TH1 Lezen H3

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 1

Welkom in deze les!

 

3.3 lezen

Pak je leesboek      Leg je                                                     spullen klaar

Geen telefoon         Laptop dicht

Lezen

Lezen 3.3

Doelen

Ik kan verschillende tekstdelen van een tekst herkennen.

Ik kan kernzinnen in een alinea aanwijzen.

Ik kan hoofd- en bijzaken onderscheiden.

Ik kan de hoofdgedachte van een tekst herkennen.

Ik kan het tegenstellend tekstverband herkennen.

tekstopbouw

Wat weet je al over tekstopbouw?

Tekstopbouw

= De tekst staat in een logische volgorde.

• een driedeling: Inleiding - kern - slot.
• een tweedeling: Inleiding - kern (nieuwsberichten).

Tekstopbouw: driedeling

Inleiding = Informatie waaruit je het onderwerp van de tekst kunt afleiden.Kort stukje

Kern= Meer informatie over het onderwerp.Het langste deel.

Slot = Samenvatting of conclusie. Er staat geen nieuwe informatie in.

Tekstopbouw: tweedeling

Inleiding = Informatie waaruit je het onderwerp van de tekst                                 kunt afleiden. Kort stukje

Kern= Meer informatie over het onderwerp.Het langste deel.

voorbeeld: tweedeling

Kakapo wint vogelverkiezing in Nieuw-Zeeland

De kakapo is voor de tweede keer Vogel van het Jaar geworden in Nieuw-Zeeland. De met uitsterven bedreigde papegaaiensoort leverde deze ongeëvenaarde prestatie na een door fraude geteisterde stembusgang. Kakapo's streken ook in 2008 met de eer. 

De jaarlijkse vogelverkiezing in Nieuw-Zeeland, die in 2005 voor het eerst werd gehouden, is mateloos populair en heeft volgens de organisatoren geleid tot meer aandacht voor de unieke natuurgebieden en diersoorten die het land rijk is.

Hoe kun je zien/lezen in een stuk tekst of het een driedeling of een tweedeling is?

Opbouw van alinea's

Alinea's hebben een kernzin = de zin met de belangrijkste                                                                              informatie, 

                                                                vaak de eerste zin van de alinea

                                  Toelichting =  de andere zinnen van de alinea

01:32

waar staat meestal de kernzin?

even oefenen

Wat is de kernzin in de volgende tekst?

Een woordjes hulp
De eerste spiektip kun je gebruiken bij een woordjestoets. Schrijf eerst alle woorden op die je moet vertalen, daarachter zet je steeds het antwoord. Als je een van de gevraagde woorden niet weet, schrijf je een totaal ander woord op dat je wél weet. Natuurlijk zet je hier de juiste vertaling achter. Sommige leraren zullen niet doorhebben dat je een woord hebt opgeschreven en vertaald dat niet werd gevraagd.

Wat is de kernzin:
Van zwemmen in natuurwater kunt u ziek worden. In natuurwater komen bacteriën, virussen en larven voor. Met name tijdens warm weer kan het aantal bacteriën in natuurwater met weinig stroming snel groeien.

Opbouw van een tekst

Teksten bestaan uit hoofdzaken en bijzaken.

Hoofdzaken: belangrijke informatie over het onderwerp,

                            maken de tekst duidelijker

Bijzaken:         minder belangrijke informatie

                            voorbeelden van bijzaken: voorbeeld, herhaling,                                  uitleg

voorbeelden bijzaken

een voorbeeld

een herhaling

een uitleg

even oefenen

Wat zijn hoofdzaken in een tekst?

1. Wat belangrijk is in een tekst
2. Wat minder belangrijk is in een tekst

Waar in de alinea staat de belangrijkste zin?

1. Altijd in het midden
2. Meestal aan het begin, soms in het midden, soms aan het einde
3. Altijd aan het einde
4. Altijd aan het begin

Wat vertel je als je kort wilt vertellen waar een tekst over gaat?

1. Hoofdzaken
2. Bijzaken

HOOFDGEDACHTE van een tekst

= het belangrijkste wat de schrijver over het onderwerp zegt (in 1 zin)

HOOFDGEDACHTE van een tekst

Wat is het belangrijkste wat in de tekst over het onderwerp wordt gezegd (in een zin)

de hoofdgedachte van een tekst staat vaak

-in de titel,  

-inleiding 

-in het slot van een tekst

 

Waarom is dit de hoofdgedachte van de tekst?

Antwoord

Hoofdgedachte: Het evenement Wild in the Streets wordt op 5 juli gehouden.

Tekstverbanden

Wat is een signaalwoord?

00:31

Welke (tekst)verbanden ken je al?
Noem de naam (of namen)

even herhalen: opsommend tekstverband

Het noemt twee of meer tekstdelen in volgorde:

er worden een aantal zaken achter elkaar opgenoemd. 

Voorbeeld 

Ik ga eerst naar school, dan ga ik huiswerk maken, vervolgens ga ik hockeyen en tenslotte kijk ik nog een half uurtje televisie. 

Een opsommend verband kun je herkennen aan signaalwoorden als:

eerst, dan, daarna, vervolgens, tenslotte, ook, niet alleen ... maar ook, verder, nog, daarnaast, zowel ... als ..., ten eerste ... ten tweede ... enzovoort.

nieuw: tegenstellend tekstverband

geeft een verschil/tegenstelling tussen tekstdelen aan.

voorbeeld

In het weekend heb ik een baantje, maar door de week heb ik daarvoor geen tijd.

Wat is de tegenstelling en wat is het signaalwoord?

signaalwoorden bij tegenstellend verband

maar, doch, echter, integendeel, daar staat tegenover, 

enerzijds ... anderzijds,

Even oefenen:
Mijn vader houdt niet van winkelen, maar mijn moeder vindt het heel erg leuk.
Wat is het signaalwoord?

1. winkelen
2. niet
3. leuk
4. maar

Mijn vader houdt niet van winkelen, maar mijn moeder vindt het heel erg leuk.
Welk verband zit er tussen beiden zinnen?

1. opsommend tekstverband
2. tegenstellend tekstverband

Wat heb je geleerd?

Doelen

Ik kan verschillende tekstdelen van een tekst herkennen.

Ik kan kernzinnen in een alinea aanwijzen.

Ik kan hoofd- en bijzaken onderscheiden.

Ik kan de hoofdgedachte van een tekst herkennen.

Ik kan het tegenstellend tekstverband herkennen.

Wat vind je nog lastig?

oefenen met de stof

Maak de oefeningen zodat je hier beter in wordt en je doelen behaalt:

Maak van H3.3 (lezen) opdracht 1,2,4,5,6,7,8,9,11,12,13,14,15,16,17, 18,19,20,21,22,23,24,25. 

Test jezelf 3.3, (als je dit voldoende hebt, beheers je je doelen)

Overhoor jezelf 3.3

Dit heb je op dinsdag 14 december voor je de les in komt