2. Het Koninkrijk der Nederlanden

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 3,4

Introductie

Aan het eind van deze presentatie kun je herkennen en uitleggen waarom Nederland in 1848 een nieuwe grondwet kreeg en welke gevolgen dit had voor het bestuur van het land.

Burgers en stoommachines

Het Koninkrijk der Nederlanden

Leerdoel

Aan het eind van deze presentatie kun je herkennen en uitleggen hoe Nederland werd geregeerd vóór en ná 1848

1789: 

De Franse Revolutie

• Strijd voor vrijheid, gelijkheid en broederschap

• Einde aan Koninkrijk Frankrijk

• Meer gelijkheid: einde aan de standenmaatschappij

• Een grondwet

1795-1801: 

Bataafse Republiek

• Revolutie o.l.v. de Patriotten: zij willen meer van het volk (...en zijn wel klaar met de Oranjes)

• De Patriotten krijgen hulp van de Fransen

• Frankrijk bezet Nederland (1795-1813) en erfstadhouder Willem V moet vluchten naar Engeland

1815: Verenigd Koninkrijk der Nederlanden

• Napoleon verslagen bij Waterloo

• Zoon van prins Willem V wordt koning Willem I

• Verenigd Koninkrijk der Nederlanden: Nederland, België en Luxemburg

Koning-koopman

• Willem I wil van Nederland een modern land maken
• Om dit te kunnen betalen richtte hij de Nederlandsche Handelsmaatschappij (NHM) op.
• Deze maatschappij zorgde ook dat de handel met Indië weer winstgevend werd
• Willem I wordt soms, spottend, ook wel koning-koopman genoemd

1830-1839: België wordt onafhankelijk

Oorzaken:

• Nederlands officiële taal

• Protestantse geloof is de staatsgodsdienst: België is katholiek

• Belangrijke banen vaak in handen van Nederlanders

• Nederland wordt voorgetrokken
  

Belgische Revolutie

1830

• Tijdens de viering van de verjaardag van koning Willem I in Brussel, 
• slaat de vlam in de pan en komt het volk in opstand.

• Ruim een maand later roepen de Belgen hun onafhankelijkheid uit
  

Gevolgen

• 1831: Leopold I wordt de eerste Belgische koning
  
• 1831: Tiendaagse Veldtocht
• 1839: onder internationale druk erkent Willem I de onafhankelijkheid
• 1840: Willem I treedt af

1840-1848: 

Koning Willem II

• Conservatief: geen ruimte voor veranderingen

• Regeert, min of meer, als absolute vorst

• Moet niets weten van democratie

• Moeizame relatie met zijn vader

Hoe zag het bestuur van Nederland er uit 

tussen 1815-1848?

Benoemt

Benoemt

Benoemt

Verantwoording

Benoemt

Verantwoording

Benoemt

Verantwoording

Benoemt

Verantwoording

Benoemt

Verantwoording

Benoemt

Verantwoording

Benoemt

Verantwoording

Kiest

Verantwoording

Benoemt

Kiest

Benoemt

Verantwoording

Kiest

Benoemt

Verantwoording

Kiest

Revolutiejaar 

1848

• De ‘erfgenamen van de Franse Revolutie’, de Liberalen, komen tot de conclusie: "Alles is weer hetzelfde als vóór de Franse Revolutie!"

• Overal zitten er weer koningen op de Europese tronen en ondanks 'een grondwet' is er maar weinig democratie.

Paniek bij de vorsten

in heel Europa!

Ook in Den Haag...
...koning Willem II wordt 'in één nacht' liberaal

Gevolgen

• De leider van de Nederlandse Liberalen: Johan Rudolf Thorbecke maakt een nieuwe grondwet:
  

1. Koning is onschendbaar
2. Ministeriële verantwoordelijkheid

• Dit betekent: de ministers zijn verantwoordelijk voor de daden van de regering (ook: voor de daden van de koning)
  

Nieuwe Grondwet

1848

Hoe zag het bestuur 

van Nederland er 

vanaf 1848* uit?

*de meeste onderdelen zijn vandaag nog steeds geldig

Benoemt

Kiest

Verantwoording

Benoemt

Kiest

Verantwoording

Benoemt

Kiest

Verantwoording

Benoemt

Kiest

Verantwoording

Benoemt

Kiest

Verantwoording

Benoemt

Kiest

Verantwoording

Benoemt

Kiest

Verantwoording

Benoemt

Kiest

Verantwoording

Benoemt

Kiest

Verantwoording

Benoemt

Kiest

Verantwoording

Benoemt

Kiest

Verantwoording

Benoemt

Kiest

Verantwoording

Benoemt

Kiest

Verantwoording

Benoemt

Kiest

Verantwoording

Benoemt

Kiest

Verantwoording

Begrippen uit deze les

• grondwet
  



• ministeriële verantwoordelijkheid
• onschendbaarheid
• Staten-Generaal
• Eerste Kamer
• Tweede Kamer

Personen uit deze les

• Koning Willem I
• Koning Willem II


• Johan Rudolf Thorbecke

Jaartallen uit deze les

• 1789: Franse Revolutie
• 1795-1801: Bataafse Republiek
• 1815-1830: Verenigd Koninkrijk der Nederlanden
• 1830: België verklaart zich onafhankelijk
• 1848: Revolutiejaar
• 1848: Thorbecke maakt een nieuwe Grondwet

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd

Stel 1 vraag over iets dat je deze les nog niet zo goed hebt begrepen