Les 2: De walvisvaart in de 17e en 18e eeuw

• Geschiedenis
• Basisschool
• Groep 7,8

De walvisvaart

in de 17e en 18e eeuw

Les 2

Dit weet je al

Doen

Terugkijken

Kijken

Klik op de hotspot

Afbeelding vergroten

Dit leer je nu

Hoe werkt het?

Klik hier door de les

Aan het eind van deze les weet je:

• waarom er op walvissen gejaagd wordt,
• waar er op walvissen gejaagd wordt,
• de voordelen van de walvisvaart
   in de 17e en 18e eeuw.
  

Waarom kon je met jagen op 

walvissen geld verdienen? 

Open vraag

Vertel: Aan het eind van de zestiende eeuw ontstond door industriële en demografische ontwikkelingen in Nederland grote behoefte aan dierlijke vetten ter vervanging van of als aanvulling op plantaardige oliën.

Vraag: Waarom kon je met jagen op

walvissen geld verdienen? 
Antwoord: 

• voor walvistraan en -vlees. Daar was veel vraag naar en dat levert geld op.
• werk

Door reizen in het Poolgebied wisten walvisjagers waar vette, trage Groen-landse walvissen te vinden waren . 

De Basken hielpen goed mee.

Vangstgebied van de Groenlandse walvis

Baskenland is een regio in Spanje.

Vangstgebied van de Groenlandse walvis

Kijkplaat

Extra informatie: De Basken hadden al langer ervaring met het vangen van walvissen. Zij waren de eersten die op grote schaal jaagden op walvissen. Door hen mee te vragen op reis kon je veel leren over de techniek van het vangen van walvissen.

Ik heb nog nooit écht een walvis gezien. Jij wel? 

Luister naar dit geluid en beschrijf wat je voor je ziet.

Luisterfragment

Vertel: Voor het eerst op reis gaan, opzoek naar een beest die je nog niet eerder hebt gezien. Hoe zou dat voelen?

Opdracht: Luister naar de geluiden van de walvis. Beschrijf hoe het zou voelen om op zo'n schip te zitten.

Wat heb je nodig als walvisvaarder? 

Klik op de hotspot om de afbeelding te openen.

Sleep vervolgens de hotspot naar het juiste vak.

wel nodig

niet nodig

lans

harpoen

visnet

flensmes

spekmes

ijszaag

schepnet

Sleepvraag

Vraag: Wat waren de voor- en nadelen van de walvisvaart in de 17e en 18e eeuw?

Antwoord: 

Voordelen:

• Vetten, spek: dit konden we goed gebruiken voor bijvoorbeeld lampenolie en scheepstouw.
• Werkgelegenheid: In de topjaren (1680-1725) waren er ruim 200 schepen. Deze boden rechtstreeks werk aan ongeveer 8.000 à 9.000 zeelieden.
• Geld: We konden veel geld verdienen doordat de goederen doorverkocht konden worden aan het buitenland.

Nadelen: Na ongeveer 1760 gaat het snel minder met de walvisvaart in Nederland.

• Concurrentie: De Engelsen hadden een grote walvisvaartvloot.
• Subsidies: De Engelsen legden hoge subsidies.

Hoe zou jij je voelen wanneer iemand uit jouw gezin voor zo'n lange periode van huis was?

verdrietig

boos

verlegen

angstig

vrolijk

enthousiast

Walvisvaart is gevaarlijk! Vrij veel walvisvaarders kwamen niet terug van hun reis. In de dorpen waar zij vandaan kwamen vind je vaak weeshuizen. De wezen van bemanningsleden kregen op zijn hoogst hulp van de kerk. ....

Negatieve gevolgen

Positieve gevolgen

De walvisvaart leverde veel op, maar niet al deze dingen waren positief (=goed). Er waren ook negatieve (=minder goede) gevolgen. Sleep ze naar het juiste vak.

Vetten

Werkgelegenheid

Spek

Concurrentie

Geld

Subsidies

Sleepvraag

Vraag: Wat waren de voor- en nadelen van de walvisvaart in de 17e en 18e eeuw?

Antwoord: 

Voordelen:

• Vetten, spek: dit konden we goed gebruiken voor bijvoorbeeld lampenolie en scheepstouw.
• Werkgelegenheid: In de topjaren (1680-1725) waren er ruim 200 schepen. Deze boden rechtstreeks werk aan ongeveer 8.000 à 9.000 zeelieden.
• Geld: We konden veel geld verdienen doordat de goederen doorverkocht konden worden aan het buitenland.

Nadelen: Na ongeveer 1760 gaat het snel minder met de walvisvaart in Nederland.

• Concurrentie: De Engelsen hadden een grote walvisvaartvloot.
• Subsidies: De Engelsen legden hoge subsidies.

Wat heb jij geleerd over de walvisvaart in de 17e en 18e eeuw?

woordweb - 1 minute braindump