Bijeenkomst 3 vitale functies H+

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

wat zijn vitale functies

De vitale functies van de mens zijn de lichaamsfuncties die de mens in leven houden

vitale functies zijn;

De vitale functies van de mens zijn de lichaamsfuncties die de mens in leven houden

wat zijn de belangrijkste vitale organen en hun functie

Ademhaling

Circulatie

Temperatuur

bewustzijn

ademhaling

Uit welke onderdelen bestaat de lucht die wij inademen

1. 20 % zuurstof
2. 2 % kooldioxide
3. 78 % stikstof
4. alle antwoorden zijn goed

doel AH observeren

Zorgvragers met een stoornis of een te verwachten stoornis van de ademhaling

Het ademhalingscentrum, dat ligt in het verlengde merg, regelt de ademhaling.

Normaal verloopt de ademhaling automatisch. Wel kun je de ademhaling tot op zekere hoogte beïnvloeden. Je kunt sneller of langzamer, dieper of minder diep ademen. Ook is het mogelijk je adem een tijdje in te houden

borst en buikademhaling

Bij beide vormen wordt de borstkas ruimer gemaakt zodat de longen zich kunnen ontplooien.

Bij de borstademhaling gebeurt dit voornamelijk door de tussenribspieren.

Bij de buikademhaling door het middenrif en de buikspieren

controle ademhaling,
wat en hoe observeer je?

snelheid

regelmaat

diepte

geluid

hoeveel ademhalingen per minuut heb je gemiddeld?

1. 14
2. 26
3. 6
4. 10

wanneer kan een een hoge ademhaling ontstaan?

Hoge ademfrequentie kan voorkomen bij: koorts, lichamelijke inspanning, emotie, hart- en longafwijkingen.

wanneer kan een lage ademhaling ontstaan?

protocol ademhaling tellen 

1. zoek het protocol op voor ademhaling tellen.
2. bestudeer deze
3. pas het protocol toe middels het oefenen met elkaar en in de praktijk

pols tellen

de hartslag;

Geeft een indruk van de algemeen lichamelijke toestand van een zorgvrager

hartslaghhaobserveren? 

hartslag observeren? Waarom?

Hartafwijking

Aandoening aan de hersenen

Gebruik van medicijnen

Na operatie

Bij bewusteloosheid

Na verstikking

wat is het doel
van de pols tellen?
en bij wie doe je dit?

• Doel Het verkrijgen van informatie over de bloedcirculatie en hartfunctie
• Bij wie Zorgvragers bij wie je de hartfrequentie wilt vaststellen

https:

Als je de "pols telt" krijg je informatie over de hartfunctie en circulatie.
welke van de onderstaande informatie meet je?

1. de frequentie van de hartslag, het aantal slagen per minuut
2. de regelmaat van de hartslag, regulair of irregulair
3. de gelijkmatigheid en kracht van de hartslag
4. alle antwoorden zijn goed

• De frequentie van de hartslag (het aantal slagen per minuut)
• De regelmaat van de hartslag (regulair of irregulair)
• De gelijkmatigheid van de hartslag (elke hartslag gevuld met een zelfde hoeveelheid bloed)
• De kracht van de hartslag

wat zij de observatie punten
bij het tellen van de pols

• Frequentie, dit is het aantal hartslagen per minuut.
• Ritme, de hartslagen volgen elkaar op met gelijke tussenpozen.
• Gelijkmatigheid, gelijkmatigheid als alle hartslagen even krachtig voelbaar zijn.
• Spanning en volume, spanning is afhankelijk van de elasticiteit van de slagaders. Het volume is de hoeveelheid bloed die bij elke hartslag in de slagaders wordt gepompt.

waar kan je de pols voelen
en hoe doe je dit

wanneer is de "pols" verhoogd?

1. bij inspanning
2. bij koorsts
3. bij heftige emoties
4. alle antwoorden zijn goed

Waar meet je de "pols"?

aandachtspunten meten van de pols

• Let op regelmaat en kracht hartslag.
  
• Op verschillende plaatsen kan de hartslag in een slagader worden geteld: pols, slaap, hals, arm, lies, enkel, voet.
  
• Tel een onregelmatige pols gedurende een minuut.
  
• De polsslag kan variëren onder invloed van inspanning, ziekte, pijn of stress.
  
• Afwijkingen in frequentie, ritme of kracht melden aan de arts.
  

wat en waar rapporteer je je meting van de pols

• Rapporteren van de pols in het zorgleefplan;
• Frequentie
• Ritme
• Volume
• Indien afwijkend -> melden
• P; 68 irr / krachtig
• P; 104 r/zwak

Wanneer spreek je van lage of hoge pols

Klachten bij lage hartslag

duizeligheid

flauwvallen

vermoeidheid

concentratiestoornissen

geheugenstoornissen

wanneer spreek je van een Hoge hartslag

protocol pols tellen 

1. zoek het protocol op voor pols tellen.
2. bestudeer deze
3. pas het protocol toe middels het oefenen met elkaar en in de praktijk
4. hoeveel hartslagen heb jij? en je mede(student)

temperatuur meten

wat is de normale lichaamstemperatuur?

1. 38 graden
2. 37 graden
3. 36 graden
4. 40 graden

wanneer spreek je van koorts?

1. 38 graden en lager
2. 36 graden en lager
3. 40 graden en hoger
4. 38 graden en hoger

meten van de temperatuur

Normale lichaamstemperatuur tussen 36,5 °C en 37,5 °C

Ondertemperatuur (hypothermie)

 onder 36,1 °C

Verhoging (subfebriele temperatuur)

 tussen 37,5 °C en 38 °C

Koorts 38 °C en hoger

Overtemperatuur (hyperthermie) boven 41 °C

welke manieren van
temperatuur meten zijn er?

• rectale meting (in de anus)
• orale meting (in de mond)
• tympanische meting (in het oor)
• axillaire meting (onder de oksel)
• inguinale meting (in de lies)

rectale temperatuurmeting

• meest betrouwbare meting
  
• Rectale temperatuur controle niet bij;
  
• recente operatie aan het rectum of prostaat;
  
• verwondingen aan het rectum of perineum.
  
• Voorzichtigheid is geboden bij:
  
•   diarree
  
•  aambeien.
  

.

Tympanische tempcontrole

Gebruik voor iedere meting een schoon lensdopje.

Meet niet in het oor waarop gelegen is.

In geval van afwijkende meting, de meting na 5 minuten herhalen.

Indien een exacte temperatuurmeting noodzakelijk is, dan temperatuur opnemen met behulp van een rectaal thermometer.

wat doe je bij koorts?

Bed)rust

Omgevingstemperatuur, toevoegen wegnemen van warmte

Licht dempen

Voeding en vocht

Hygiëne

Medicatie

Preventie en observatie

Psychische ondersteuning

wat doe je bij koorts

Bed)rust

Omgevingstemperatuur, toevoegen wegnemen van warmte

Licht dempen

Voeding en vocht

Hygiëne

Medicatie

Preventie en observatie

Psychische ondersteuning

Bedrust, koorts, hoge stofwisseling vraagt veel energie en lichaamsactiviteit geeft warmte

Omgevingstemp, koude rilling warmte toevoegen, kruik, dekens, en bij warmte afvoeren,

Licht, gevoeligheid voor licht neemt toe bij koorts

Voeding, veel drinken, kleine veelvuldige porties

Vocht, transpireren,bouillon, vruchtensappen

Hygiëne, wassen, transpiratie schone kleding en dekens

Koortswerende medicatie

Preventie bed complicaties

Observatie t, pols,

Psychische steun

protocol temperatuur meten

1. zoek het protocol op voor het meten van de temperatuur
2. bestudeer deze
3. pas het protocol toe middels het oefenen met elkaar en in de praktijk
4. wat is jou temperatuur?
5. hoe heb je deze gemeten

bloeddruk meten

Bloeddruk, tensie 

• Betekent het meten van de druk van het bloed in de slagaders
  
• De bloeddruk wordt uitgedrukt in mmHg (millimeter kwikdruk)
  

RR meten

De bloeddruk wordt altijd aan dezelfde arm gemeten nadat deze minimaal 5 minuten heeft gerust.

Let op volle blaas!!

geen bloeddruk meten aan:

een gewonde of oedemateuze arm

een verlamde arm (bijv. bij CVA)

een arm waar een infuus inzit

een arm waar een okseltoilet is uitgevoerd.

Systole en diastole 

Systolische (bovendruk) is de samentrekking van het hart

 (RR 120)

Diastolische druk (onderdruk) ontspanningsfase van het hart.

 (RR 80)

Het meten van de RR

Hypertensie, hypotensie 

Een te lage bloeddruk wordt hypotensie genoemd, een te hoge bloeddruk wordt hypertensie genoemd.

De waarde van de bloeddruk is voor een ieder verschillend.

De bloeddruk stijgt met het vorderen van de leeftijd.

De hoogte van de bloeddruk is afhankelijk van verschillende factoren:

„ de kracht van de hartkamersamentrekkingen;

Hoe beter de pomp werkt hoe krachtiger de samentrekking is.

„ de elasticiteit van de slagaderwanden;

Bij het ouder worden neemt de elasticiteit af en de bloeddruk wordt wat hoger.

„ de weerstand in de perifere bloedvaten;

Bloeddruk is in de grote bloedvaten hoger dan in de kleine bloedvaten. Een vernauwing in de

vaten heeft ook invloed op de kleine vaten en verhoogt de druk die nodig is om het bloed

erdoor te pompen.

„ het bloedvolume;

Een afname van het bloedvolume (zoals bij een bloeding) zal leiden tot een verlaging van de

bloeddruk.

„ de viscositeit van het bloed

Bij het bepalen van hypertensie of hypotensie is met name de diastole leidend

Een heel lage bloeddruk kan betekenen dat de hersenen te weinig zuurstof krijgen

Een te hoge bloeddruk is een risicofactor voor het ontwikkelen van hart- en vaatziekten

wanneer mag je
geen RR meten

Contra-indicaties;

Er wordt echter geen bloeddruk gemeten aan: 

• een gewonde of oedemateuze arm;
  
• een verlamde arm (bijv. bij CVA);
  
• een arm waar een infuus inzit;
  
• een arm waar een okseltoilet is uitgevoerd.
  

protocol bloeddruk meten

1. zoek het protocol op voor het meten van de bloeddruk
2. bestudeer deze
3. pas het protocol toe middels het oefenen met elkaar en in de praktijk
4. wat is jou bloeddruk?
5. hoe heb je deze gemeten?