kua-4h les 3: Beeldend deel 2

• Kunst
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

kua-4h les 3: Beeldend deel 2

Welkom bij KUA! 

• Tas op de grond 
• Laptop op tafel 
• Schrift en pen op tafel 

Wat zie je? Tot welke stroming behoort het schilderij en waarom?

Overzicht periode 1

wk1: Intro + geschiedenis

wk2: Beeldende kunst

wk3: Beeldende kunst

wk4: Film

wk5: Theater

wk6: Theater & dans

wk7: Dans

wk8: Muziek

wk9: Herhaling + oefentoets

wk10: Bespreken oefentoets + herhaling

Thema: Cultuur van het moderne

Benodigde lesmaterialen: Laptop, pen, papier, KUA-mapje 

Planning 

1. Herhaling 

2. Dadaïsme en surrealisme

3. Kunstananalyse: voorstelling en vormgeving 

4. Huiswerk 

Doelen 

Aan het einde van de les: 

- kan je de verschillen en ontwikkeling van figuratief – geabstraheerd – abstract uitleggen en herkennen. 

- weet je de verschillen in betekenis tussen kubisme, futurisme, expressionisme, surrealisme, dadaïsme in de beeldende kunst, en kan je deze visueel herkennen.

- kan je het verschil uitleggen tussen voorstelling en vormgeving bij een kunstanalyse.

Veel tijd nemen voor voorstelling en vormgeving, is lastige stof voor hen. Eerste deel van de les dus lekker rap erheen halen.

Expressionisme 

• Expressie -> uitdrukking van emotie/gevoel van de kunstenaar 
• Academische regels worden losgelaten 
• Stijlkenmerken: onnatuurlijke/felle kleuren, platte vlakken, vereenvoudigde vormen (geen details) en grove hantering van verf

Gabriele Münter  (1909) 

Opkomst psychologie

Volgens de theorie van de Weense psychiater Sigmund Freud drukken onze opvoeding en cultuur onze directe driften en emoties weg. Geïnspireerd door deze theorie laten kunstenaars zich inspireren door hun emoties en gevoelens. 

Terugkomen op wat ze zeiden bij starter.  

Academische regels (regels die kunstenaars hadden geleerd) worden losgelaten, zoals mimesis (idee dat beeldende kunst de zichtbare werkelijkheid moet weergeven), lineair perspectief dat een belangrijk instrument van mimetische kunstopvatting was, en allerlei esthetische conventies, zoals  van lijn boven kleur en de eis dat schilderkunstige composities eenheid en harmonie moest vertonen 

Academische regels -> geen lineair perspectief 

Ernst Ludwig Kirchner (1912) 

Inspiratiebronnen van expressionisten: 

• Alles wat puur, direct en 'eerlijk' is -> 'Primitieve' volkeren, kinderen en volkskunst 

Kirchner had, net als andere expressionisten, een grote fascinatie voor kunstwerken uit regio's in Afrika en Oceanië, zonder dat hij interesse had in de oorspronkelijke betekenis van de werken. 

Primitieve volkeren: 

Primitief -> oorspronkelijk. 

Vroeger gebruikten mensen in Europa en andere delen van de wereld het woord “primitief” om groepen mensen  te beschrijven die geen grote steden of  technologie hadden zoals zij dat kenden. Het werd gebruikt om sommige groepen mensen als minder ontwikkeld of simpel te beschrijven. Je kan je afvragen: zijn we verder ontwikkeld omdat we een iphone hebben? 

Expressionisme

Futurisme

Kubisme

Kubisme 

Kubisme is een stroming in de beeldende kunst  waarin kunstenaars een object van verschillende hoeken tegelijkertijd laten zien. In plaats van iets op een realistische manier te tekenen, braken kubistische kunstenaars vormen op in geometrische vlakken en combineerden ze meerdere perspectieven in één beeld."

Futurisme 

• Italiaanse stroming ontstaan rond 1909 
•  Oorlog -> schoonmaakmiddel maatschappij (deze ideeën hadden zij voor het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog) 
• Fascinatie voor moderne technologie, snelheid, machines, dynamiek van het moderne leven -> beweging 
• Machines, vliegtuigen etc.  -> symbolen vooruitgang en nieuwe toekomst 

Schrijf op... 

Als je nu het expressionisme, kubisme en futurisme in één woord zou moeten omschrijven 

Expressionisme: 

Kubisme: 

Futurisme: 

Cultuur van het moderne (modernisme)

1. 1850-1900
2. 1900-1950
3. 1950-2000
4. 2000-nu

Kunst algemeen -> 7 periodes

Klassieke oudheid (500 v. Chr. - 500 n. Chr.)

• Cultuur van de kerk (1000-1400)
  
• Hofcultuur (16e en 17e eeuw)

• Burgerlijke cultuur van Nederland (17e eeuw)
  
• Romantiek en realisme (19e eeuw)

• Cultuur van het moderne (1900 - 1950)
  
• Massacultuur (1950-nu)
  

P1: Modernisme

Herkent iemand iets? Gesprek voeren. Of als niets herkent wordt; welke disciplines zie je?

Wat waren redenen dat moderne kunst ontstond?

terugblik vorige les, over de ontwikkelingen en breuk met verleden. brede vraag, ingaan op hun antwoorden. 

Hoe ontstond de breuk?

Doordat er hele hoop nieuwe ontwikkelingen plaatsvonden op ontzettend veel gebieden: 

• Infrastructuur maakte reizen en andere vrijetijdsbesteding mogelijk (nieuwe plekken = nieuwe inspiratie) 
• De psychologie kwam op (Freud)
• Technische ontwikkelingen zoals; film, radio, telefoons, auto’s, treinen
  
• De opdrachtgevers veranderen (niet langer alleen adel en kerk, maar nu ook bourgeoisie en staat)
  
• Wereldoorlogen (WOI en WOII)

 

De uitvindingen geven kunstenaars het gevoel dat ze op een kantelpunt in de geschiedenis staan. Er is een nieuw tijdperk aangebroken en dat vraagt om nieuwe kunst. 

Wat is een avant-garde-kunstenaar?

Modernisme = tijd van avant-gardekunstenaars 

• Kunstenaars die hun tijd ver vooruit zijn (voorlopers) 
  
• Afzetten tegen academische regels (bv. lineairperspectief) 
• Experimenteren, originaliteit

DADA

&

Surrealisme

Surrealisme

wat zie je? is het realistisch (kan het in de echte wereld zo uitzien?)

Wat zie je?

Surrealisme

wat zie je? is het realistisch (kan het in de echte wereld zo uitzien?)

Surrealisme

Surrealisme is een artistieke stroming die zich richt op het uitbeelden van het onderbewuste, dromen, en irrationele associaties, in plaats van de logica en de zichtbare werkelijkheid.

Stel je voor dat het menselijk brein een   ijsberg is. Het deel dat boven het water  uitsteekt, is je bewuste, dat zijn de  gedachten waar je op dit moment actief over nadenkt. Leg uit dat het onderbewuste verantwoordelijk is voor automatische gedachten en gewoontes. Dingen die je zonder erbij na te denken doet, zoals fietsen of je veters strikken, zijn opgeslagen in je onderbewuste. Dromen zijn een andere manier waarop het onderbewuste zichzelf kan laten zien. Tijdens het slapen kan je onderbewuste beelden en gevoelens oproepen die je overdag misschien niet hebt opgemerkt.

een stap verder...

Figuratief - geabstraheerd - abstract

Abstract

Figuratief

Geabstraheerd

voortelling: WAT er wordt afgebeeld. Er zijn drie soorten voorstelling te onderscheiden; figuratief (herkenbare voorstelling / naar de werkelijkheid),

abstract (voorstelling is niet herkenbaar) en geabstraheerd (de voorstelling

is gedeeltelijk herkenbaar maar niet naar de werkelijkheid geschilderd) 

Is het herkenbaar wat je ziet?

figuratief                 geabstraheerd                   abstract

abstract surrealisme

figuratief surrealisme

• Abstracte vorm van surrealisme
• Objecten bijna zo ver geabstraheerd dat ze niet meer te herkennen zijn, maar je er nog nét iets over kan vertellen 

• Meest figuratieve vorm van surrealisme
• Bijna een foto, maar er klopt altijd iets nét niet
• Gevoel van vervreemding bij de kijker 

Tekenopdracht

1. Teken zo gedetailleerd mogelijk.



2. Teken nog een keer, maar simpeler.

3. Teken alleen de kern: vormen en lijnen.

1 leeg blaadje, ruimte voor 3x een viool.

figuratief                 geabstraheerd                   abstract

paar resultaten laten zien aan de rest van de klas.