles wat je ziet, hoeft echt te kloppen.
Hieronder staan vijf dingen beschreven die je op de tekening kunt zien. Geef steeds aan of die dingen kloppen, of dat het voorbeelden zijn van de fantasie van de tekenaar.
➤Er lopen varkens door de stad. Was dat normaal in middeleeuwse steden?
Gebruik de bron
A
Ja
B
Nee
Slide 56 - Quizvraag
Gebruik de bron
De afbeelding is een tekening van een middeleeuwse stad. De tekenaar kan dingen verzonnen hebben om zijn tekening leuker of aantrekkelijker te maken. Niet alles wat je ziet, hoeft echt te kloppen.
Hieronder staan vijf dingen beschreven die je op de tekening kunt zien. Geef steeds aan of die dingen kloppen, of dat het voorbeelden zijn van de fantasie van de tekenaar.
➤Mensen gooien poep en plas op straat. Was dat normaal in middeleeuwse steden?
Gebruik de bron
A
Ja
B
Nee
Slide 57 - Quizvraag
Gebruik de bron
De afbeelding is een tekening van een middeleeuwse stad. De tekenaar kan dingen verzonnen hebben om zijn tekening leuker of aantrekkelijker te maken. Niet alles wat je ziet, hoeft echt te kloppen.
Hieronder staan vijf dingen beschreven die je op de tekening kunt zien. Geef steeds aan of die dingen kloppen, of dat het voorbeelden zijn van de fantasie van de tekenaar.
➤De kerk is het hoogste gebouw van de stad. Was dat normaal in middeleeuwse steden?
Gebruik de bron
A
Ja
B
Nee
Slide 58 - Quizvraag
Gebruik de bron
De afbeelding is een tekening van een middeleeuwse stad. De tekenaar kan dingen verzonnen hebben om zijn tekening leuker of aantrekkelijker te maken. Niet alles wat je ziet, hoeft echt te kloppen.
Hieronder staan vijf dingen beschreven die je op de tekening kunt zien. Geef steeds aan of die dingen kloppen, of dat het voorbeelden zijn van de fantasie van de tekenaar.
➤Om de stad is een muur gebouwd waar een poort in zit. Was dat normaal in middeleeuwse steden?
Gebruik de bron
A
Ja
B
Nee