Nederland tijdens het Interbellum

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo k, g, t, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 3-6

Introductie

Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen hoe het leven in Nederland tijdens het Interbellum was.

Het Interbellum

Nederland tijdens het Interbellum

Feniks, Geschiedenis Werkplaats, Memo, Saga

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen hoe het leven in Nederland tijdens het Interbellum was.

Crisis in Nederland

• Nederland wordt zwaar door de crisis geraakt: de handel met de VS en Duitsland komt vrijwel stil te staan.

• Bedrijven en fabrieken moeten de deuren sluiten.

• Tussen 1929 en 1935 stijgt de werkloosheid van 22.000 naar 500.000

Stempelen voor 'de Steun'

Er is nauwelijks steun van de overheid: 

alleen werklozen tussen 21 en 60 jaar krijgen de steunuitkering.

Hiervoor moeten ze 2 keer per dag in de rij staan om te stempelen. 

Dit is vooral bedoeld om zwartwerken te voorkomen.

Werkverschaffingsprojecten

Net als in andere landen probeert de overheid werklozen 

aan werk te helpen met werkverschaffingsprojecten.

Grote projecten zoals het Amsterdams Bos en de Afsluitdijk 

helpen mannen aan werk en een beetje inkomen.

Vernedering

• De steun is vaak te laag, daarom moeten mensen ook andere hulp krijgen.

• Zo krijg je bijvoorbeeld kleding, maar daar staat wél een stempel in: iedereen kan dat zien.

• Je hoeft geen rijwielbelasting te betalen: maar ook dát kan iedereen zien

Aanpassingspolitiek

1934

De Nederlandse regering van minister-president Colijn besluit dat er minder uitgaven moeten zijn, omdat er minder inkomsten zijn: Nederland moet zich aanpassen. Lonen van ambtenaren en bij de werkverschaffing gaan omlaag, 

net als de steunuitkering. Het maakt de problemen alleen maar groter...

Zo ziet Colijn zich graag: de leider die Nederland door de storm (crisis) heen stuurt...

...en zo zien sommige Nederlanders hem: als iemand die helemaal niet helpt, maar mensen laat verzuipen!

'Colijn is een zwijn!', zeggen sommige mensen.

Jordaanoproer

1934

De verlaging van de steun én de verhoging van de huur zorgt voor 

rellen in de Amsterdamse wijk De Jordaan. Vijf mensen komen om het leven. 

De verlaging blijft. Er verandert maar één ding: de straten krijgen asfalt, 

zodat er niet meer met stenen kan worden gegooid. 

NSB

vanaf 1931

Ook in Nederland zijn er anti-democratische groepen die vinden dat 

de oplossing voor de crisis buiten de democratie moet worden gevonden.

De Nationaal-Socialistische Beweging van Anton Mussert is een partij die geïnspireerd is door de NSDAP van Hitler.

Video

Een bezeten wereld in de klas: 

De opkomst van de NSB

Video

Histoclips: Crisis in de jaren '30

Begrippen uit deze les

• crisis
• werkverschaffing
• steunuitkering
• Aanpassingspolitiek
• Jordaanoproer
• NSB

Personen uit deze les

• Hendrik Colijn
• Anton Mussert

Jaartallen uit deze les

• 1929: begin crisis
• 1932: aanleg Afsluitdijk
• 1934: Aanpassingspolitiek
• 1934: Jordaanoproer

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd

Stel 1 vraag over iets dat je deze les nog niet zo goed hebt begrepen