Wat is Joods? - BO

• Levensbeschouwing
• Godsdienst
• +3
• Basisschool
• Groep 6-8

Introductie

Vaak denken kinderen bij 'Joods' aan Anne Frank en de Tweede Wereldoorlog. Met deze les krijgen kinderen een bredere blik op het begrip 'Joods' en maken ze kennis met een Joods leeftijdsgenootje. Aan het eind van de les begrijpen de leerlingen dat - Joden een volk zijn; - er een Joodse religie bestaat met feestdagen; - Joods voor iedereen anders is.

Wat is Joods?

Waar denk je

aan bij Joods?

Waar denk je aan bij joods?

Alles wat in je opkomt mag je opschrijven/zeggen.

Alle 'antwoorden' zijn goed.

In deze les leer je:

1   dat Joden een volk zijn

2   dat er een Joodse religie bestaat met Joodse feesten

3   dat Joods voor iedereen anders is

Vertel de leerlingen wat ze deze les gaan leren.

Ken je iemand die Joods is?

Een vriendje of vriendinnetje, de buren, een oma of iemand van de televisie?

Ken je iemand die Joods is?

Of misschien is een van jullie zelf Joods, dat kan natuurlijk ook.

Iedereen op dit schilderij 

is Joods. Herken je iemand?

Iedereen op dit schilderij is Joods.

Vraag de leerlingen of zij iemand herkennen op deze afbeelding. Bijvoorbeeld Anne Frank, Etty Hillesum, Isa Hoes, Jezus, Marilyn Monroe etc. Marilyn Monroe bijvoorbeeld is Joods geworden toen ze trouwde met een Joodse man. Om te zien wie er allemaal op de afbeelding staan, zie: www.sgtkosher.nl.

Wanneer ben je Joods?

Je bent Joods als je moeder Joods is.

Als je Joods bent hoor je bij het Joodse volk.

Je kunt ook Joods worden (daar moet je veel voor leren).

Wat is een volk?

Een volk is een groep mensen die bij elkaar horen.

Ze wonen meestal in hetzelfde land, hebben hetzelfde geloof of spreken dezelfde taal.

Joods is... een volk

Joods is een volk.

Maar wanneer ben je joods?

En wat is een volk?

Joden wonen op allerlei plekken in de wereld

Nederland

400 jaar geleden kwamen joden naar Nederland.

Eerst vanuit Spanje en Portugal, later vanuit Duitsland en Oost-Europa.

Israël

Het Bijbelse Israël is het land waar joden vandaan komen.

Het moderne Israël bestaat nog maar kort (1948) en is het enige joodse land ter wereld.

Joden wonen op allerlei plekken in de wereld. 

Hebben Joden (g)een eigen land? 

Hoe lang wonen Joden in Nederland? 

En hoe zit het met Israël?

 Wie komt waar vandaan?

Froukje

Anne

Mozes

Maimonides

Froukje woont in Nederland

Anne komt uit Duitsland en is naar Nederland gevlucht

Mozes komt uit Egypte en is naar de woestijn gevlucht

Maimonides komt uit Spanje en is naar Marokko gevlucht

Wie komt waar vandaan?

Anne uit Duitsland (bekend van haar dagboek geschreven tijdens de Tweede Wereldoorlog), Froukje uit Nederland, Mozes uit Egypte (uit de Bijbel) en Maimonides uit Spanje (een filosoof en arts uit de dertiende eeuw).

Waarom moesten Joden vaak vluchten?

Omdat ze gezien werden als vreemdelingen. 

Anne is 13 jaar als ze moet onderduiken. 

Ze begint een dagboek en ontdekt dat ze schrijfster wil worden.

Onderduiken is jezelf verbergen om je te beschermen.

Froukje is 9 jaar oud, ze viert thuis de Joodse feestdagen en woont vlakbij de synagoge. 

Een synagoge is een Joods gebedshuis.

Maimonides was een beroemde rabbijn in Marokko.

In Amsterdam is er een school naar hem genoemd.

Een rabbijn is een Joodse geleerde.

Mozes heeft de Joden uit de slavernij van Egypte bevrijd.

In de woestijn kreeg Mozes van God de Tien Geboden.

Geboden zijn leefregels.

Je weet nu waar deze mensen 

vandaan komen. Weet je ook wie het zijn?

Je weet nu waar deze mensen vandaan komen. Weet je ook wie het zijn?

Extra informatie:

Mozes is een figuur uit de Bijbel.

Maimonides leefde in de Middeleeuwen.

Anne was 10 jaar toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak.

Froukje is 9 jaar oud en zit op school.

Joods is...

een religie

Leefregels

De Tien Geboden zijn de belangrijkste leefregels uit de Tora. In de Tora staan 613 leefregels.

Gelukkig is er iemand die ze in één zin kan samenvatten...

Joods is ook een religie (geloof).

Het belangrijkste in de joodse religie zijn de leefregels.

In de volgende slide wordt met een tekenfilmpje uitgelegd hoe je de leefregels van de Tora in één regel zou kunnen samenvatten. 

De Tora in één zin samengevat.

Volgens een belangrijke rabbijn (Joodse leraar of geleerde) kun je de Tora samenvatten in de tijd dat je op één been staat:

Wat jij niet wilt dat jou geschiedt,

doe dat ook een ander niet.

"Wat jij niet wilt dat jou geschiedt,

doe dat ook een ander niet."

Leg deze regel in 

je eigen woorden uit.

Leg deze regel in je eigen woorden uit:

"Wat jij niet wilt dat jou geschiedt (dat jou gebeurt), doe dat ook een ander niet."

Kun je een voorbeeld geven?

Denk aan pesten of uitgelachen worden..

Er zijn ook 

Joodse feestdagen

Er zijn ook Joodse feestdagen.

In de herfst vieren Joden bijvoorbeeld het Loofhuttenfeest. Ze maken dan een hut in de tuin. 

Bij Froukje staat ook een hut in de tuin. 

Kijk maar naar het volgende filmpje.

Andere feestdagen zijn bijvoorbeeld Pesach (Joods Pasen), Rosj Hasjana (Joods Nieuwjaar), Jom Kippoer (Grote Verzoendag) en Chanoeka (Inwijdingsfeest). 

Kijk op www.jck.nl bij lesmateriaal voor leerlingen voor meer informatie over de feestdagen.

Loofhuttenfeest

In de herfst wordt zeven dagen lang het Loofhuttenfeest, Soekot, gevierd. Het feest herinnert aan het Bijbelse verhaal waarin de Joden – na de uittocht uit Egypte – veertig jaren lang door de woestijn trokken op weg naar het Beloofde Land. Zij leefden in hutten en voelden zich beschermd door God.

Wat hoort niet bij het Loofhuttenfeest?

1. takken
2. matzes
3. versieringen
4. hut

Wat hoort niet bij het Loofhuttenfeest?

Matzes (plat brood) horen niet bij het Loofhuttenfeest maar bij het Joodse Paasfeest (Pesach).

Wat voor feesten 

vier jij thuis?

Wat voor feesten vier jij thuis?

Bespreek klassikaal en/of aan de hand van wat de kinderen hebben opgeschreven.

Ik schrijf over de oorlog

Ik schilder over joodse onderwerpen

Ik ben een joodse grappenmaker

Ik ben joods geworden

Ik ben een Israëliër

Ik heb thuis een kerstboom

Joods is...

voor iedereen anders

Joods is voor iedereen anders...

Dat betekent dat je op verschillende manieren Joods kunt zijn.

Kijk maar!

Arnon Grünberg: Amsterdamse columnist en schrijver, woont nu in New York.

Marilyn Monroe: filmidool en megaster uit Amerika.

Max Tailleur: Amsterdammer, gespecialiseerd in moppen.

Jitschak Rabin: Israëlische politicus die een akkoord sloot met de Palestijnen. Hij werd doodgeschoten door een andere Israëliër die zich niet kon vinden in deze vredesonderhandelingen.

Isa Hoes: Nederlandse actrice en schrijfster.

Marc Chaggall: Franse schilder, oorspronkelijk uit Wit-Rusland, met geheel eigen stijl.

Vind meer informatie op www.sgtkosher.nl.

Waar denk je nu 

aan bij Joods?

Waar denk je nu aan bij 'Joods'?

Heb je iets nieuws ontdekt?

Gebruik het woordweb en bespreek klassikaal wat er in de klas aan nieuwe ideeën en kennis is bij gekomen.

(De antwoorden kan je verplaatsen of verwijderen indien nodig.)

eindslide 

Bezoek het Joods Cultureel Kwartier!

Ga voor ons onderwijsaanbod naar www.jck.nl/onderwijs