3.1 Verhandelbare risico's

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

11/05

Wat gaan we doen?

- Nakijken 2.5

- Herhalingsvragen hoofdstuk 2

- Video ter inleiding 3.1 (met vragen)

- Uitleg 3.1

- Maken 3.1

Nakijken 2.5

24    Ziektekostenrisico’s zijn (voor een deel) onvrijwillige risico’s. Mensen kunnen er niets aan doen als ze ziek worden. En de gezondheid is voor iedereen belangrijk. Daarom is het ‘netjes’ om solidair te zijn met de minder gezonde Nederlander. Risico’s die verbonden zijn met reizen zijn meer vrijwillige risico’s en reizen is minder belangrijk dan gezondheid. Een verplichte verzekering gaat ook de averechtse selectie tegen.

Nakijken 2.5

25    a    Bij een volksverzekering is het hele volk verzekerd. Bij een werknemersverzekering alleen werknemers.
    b    alle werknemers
    c    Bijvoorbeeld: er is geen selectie van vooral slechte risico’s, zodat de premie relatief laag kan blijven.

Verplichte-solidariteit is er dankzij ....

1. de verzekeringsnemer
2. de verzekeringsmaatschappij
3. de overheid
4. de banken

Wat wordt bedoeld met solidariteit bij een verzekering

1. Iedereen moet premie betalen
2. Iedereen krijgt een schadevergoeding
3. Met premies van verzekerden worden uitkeringen betaald
4. is een verzekering voor soldaten

Hoe noem je het verschil dat een verzekeringsnemer meer weet dan een verzekeraar?

1. Averechtse selectie
2. Informatie asymmetrie
3. Moral Hazard
4. Risico spreiding

Wat is moreel wangedrag (moral hazard)?

1. mensen moeten een deel van de schade zelf betalen
2. mensen vullen het verzekeringsformulier onjuist in
3. mensen gaan zich anders gedragen omdat ze toch wel verzekerd zijn
4. mensen moet zich verplicht verzekeren

Als alleen mensen met een hoog risico zich verzekeren, is er sprake van ....

1. vrijwillig risico
2. onvrijwillig risico
3. averechtse selectie
4. moral hazard

3.1 Verhandelbare risico's

- Je kunt uitleggen waarom er handel is in risico's

- Je kunt uitleggen wat aandelen, bedrijfsobligaties en staatsobligaties zijn

Korte video over beleggen

Kijkvragen:

1. Wat is beleggen volgens de video?

2. Wat is het doel van beleggen volgens de video?

Wat is beleggen?

Wat is het doel van beleggen?

Handel in risico's

Sommige risico's kun je doorverkopen. Bijv. : lot voor loterij. Het lot geeft kans op een prijs. Het risico is dat je je inleg kwijt bent.

Eigenlijk wordt er dus een risico verhandeld.

Bron 1: prijs per lot is bij elke loterij hetzelfde.

Risico is verschillend, verwachte opbrengst ook.

Afhankelijk van vraag en aanbod wat de prijs wordt bij handel

Kapitaalmarkt

Handel in risico's gebeurt op de kapitaalmarkt.

Hier worden documenten verhandeld met een verwachte waarde en een bijbehorend risico.

Deze documenten noemen we effecten: rechten met een financiële waarde.

Effecten

Aandelen: recht op eigendom van de onderneming.

Bedrijfsobligaties: Schuldbewijs voor een lening die de onderneming is aangegaan.

Staatsobligaties: Schuldbewijs voor een lening die de overheid is aangegaan.

Aandelen

Stel: je koopt een aandeel van €100,- van Shell.

Eigenlijk is dan €100,- van Shell van jou. Je koopt je dus eigenlijk in bij een bedrijf. Je bent mede-eigenaar.

In ruil daarvoor krijg je een deel van de winst. Zolang de onderneming niet failliet gaat blijft een aandeel geldig (onbepaalde tijd).

Hoe noem je deze winst-uitkering?

Bedrijfsobligaties

Als jij een obligatie koopt voor €100,- van Shell, leen je eigenlijk €100,- uit aan Shell.

Shell lost dit binnen een bepaalde tijd weer af en daarnaast krijg je ook nog rente.

Op de obligatie staat hoe groot de schuld is en welk rentepercentage je krijgt.

Staatsobligatie

Je leent geld uit aan de overheid. De overheid lost dit binnen een bepaalde tijd af en je krijgt rente.

Uniek aan staatsobligatie: een vorm van beleggen die heel weinig risico heeft (de overheid betaalt altijd terug, tenzij het hele land failliet gaat). De rente is natuurlijk niet heel hoog.

Je kunt obligaties ook doorverkopen. Wanneer levert dit je wat op?

1. Als het goed gaat met het bedrijf/de overheid.
2. Als het slecht gaat met het bedrijf/de overheid.
3. Als het rentepercentage hoger is dan de huidige rente op sparen.
4. Als het rentepercentage lager is dan de huidige rente op sparen.

Effectenhandel

Het handelen in effecten gebeurt online. Er is niet een vaste plek waar iedereen bij elkaar komt.

De kapitaalmarkt is dus een abstracte markt.

Elektronische systemen zorgen ervoor dat de totale vraag en het totale aanbod op elkaar worden afgestemd. De prijs die dan tot stand komt heet de koers.

Huiswerk

3.1

Opdracht 1 - 4

Leg uit waarom er handel is in risico's

Leg kort uit wat aandelen en wat obligaties zijn.