Hfst3 - DoD ET22 Rousseau

• Filosofie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Hfst3 - DoD ET22 Rousseau

Vandaag

• Terugblik: Rousseau over democratie
• Uitleg: Rousseaus antwoord op de anarchistische uitdaging
• Werken in werkboek

Nozick

Nee, democratie is slavernij!

Rousseau

Alleen directe democratie bevrijdt de mens van slavernij.

Schumpeter

We zijn vrij om te kiezen in een  competitie. Niks meer en niks minder.

Gutmann / Habermas

Ja, door gesprek en debat zijn we vrij in een democratie.

Kan democratie de belofte van vrijheid inlossen?

ET 22
Ik kan uitleggen en evalueren dat directe democratie volgens Rousseau de juiste manier is om vrij en autonoom te zijn in een samenleving.

Begrippen:

• sociaal contract
• citoyen Algemene Wil
• unanimiteit
• uniformiteit

ET 22 Rousseau, natuurtoestand en het sociaal contract

In de natuurtoestand waren we vrij.
Samenleving leidde tot concurrentie, strijd, jaloezie 

ET 22 Rousseau, natuurtoestand en het sociaal contract

In de natuurtoestand waren we vrij
Samenleving leidde tot concurrentie, strijd, jaloezie 

verloren vrijheid

ET 22 Rousseau, natuurtoestand en het sociaal contract

In de natuurtoestand waren we vrij
Samenleving leidde tot concurrentie, strijd, jaloezie 

verloren vrijheid

Sociaal contract: (ongeschreven) afspraak tussen burgers en staat in een samenleving.

Invulling Rousseau: directe democratie

herwonnen vrijheid!

Sociaal contract bij Rousseau

Geeft vrijheid terug want:

1. beschermt tegen onderdrukking want verplichtingen en rechten gelden voor iedereen (dus gelijkheid).
2. zorgt voor autonomie (ook als je oneens bent) want je bent deel van de wetgevende macht en wordt beschermd tegen eigen grillen..
   
   

ET 22 Rousseau, natuurtoestand en het sociaal contract

Algemene wil: uitdrukking van het algemeen belang, dus datgene wat goed is voor iedereen. 

> Rousseau: vrijheid is de Algemene Wil volgen.

Sociaal contract bij Rousseau

Geeft vrijheid terug want:

1. beschermt tegen onderdrukking want verplichtingen en rechten gelden voor iedereen (dus gelijkheid).
2. zorgt voor autonomie (ook als je oneens bent) want je bent deel van de wetgevende macht en wordt beschermd tegen eigen grillen..
   
   

1. Gelijkheid: beschermt tegen onderdrukking want verplichtingen en rechten gelden voor iedereen
2. Autonomie: want je bent deel van de wetgevende macht en wordt beschermd tegen eigen grillen..

ET 22 Rousseau, natuurtoestand en het sociaal contract

Directe democratie geeft via de Algemene Wil vrijheid terug doordat dit zorgt voor:

Sociaal contract bij Rousseau

Geeft vrijheid terug want:

1. beschermt tegen onderdrukking want verplichtingen en rechten gelden voor iedereen (dus gelijkheid).
2. zorgt voor autonomie (ook als je oneens bent) want je bent deel van de wetgevende macht en wordt beschermd tegen eigen grillen..
   
   

1. Gelijkheid: beschermt tegen onderdrukking want verplichtingen en rechten gelden voor iedereen
2. Autonomie: want je bent deel van de wetgevende macht en wordt beschermd tegen eigen grillen..

ET 22 Rousseau, natuurtoestand en het sociaal contract

Directe democratie geeft via de Algemene Wil vrijheid terug doordat dit zorgt voor:

Voorbeeld

Hoe leerplicht je vrijheid kan vergroten (ook al heb je geen zin)

Sociaal contract bij Rousseau

Geeft vrijheid terug want:

1. beschermt tegen onderdrukking want verplichtingen en rechten gelden voor iedereen (dus gelijkheid).
2. zorgt voor autonomie (ook als je oneens bent) want je bent deel van de wetgevende macht en wordt beschermd tegen eigen grillen..
   
   

ET 22 Rousseau, natuurtoestand en het sociaal contract

Verplichting aan wetten te houden =

als geld uitgeven voor een winnend lot.

Geen verlies van vrijheid, maar een investering.

Aan de slag

• Lees 3.2 t/m 3.2.2 p. 84-87
• Maak werkboek 3.2             vraag 3 & 4

Aan de slag

ET 22
Ik kan uitleggen en evalueren dat directe democratie volgens Rousseau de juiste manier is om vrij en autonoom te zijn in een samenleving.

Begrippen:

• sociaal contract
• citoyen Algemene Wil
• unanimiteit
• uniformiteit

Voorwaarden werkende democratie

• Mensen moeten goed geïnformeerd zijn
• geen overleg
• persoonlijke voorkeuren moeten aan de kant geschoven.
• geen unanimiteit, wel uniformiteit

welke is het meest problematisch? waarom?

Directe democratie werkt alleen als:

• Mensen goed geïnformeerd zijn
  
• geen overleg
  
• persoonlijke voorkeuren niet meespelen
  
• geen unanimiteit, wel uniformiteit

Welke voorwaarde is het meest problematisch? Waarom?

ET 22 Rousseau, natuurtoestand en het sociaal contract

Stel dat jij tegen de leerplicht stemt, maar de meerderheid stemt voor. Hoe zou Rousseau jouw stem verklaren? En hoe zou hij uitleggen dat de leerplicht toch je vrijheid vergroot?

Aan de slag

• Lees 3.2.3 p.87-89
• Maak werkboek 3.2             vraag 5 & 6
• Begrippenlijst t/m Rousseau
• Leerdoelensamenvatting:      ET 22 uitwerken 

Aan de slag