4. De problemen nemen toe (vanaf 1979)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo, mavo
• Leerjaar 3,4

Introductie

Aan het eind van deze presentatie kun je herkennen en uitleggen waarom de problemen in het Midden-Oosten, in het bijzonder tussen Israël en de Palestijnse Arabieren, toenamen.

Het conflict tussen Israël en de Arabische wereld

4. De problemen nemen toe (vanaf 1979)

Leerdoel

Aan het eind van deze presentatie kun je herkennen en uitleggen waarom de problemen in het Midden-Oosten, in het bijzonder tussen Israël en de Palestijnse Arabieren, toenamen.

Joodse kolonisten...

• Westelijke Jordaanoever is sinds 1967 bezet door Israël (gebied is niet bij Israël gevoegd)

• Sommige religieuze Joden vinden dat dit gebied bij Israël hoort

• Deze Israëli's zijn in dit gebied (in nederzettingen) gaan wonen, en worden kolonisten genoemd

...Palestijnse vluchtelingen

• Meesten zijn nakomelingen van de vluchtelingen uit 1948 en 1967

• Vluchtelingenkampen zijn uitgegroeid tot complete steden, waar veel armoede heerst

• Tot de komst van de Joodse kolonisten was het relatief rustig, daarna namen de spanningen, en de haat, toe

Standpunt 

van de VN

• De Joodse nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever (en tot 2005 ook in de Gazastrook) zijn illegaal.

• Israël vindt dit niet: het was in 1967 niet duidelijk van wie dit gebied was. Het is daarom geen bezetting.

• Op de Westelijke Jordaanoever wonen tegenwoordig 3 miljoen Palestijnen en 350.000 Joodse kolonisten (in 135 nederzettingen)

Oorlog in 

Libanon (1)

• Hoofdkwartier van de PLO zit in het zuiden Libanon
  

• PLO pleegt aanslagen op Israël vanuit Libanon

• Libanon zit op dat moment zelf in een burgeroorlog

• Israël valt Libanon aan en verjaagt de PLO (1978) 

Oorlog in 

Libanon (2)

• VN grijpt in en sturen een vredesleger (blauwhelmen): UNIFIL

• PLO komt groter terug en er ontstaat opnieuw een oorlog in Libanon (tot 1985)

• VN keurt het geweld van Israël af, maar dat land negeert de resoluties (besluiten) van de VN

• Humanitaire ramp voor de burgerbevolking

• Israëlische leger verlaat Libanon pas in 2000

Intifada: 

opstand van burgers (1)

• De situatie voor de Palestijnen verandert niet, hoewel het Midden-Oosten dagelijks in het nieuws is

• Meestal jonge Palestijnen komen in opstand tegen de Israëlische bezetter (in de bezette gebieden)

• De eerste intifada (Arabisch voor: 'afschudden') duurde van 1987 tot 1993

Intifada: 

opstand van burgers (2)

• Palestijnse stenen tegen het moderne Israëlische leger

• De intifada krijgt veel aandacht van de pers: beide groepen gebruiken dit om hun eigen doelen onder de aandacht te brengen

• De ongelijke strijd zorgt voor sympathie voor de Palestijnen en kritiek op Israël

Gevolgen

• Intifada maakt duidelijk dat vrede in het Midden-Oosten niet mogelijk kon zijn zonder een oplossing voor de Palestijnen.

• Arafat maakte gebruik van de sympathie voor de Palestijnen: hij probeerde zijn PLO om te vormen tot een politieke beweging. 

• In ruil voor een Palestijnse staat op de Westelijke Jordaanoever en in de Gazastrook, is de PLO bereid was Israël te erkennen.

• Dit heet: land voor vrede
  

Oslo-akkoorden 

(1)

• De Israëlische minister-president Yitzhak Rabin wil zo snel mogelijk een eind maken aan de intifada

• In 1992 starten geheime onderhandelingen (let op: officiëel mocht een Israëli niet met de PLO praten!) op voorstel van een Noorse hoogleraar

Oslo-akkoorden (2)

• Onder leiding van de Amerikaanse president Clinton komen Arafat (PLO), Rabin en Peres (beiden Israël) tot een serie akkoorden:

• Israël trekt geleidelijk aan zijn leger terug uit de Gazastrook en in de toekomst ook van de Westelijke Jordaanoever. 

• De PLO erkent Israël, en Israël erkent de PLO.

• Oslo-akkoorden (3)
  

• De PLO zweert elke vorm van geweld tegen Israël af. 
  

• De Palestijnen krijgen zelfbestuur in de Gazastrook en in delen van de Westelijke Jordaanoever. Dit wordt de Palestijnse Autoriteit genoemd.
  

• Israël en de PLO gaan verder onderhandelen over een definitieve vrede 
  

Oslo-akkoorden

1993

Eind goed, al goed?

Nou nee, niet echt...

Gevolgen

• Kritiek: sommige onderwerpen (zoals de nederzettingen en de vluchtelingenproblematiek) waren niet opgenomen in de akkoorden

• Beide leiders verliezen steun bij een deel van hun aanhangers.

• Rabin wordt in november 1995 vermoord door een joodse religieuze extremist

Video

Nieuwsbericht naar aanleiding van de moord op

Yitzhak Rabin

Problemen nemen snel toe

• Palestijnse bestuur is onervaren en er is veel corruptie

• Onderlinge wantrouwen tussen Palestijnen en Israël neemt toe

• Standpunten van de Israëlische regering verschillen na elke verkiezingen: havikken en duiven

• Teleurgestelde Palestijnen reageren soms met zelfmoordaanslagen in Jeruzalem (bijvoorbeeld op drukke buslijnen)

Israëlische 

Westoeverbarrière

2002

Israëlische 

Westoeverbarrière

• Volgens Israël komen veel zelfmoordterroristen van de Westbank.
• Daarom besloot Israël tot het bouwen van een grensmuur.
• Delen van de muur lopen dwars door Palestijnse dorpen. 
• Mensen die kritiek op de muur hebben, noemen deze de afscheidings- of apartheidsmuur.

Video

De Muur: Westelijke Jordaanoever

Palestijnse verdeeldheid

• Conflict tussen Palestijnse groepen Fatah en Hamas o.a. over  de Oslo-akkoorden: Fatah erkent ze wel, Hamas (extremistisch-islamitische) erkent ze niet

• Hamas wint verkiezingen (2006) in de Palestijnse gebieden, maar om samen tot een regering te komen mislukt: korte burgeroorlog in 2007

Oorlog in de Gazastrook

• Hamas bleef aanslagen plegen op Israël

• Vanaf de Gazastrook zijn, sinds 2001, duizenden raketten afgevuurd op Israël

• Israël valt de Gazastrook binnen: twee oorlogen (2008-2009 en 2014) kosten aan duizenden mensen het leven (vooral Palestijnse burgers)

Video

NOS op 3:

Het geweld in Israël en 

de Palestijnse gebieden uitgelegd

Begrippen uit deze les

• kolonisten
• nederzettingen
• intifada
• UNIFIL
• bezette gebieden
•  Oslo-akkoorden
• Israëlische Westoeverbarrière
• Palestijnse Autoriteit
• Fatah
• Hamas

Personen uit deze les

• Yasser Arafat
• Yitzhak Rabin
• Shimon Peres
• Bill Clinton
• Ariel Sharon

Jaartallen uit deze les

• 1978: Libanese Burgeroorlog
  
• 1982-1985: Israëlisch-Libanese Oorlog
• 1987-1993: Eerste intifada
• 1993: Oslo-akkoorden
• 2002: Bouw Israëlische Westoeverbarrière
• 2007: Burgeroorlog tussen Fatah en Hamas
• 2008-2009/2014: Oorlog in de Gazastrook

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd

Stel 1 vraag over iets dat je deze les nog niet zo goed hebt begrepen