2023-03-27 Darmaandoeningen

• BSP apothekersassistenten
• MBO
• Studiejaar 2

Darmaandoeningen

Programma & Lesdoelen

- Terugblik vorige les & vragen

- Uitleg anatomie darmstelsel

- Uitleg darmaandoening

Lesdoelen:

- Je kent de anatomie van het darmstelsel

- Je weet welke aandoeningen darmklachten kunnen veroorzaken

- Je kent de verschillende leefstijladviezen bij darmklachten

- Je kent de verschillende gnm die ingezet kunnen worden bij darmklachten

 

Vorige week zijn we gestart met de maagaandoeningen. Deze week het vervolg van mond tot kont. 

Rondvraag

Vragen ?

Vragen over maagaandoeningen?

 Spijsverteringsstelsel

Slokdarm

Dikke darm

Maag

Dunne darm

Anus

Lever

Galblaas

Twaalfvingerige darm

Appendix

Alvleesklier

Appendix= wormvormig aanhangsel. Vlak doorboven zit de blinde darm. 

Welke onderdeel wordt niet genoemd waar we vorige week welk aandacht aan besteed hebben? 

Slokdarmsfincter

Uitgelicht 

Maagwand verschillende lagen, bestaande uit maagplooien en verschillende cellen.

Samenstelling maagzuur:

-Water/slijm (oplosmiddel en transportmiddel)

-Zoutzuur(HCl) → pH 1.5-2

       . activatie pepsine

       . doden micro-organismen

-Enzymen; pepsine

- Intrinsieke factor; enzym dat zorgt voor opname van vitamine B12

Maagsapafscheiding door:

-zintuiglijke prikkels 

-maagvulling → uitscheiding gastrine → productie maagsap

Wat is de functie van de pariëtale cel uit de maagwand ?

Intrinsieke factor is nodig voor de opname van vitamine B12 uit het voedsel. Het is een glycoproteïne dat door de pariëtale cellen in de maagwand wordt geproduceerd. Na koppeling van intrinsieke factor met extrinsieke factor (vitamine B12) vindt transport door de darmwand plaats.

Tot welke farmaceutische groep behoort het gnm natriumalginaat/calciumcarbonaat ?

1. Antacida
2. H2-receptorantagonisten
3. Mucosaprotectiva
4. Protonpompremmers

Natuurlijke bescherming:

-snelle celdeling van maagcellen

-produceren van een dikke slijmlaag

-produceren van bicarbonaat in de slijmlaag waardoor de maag bij de wand minder zuur wordt.

Waarom combi?  ivm bijwerkingen obstipatie en diarree

Tot welke farmaceutische groep behoort het gnm sucralfaat ?

1. Antacida
2. H2-receptorantagonisten
3. Mucosaprotectiva
4. Protonpompremmers

Dit gnm beschermt de beschadigde maagwand tegen inwerking van het maagzuur. De mucosaprotectiva hechten zich aan het beschadigde slijmvlies en leggen er een beschermlaagje overheen. 

Informatorium: Bismutoxide + 

Sucralfaat

Tot welke farmaceutische groep behoort het gnm famotidine ?

1. Antacida
2. H2-receptorantagonisten
3. Mucosaprotectiva
4. Protonpompremmers

H2-receptorantagonisten behoort tot de groep secretieremmende middelen. Tot deze groep behoort ook de protonpompremmer. 

Beide groepen remmen de vorming van maagzuur. Werken systemisch, beinvloeden dus ook andere organen, meer bijwerkingen.

Antacida neutraliseren en binden, plaatselijke werking. 

De gnm die tot de protonpompremmers behoren eindigen op ....?

1. - lol
2. - prazol
3. - pril
4. -sartan

Lol: β-blokkers > sympathicolytische werking 

Selectieve β1-blokkers zijn acebutolol, atenolol, bisoprolol, celiprolol, esmolol, landiolol, metoprolol en nebivolol.

Niet-selectieve β-blokkers zijn carvedilol, labetalol, pindolol, propranolol en sotalol.

Carvedilol en labetalol hebben ook α1-blokkerende eigenschappen.

Prazol: protonpompremmers: Esomeprazol, Lansoprazol, Omeprazol, Pantoprazol,Rabeprazol

Pril: Aceremmers : Benazepril, Captopril, Enalapril, Fosinopril, Lisinopril, Perindopril, Quinapril, Ramipril, Trandolapril, Zofenopril

Sartan: ook RAAS systeem : Angiotensine-II-antagonisten: candesartan, eprosartan, irbesartan, losartan, olmesartan, telmisartan en valsartan;

Antacida

H2-receptor-antagonisten

Protonpomp-remmers

Antacida verminderen de hoeveelheid zoutzuur in de maag, neutraliseren en kunnen zich binden aan pepsine. Ph daalt naar PH3-5. (pijn minder en werking pepsine minder) Eén na de maaltijd of vlak voor slapen gaan. Gebruikt bij milde maagklachten, incidenteel, zwangerschap.

Protonpompremmers: blokkeren het pompen van het zoutzuur in de maag. EC, 24 uur werking

H2-receptorantagonisten: Histamine kan niet aan de receptor binden → remming van de productie van maagzuur. 3-9 uur werking. Voor de nacht en bij klachten bij de maaltijd (30 min voor werking)

Casus: meneer aan de balie heeft een recept voor omeprazol. In zijn historie zie je dat meneer clopidogrel en atorvastatine gebruikt. Welke FTP kom je tegen en hoe handel je deze melding af?

Waarschijnlijk via remming van CYP2C19. Clopidogrel is een prodrug. De actieve thiolmetaboliet wordt gevormd door oxidatie van clopidogrel tot 2-oxo-clopidogrel, gevolgd door hydrolyse. De oxidatieve stap wordt primair gereguleerd door CYP2B6 en CYP3A4 en in mindere mate door CYP1A1, CYP1A2 en CYP2C19.

Medicatiebewaking: MFB'S

Welke neurotransmitter ga je beïnvloeden bij reisziekte met de combinatie chloorcyclizine/cinnarizine (Primatour)
?

1. Acetylcholine & Histamine
2. Dopamine
3. Serotonine
4. Geen idee

Darmaandoeningen

❖ Je weet op welke wijze diarree ontstaat

❖ Je weet op welke wijze obstipatie ontstaat

❖ Je weet op welke wijze aambeien ontstaan

❖ Je kent de medicamenteuze en niet medicamenteuze adviezen bij diarree, obstipatie en aambeien

❖ Je kunt een zelfzorgadvies formuleren voor diarree, obstipatie en aambeien

Vitamine K wordt voor een deel door de bacteriën in de (dikke) darm gemaakt, vanaf een leeftijd van ongeveer drie maanden.

Het Prikkelbare Darm Syndroom (PDS) of Irritable Bowel Syndrome (IBS) is een verstoring van de functie van het maag-darmkanaal, met name van de dikke darm. Het is een veel voorkomende chronische darmaandoening.

 Slijm bij de ontlasting kan ook een symptoom van PDS zijn.

obstipatie

Defecatie= stoelgang, het laten gaan van de ontlasting.

Defecatie= stoelgang, het laten gaan van de ontlasting.

Psylliumzaad bestaat uit plantaardige vezels (hele zaden of alleen de zaadhuid)

 Een syndroom is een groep van klachten die vaak samen optreden.

Belangrijk om volwaardige voeding te nemen, veelal worden voedingsmiddelen vermeden die tot klachten leiden. Of het vermijden van bepaalde voedingsmiddelen de klachten vermindert, is tot nu toe niet wetenschappelijk bewezen, overleg met diëtist is belangrijk→ evenwichtig eetpatroon van drie maaltijden met voldoende oplosbare vezels (groente/fruit) en genoeg drinken.

mebeverine → niet bewezen werkzaam, weinig bijwerkingen.

butylscopolamine → beperkt bewijs voor werkzaamheid, meer bijwerkingen.

 

 De dunne darm bestaat uit drie delen: twaalfvingerige darm = duodenum (ca. 0,25 m), waarvan de belangrijkste functie het neutraliseren van de pH is

nuchtere darm = jejunum (ca. 2,5 m lang) + kronkeldarm = ileum (ca. 3,5 m lang)

gnm→ rectale toediening heeft de voorkeur, anders met msr zodat het pas in de darmen uiteenvalt.

De dunne darm bestaat uit drie delen: twaalfvingerige darm = duodenum (ca. 0,25 m), waarvan de belangrijkste functie het neutraliseren van de pH is

nuchtere darm = jejunum (ca. 2,5 m lang) + kronkeldarm = ileum (ca. 3,5 m lang)

Gnm→ rectale toediening heeft de voorkeur (klysma), anders met msr zodat het pas in de darmen uiteenvalt.

Aambeien

De kringspieren houden de anus gesloten en gaan open bij defecatie (poepen).

Zwellichamen = sponsachtig netwerk van kleine bloedvaten dat bedekt is met een dun laagje slijmvlies, fungeert als kraanleertje voor de anus.

Aambeien ontstaan door opgezwollen en uitgezakte zwellichamen in de anus.De aambei kan bloeden maar kan ook de functie van de kringspier belemmeren. Lekkage kan leiden tot jeuk of irritatie rondom de anus.

Geen vochtig of geparfumeerd wc papier gebruiken.

Wassen na toiletbezoek met lauwwarm water en droogdeppen, niet wrijven en geen zeep gebruiken.

Middelen mogen niet gebruikt worden bij voortdurend bloedende aambeien.

2e keus is (lidocaïne met) Zinkoxide (en bismuth subnitraat) zetpil. Zetpillen tweede keus, worden vaak te diep ingebracht (anale kanaal max. 4 cm lang)

Werking bismuthsubnitraat is niet bewezen→ beschermende werking hebben en een barrière over het slijmvlies vormen waardoor het irritatie verminderd.

• De klant geeft aan dat de ontlasting donker gekleurd is, welke controle vragen ga je stellen?
  

Wat vond je van deze les?