Les 1 Online is niet iedereen je vriend

• Mediawijsheid
• Burgerschapskunde
• +1
• Speciaal Onderwijs
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Basisschool
• Middelbare school
• Praktijkonderwijs
• vmbo

Instructies

Thema: Aardig doen helpt

Hoe blijft het leuk online?

Les 1: Online is niet iedereen je vriend

Inhoud van dit thema

Dit thema gaat over hoe je op een fijne manier kunt communiceren via een

beeldscherm (telefoon, laptop) en wat je kan doen als je elkaar niet begrijpt.

Wanneer is iemand online je vriend? Hoe ga je om met nare reacties? Wat doe je als er ruzie is in de appgroep?

Voor de docent

De lessen van dit thema staan helemaal in het teken van de online (mis)communicatie van leerlingen. Aan de hand van praktische voorbeelden, gaan de leerlingen met elkaar in gesprek en onderzoeken ze samen hoe je het aardig en gezellig houdt online.

Bij het geven van de lessen is een veilige sfeer in de groep een voorwaarde: alleen dan kunnen ook de kwetsbare en lastige dingen gezegd worden. Stel je als docent open voor de verhalen van de leerlingen. Veroordeel niet, maar luister goed en vraag door. Werk met de voorbeelden uit de lessen, maar ook met de verhalen en ideeën van de leerlingen.

Lessen bij dit thema

Les 1: Online is niet iedereen je vriend

Les 2: Wat wil je zeggen met emoji’s?

Les 3: Mag je online alles zeggen en doen?

Les 4: Aardig doen of pesten in de appgroep?

Leerdoelen van dit thema

(Ook beschikbaar als poster)

Les 1

- Ik deel alleen persoonlijke informatie met vrienden die ik ook in het echt ken.

- Ik zeg ‘nee’ als een online vriend mij vraagt om mijn wachtwoord, geld, adres of blootfoto’s.

- Ik ga naar een volwassene als het contact met een online vriend niet goed voelt.

Introductie voor de leerlingen

Deze les gaat over online vriendschap. Natuurlijk kun je ook online vrienden hebben! Maar kun je die net zo goed vertrouwen als in het echte leven?

Hoe weet je of iemand die je alleen online kent, te vertrouwen is? En wat doe je als je dat niet zeker weet?

In deze les gaan we het hebben over vrienden op sociale media en in games. En wat je kunt doen als iemand toch geen vriend blijkt te zijn.

Verstandig delen

Aardig doen helpt

Thema 4

Les 1: Online is niet iedereen je vriend

Kijken

Denken

Doen

In deze les gaan we het hebben over vrienden op sociale media en in games. En wat je kunt doen als iemand toch geen vriend blijkt te zijn.

Wie van jullie ziet zijn vrienden ook online?

Doen jullie hetzelfde of anders tegen elkaar, als je online bent?

Hebben jullie ook vrienden die je alleen kent van gamechats of sociale media, en die je dus nog nooit in het echt gezien hebt?

Vinden jullie online vrienden hetzelfde, of toch anders dan offline vrienden die je kent van school, van een clubje of uit je buurt, bijvoorbeeld?

• Waarom?

Wat gebeurt hier?

Klik op de afbeelding om de strip beeldvullend te vergroten.

Is Bart echt een online vriend van Tim?

Waarom ziet Bart er in het echt heel anders uit?

Wie heeft wel eens meegemaakt dat een persoon zich gedroeg als iemand anders, op sociale media?

• Wat is er toen gebeurd?
• Wat heb je toen gedaan?

Online heeft niet iedereen goede bedoelingen

Op het internet zijn de meeste mensen aardig. Maar sommige mensen hebben geen goede bedoelingen. Die willen misschien je geld stelen of je bekijken of aanraken, terwijl jij dat niet fijn vindt.

Maar hoe weet je dan of je iemand kunt vertrouwen?

Eigenlijk weet je alleen of mensen ook echt te vertrouwen zijn, als je ze in het echt ziet en spreekt. Dat kan ook door te videobellen. 

Maar hoe weet je dan of je iemand kunt vertrouwen?

Als iemand die jij niet kent, gekke vragen gaat stellen, heel veel persoonlijke dingen wil weten, of met jou wil afspreken, dan is dat niet goed.

Maar hoe weet je dan of je iemand kunt vertrouwen?

Vertel dat altijd aan een volwassene. Ook al zegt de persoon waar je online contact mee hebt, dat je dat niet moet doen.

Maar hoe weet je dan of je iemand kunt vertrouwen?

Als iemand zegt dat je er niet met je ouders over moet praten, is dat al een teken dat het niet veilig is. Net als Bart in de strip: hij is niet te vertrouwen.

Wat je WEL/NIET kunt doen met online vrienden?

Plaats de hotspots in het juiste vak.

WEL DOEN

online met vrienden 

NIET DOEN

online met vrienden 

Gamen

Foto's of video's van jezelf sturen

Je wachtwoorden geven

Vertellen waar je woont

Een film of livestream kijken

Geld overmaken

Jezelf uitkleden voor de camera

Je geheimen of andere persoonlijke dingen vertellen

Kletsen via chat of headset

Reageren op elkaars posts

• Haal leerlingen naar voren.
• Klik op een hotspot en lees de tekst.
• Laat de leerling aan het bord beslissen of hij de hotspot naar WEL DOEN of naar NIET DOEN sleept.
• Zijn alle hotspots versleept? Klik dan op CONTROLEREN om te zien of de hotspots op de juiste plek zijn gezet. 

Bespreek het resultaat met de leerlingen.

Vul de lijst met WEL DOEN en NIET DOEN aan met de leerlingen.

Kunnen zij nog meer dingen verzinnen?

We gaan oefenen met hoe je kunt reageren op vragen van online vrienden.

We gaan oefenen met hoe je kunt reageren op vragen van online vrienden.

Wat kun je doen als iemand online iets aan jou vraagt en je gevoel zegt dat je het niet vertrouwt?

Hoe weet je of een wifi-netwerk zonder slotje veilig is?

Dat weet je dus niet

We gaan oefenen met hoe je kunt reageren op vragen van online vrienden.

Wanneer is het een veilige, normale vraag en wanneer kun je beter nee zeggen of een volwassene erbij halen?

1

2

3

4

5

6

Ja of Nee? Antwoord geven op vragen van online vrienden.

Draai de spinner. Klik op de hotspot. Wat doe je als een online vriend dit van je vraagt?

Insrtructie

- Haal leerlingen naar het digibord.

- Klik op de spinner om de hotspot  te bepalen. (Klik tweemaal naast de spinner om weer bij de opdracht te komen.)

- Klik op de desbetreffende hotspot en klik op de afbeelding om de strip beeldvullend te vergroten.

- Lees de vragen op de afbeeldingen voor en vraag leerlingen om daarop te reageren.

Bespreek de antwoorden samen: is dit slim? Zo niet, wat kun je beter zeggen? En in welke gevallen moet je een volwassene erbij halen?

Vragen en antwoorden

- ‘Hee zullen we even Fortniten?' (‘Ja leuk!’)

- 'Hee, waar woon jij eigenlijk? Ik ben wel benieuwd’ (‘Nee, dat wil ik niet

zeggen.’)

- ‘Hou jij ook zo van pizza?’ (‘Ja, ik hou ook van pizza.’)

- ‘Heb je ook foto’s van toen je aan het zwemmen was tijdens de vakantie?’

('Nee, die heb ik niet’, melden aan een volwassene.)

- 'Hee, ik hoorde dat je ergens verdrietig over was. Wil je daarover

vertellen? (Kan op zich prima, liefst wel alleen bij vrienden die je in het

echt ook kent.)

- ‘Hee, ik heb jou nu een foto gestuurd van mezelf met mijn blote buik, nu

ga je mij er ook een sturen toch?’ (‘Nee, dat doe ik niet’, melden aan een

volwassene.)

Wat hebben we geleerd deze les?

We hebben deze les geleerd dat je op internet niet iedereen zomaar kunt vertrouwen. En dat je dus goed moet opletten hoe je reageert op mensen die je alleen online kent.

Ik ga naar een volwassene als het contact met een online vriend niet goed voelt.

Thema 4: Aardig doen helpt

Hoe blijft het leuk online?

Ik deel alleen persoonlijke dingen met 

vrienden die ik ook in het echt ken.

Ik zeg nee als een online vriend mij 

vraagt om mijn wachtwoord, geld, adres of blootfoto’s.

Bespreek

- Kunnen jullie je hierin vinden?

- Zullen we binnenkort eens met elkaar praten om te kijken of het lukt om je eraan te houden?

- Ik kan me voorstellen dat je soms meer zou willen delen met online vrienden en dat het even oefenen is!

De InternetHelden Basis