Klare taal plus - les 15 - bezittelijk en persoonlijk vnw en wederkerend werkwoord

• NT2
• MBO
• Studiejaar 1

Weet jij nog welke persoonlijke voornaamwoorden er zijn?

Wat is het persoonlijke voornaamwoord in de zin?
Hij maakt de opdrachten.

1. maakt
2. de
3. hij
4. opdrachten

Jullie worden steeds beter.

1. jullie
2. steeds
3. worden
4. beter

De juf zegt dat ook tegen hen.

1. juf
2. zegt
3. tegen
4. hen

Ik ga naar jou.

1. ik
2. jou
3. ga
4. ik en jou

Het regent al de hele dag.

1. Het
2. regent
3. hele
4. dag

Ik geef de werkboeken aan hen.

1. ik
2. ik en hen
3. hen
4. werkboeken

De tandarts is vandaag afwezig,  want                 is ziek.                 

Nina vindt John leuk. Ze is verliefd op 

Wanneer gaan                     verhuizen?

Hoeveel boterhammen eet                   per dag? 

hij

je

ik

hem

zij

Het persoonlijk voornaamwoord. 

1. Als onderwerp in de zin
Ik, jij, u, hij, zij, wij, jullie, zij

 

Ik sta voor het raam van Sabitha. 

Hij eet een broodje kaas.

Wij willen naar de Efteling gaan..

Het persoonlijk voornaamwoord 

2. Lijdend voorwerp

Mij, jou, u, hem, haar, ons, jullie, hen zijn ook persoonlijke voornaamwoorden.

Deze persoonlijke vnw gebruik je dus ook als lijdend voorwerp in de zin en dan heeft het een andere vorm dan het onderwerp!

Ik (o) geef hem (lv) een boek

Zij (o) leent haar (lv) een trui.

Het persoonlijk voornaamwoord 

Dus...

Ik sta voor het raam van Sabitha > ik = onderwerp.

Sabitha ziet mij/me. 

Mij/me = niet het onderwerp van de zin.
Het is het lijdend voorwerp. Je zegt dus niet: Sabitha ziet ik. 

Het persoonlijk voornaamwoord 

3. Achter voorzetsels:

Je gebruikt het persoonlijk voornaamwoord ook met een voorzetsel: van, met, aan, bij, achter, naast etc.

Ik geef het boek aan haar.

Ze gaat met hem naar film.

Die hond is niet van jou.

Het persoonlijk voornaamwoord 

4. Meewerkend voorwerp (aan of voor iemand)

Je gebruikt het persoonlijk voornaamwoord ook bij het meewerkend voorwerp.

Ik geef hem het boek.

Ze gooi jou de bal.

De hond valt hem aan.

Ik geef hun de sleutel.

Maak een zin met een persoonlijk voornaamwoord als onderwerp.

Het persoonlijk voornaamwoord 

4. Meewerkend voorwerp: Zij - hun - hen

LET OP: Het verschil tussen hun en hen!

Hun boek = bezittelijk voornaamwoord

Zij geven hun eten (eigendom) aan de kat.

Ik heeft hun (aan hen) het boek.

Ik geef het boek aan hen.

Maak een zin met een persoonlijk voornaamwoord dat NIET het onderwerp van de zin is.

Bezittelijk voornaamwoord 

Mijn boek, jouw hond, dat kende je al.

Maar wat hoort achter deze zinnen?

1. Mijn hond.

2. De hond is van mij.

3. De hond is de mijne.

Ken je dit lijstje al?

Ik > de/het mijne

Hij > de/het zijne

Zij > de/het hare

Jij > de/het jouwe

Wij > de/het onze

Jullie > die van jullie!

Zij > de/het hunne

De jas is
.......... (jouw).

Die tassen zijn de
.... (zij mv).

De tas is ....
.... (zij, ev).

Het paard is...
(hij)

Het eten is....
(wij)

Wederekend voornaamwoord

Voorbeelden

zich wassen

zich snijden

zich aankleden

zich afmelden

zich voelen

zich melden

Wederkerende werkwoorden

Werkwoorden met een extra woordje: zich
zich = wederkerende voornaamwoord

De vorm van zich verandert met het onderwerp.

Wederkerende
voornaamwoorden

• Wederkerende voornaamwoorden zijn
  afhankelijk van het persoonlijk
  voornaamwoord in de zin:
  
   
  

Pers. vnw	Wed. vnw
ik	mij/me
jij	jij/je
u	zich/u
hij/zij/het	zich
wij	ons
jullie	je/jullie
zij	zich

Het wederkerend werkwoord

• Een wederkerend werkwoord bestaat uit:
  werkwoord + wederkerend voornaamwoord
  zich verslapen 
  
  Voorbeeld: Hij verslaapt zich deze week voor de tweede keer. 

De plaats van het wederkerend voornaamwoord

• In de hoofdzin: na het eerste werkwoord
  
  Ik douch me elke morgen.
  Hij heeft zich deze week voor de tweede keer verslapen.
  Zij herinnert zich haar eigen telefoonnummer niet.
  Je moet je niet zo aan hem ergeren.  

De plaats van het wederkerend voornaamwoord

• Bij inversie in de hoofdzin: na het onderwerp 
  (inversie=omkering)
  Gisteren meldde hij zich ziek.
  Volgende week ga ik me opgeven voor een cursus Italiaans.
  Vanochtend wilde hij zich niet douchen. 

De plaats van het wederkerend voornaamwoord

Opdracht:

Zet het wederkerend voornaamwoord op de juiste plaats in de zin.

1. Hij kan zijn vriend van de basisschool nog goed herinneren.

2. Volgens mij heeft hij vandaag niet geschoren.

3. Carla zegt dat ze in de datum heeft vergist.

4. Ze hebben vanochtend niet gedoucht.

5. Hebben jullie al voor de nieuwe cursus ingeschreven?

6. We hebben goed op het examen voorbereid.

7. Dit weekend hebben we prima geamuseerd.

8. Mijn opa hield altijd aan de verkeersregels.

9. Omdat hij voor moderne kunst interesseert, is hij naar het Stedelijk museum geweest.

10. Waarom schaam je voor het resultaat van de test?