V1 afweer

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 4

Afweer

Hoe beschermt je lichaam zichzelf

Je lichaam probeert ziekteverwekkers  buiten het lichaam te houden en te doden als het toch in het lichaam komt.

Doet dit met:

* de huid

* speeksel/maagsap

* Bloed => witte bloedcellen

Hoe beschermt je lichaam zichzelf

Bescherming met de huid:

• De huid is ondoordringbaar voor bacteriën
  
• Op de huid ligt een laagje talg. Talg remt bacteriegroei
  

Hoe beschermt je lichaam zichzelf

Bescherming met de speeksel:

Speeksel remt bacteriegroei

Bescherming met maagsap:

Maagsap is erg zuur en doodt bacteriën

Hoe beschermt je lichaam zichzelf

Bescherming met de witte bloedcellen

Witte bloedcellen kunnen ziekteverwekkers doden die in het lichaam (in het bloed) zijn gekomen.

Dit doen ze op 2 manieren:

1  Door de ziekte verwekkers op te eten

2  Door antistoffen te maken

opeten van ziekteverwekkers

antistoffen

Antistoffen maken indringers onschadelijk

antistoffen en antigenen

antistoffen = afweerstoffen

antigenen = eiwitten aan de buitenkant van de cellen. 

                           Je lichaam herkent lichaamsvreemde stoffen aan

                            de antigenen

immuun = Je hebt al antistoffen tegen die ziekte dus je kunt die ziekte niet krijgen.

antistoffen

de witte bloedcel die antistoffen aanmaakt kan maar 1 type antistof aanmaken dat speciaal is voor 1 type antigen

dus hij kan maar 1 type ziekteverwerker doden.

Specifieke afweer

Antistoffen en Antilichamen

https:

Je lichaam wordt beschermd tegen ziekten door:

1. Bloedcellen en antistoffen
2. Huid
3. Huid, bloedcellen en antistoffen

Bloedplaatjes

Rode bloedcellen

Witte bloedcellen

Bloedstolling

Afweer

Zuurstof vervoeren

Hemoglobine

Antistoffen maken

Antigenen

Fibrinogeen

Welke bloeddeeltjes maken antistoffen?

1. Rode bloedcellen
2. Witte bloedcellen
3. Bloedplaatjes

Je ziet hier Fagocytose. Op welke andere manier worden ziekteverwekkers gedood?

1. Witte bloedcellen maken antigenen
2. Witte bloedcellen maken antistoffen
3. Antigenen maken Antigenen
4. Antigenen maken antistoffen

Als een arts vermoedt dat een allergie veroorzaakt wordt door stoffen uit kippeneieren, kan hij onder andere een bloedonderzoek laten uitvoeren. Bloed van de patiënt wordt dan gemengd met eiwitten uit eieren. Als bepaalde stoffen in het bloed zich binden aan deze eiwitten, is dit een aanwijzing dat er sprake is van ei-allergie.
Hoe heten de stoffen in het bloed die zich kunnen binden aan de eiwitten uit de eieren?

1. antigenen
2. antistoffen
3. histamines
4. eiwitten

In de volgende gevallen worden bij de mens weefsels overgebracht:

1 bij een harttransplantatie,

2 bij een transfusie waarbij bloed van bloedgroep AB wordt toegediend aan iemand met bloedgroep A,

3 bij een bypass-operatie, waarbij een stukje van een beenader van een patiënt wordt overgebracht naar zijn hart.

In welk(e) van deze gevallen worden antistoffen tegen het overgebrachte weefsel geproduceerd?

Je maakt antistoffen als het niet lichaamseigen is.

Je witte bloedcellen herkennen het niet dus gaan antistoffen maken.

Bij een harttransplantatie is het lichaamsvreemd.

een bloedtransfusie met bloedgroep AB terwijl de patiënt A heeft, gaat de patiënt antistoffen maken tegen B.

Maar bij het gebruik van een eigen ader is het niet lichaamsvreemd. Dus dan gaat het lichaam geen antistoffen maken

In geval 1

In geval 2

In geval 3

In geval 1 en 2

In geval 1 en 3

In geval 2 en 3

Immuniteit

Natuurlijke immuniteit: => lichaam maakt antistoffen en valt de ziekteverwekker aan.

Kunstmatig immuniteit: twee manieren

1 antistoffen van buiten af (= serum)

2 vaccinatie (verzwakte ziekteverwekker injecteren)

Immuniteit

Actieve immuniteit: => lichaam maakt antistoffen en valt de ziekteverwekker aan.

Twee manieren: 1 vaccinatie

                                  2 ziek + beter worden 

Passieve immuniteit: => lichaam maakt

de antistoffen NIET zelf, maar krijgt ze

ingespoten!

Vaccinatie

Er wordt een vaccin ingespoten

Vaccin = vloeistof met zwakke/dode 

                   ziekteverwekkers

Het lichaam denkt dat er ziekteverwekkers

in het lichaam zijn en gaat antistoffen

maken. 

Je wordt niet ziek, maar wel immuun.

Vaccinatie

Om ziekten te VOORKOMEN (zorgen dat je ze niet kunt krijgen)

Vaccin  => lichaam gaat antistoffen maken

                       tegen die ziekte

                => je bent immuun voor die ziekte

               => je kunt de ziekte niet meer krijgen

Serum

Je bent ziek (ernstig, je lichaam kan er niet tegen vechten)

Serum  => Je krijgt antistoffen ingespoten

                => je maakt ze niet zelf

                => je wordt beter

                => Je kunt de ziekte opnieuw krijgen

Immuun

Ziek?
weer beter?

Je hebt antistoffen tegen de ziekte en kunt deze niet meer krijgen

Natuurlijke immuniteit

Je wordt eerst ziek voordat het immuunsysteem antistoffen kan maken. De tweede keer weet het lichaam al hoe de antistoffen gemaakt moeten worden. Je bent dan immuun!

Passieve immunisatie= direct antistoffen in het lichaam toevoegen. Het lichaam hoeft de antistoffen dus niet zelf te maken. Voorbeelden in de afbeelding zijn:
1. Vaccin
2. Moedermelk

Transplantatie

Je krijgt een orgaan van een donor, om een slecht orgaan te vervangen.

De cellen en de antigenen moeten zoveel mogelijk lijken op die van de donor.

Toch zal het lichaam het zien als lichaamsvreemd => het zal antistoffen gaan maken tegen het nieuwe orgaan = afstoting

Transplantatie

Om afstoting te voorkomen:

Zorgen dat het afweersysteem niet gaat werken.

Risico: nu kan je minder goed tegen ziekteverwekkers

https:

Wat is een antigen?

1. Een eiwit dat het lichaam gebruikt voor bescherming tegen ziekteverwekkers
2. een lichaamsvreemd molecuul dat een afweereactie oproept
3. Een binnengedrongen bacterie of virus
4. een lichaamscel die wordt aangevallen door een binnegedrongen micro-organisme

Wat wordt er ingespoten als iemand wordt gevaccineerd?

10

1. Antistoffen
2. Antigenen
3. Antistoffen en antigenen
4. Antibiotica

Actieve immuniteit

Passieve immuniteit

zelf antistoffen maken

antistoffen ingespoten krijgen

Vaccin

Serum

Tijdelijk immuun

Blijvend immuun

Ziekten voorkomen

Beter worden

Na een transplantatie van bijvoorbeeld een nier kunnen na enige tijd afstotingsverschijnselen bij de ontvanger optreden.
Twee voorbeelden van een niertransplantatie zijn:

1 transplantatie van een gezonde nier afkomstig van een ééneiige tweelingbroer van de ontvanger,
2 transplantatie van een gezonde nier afkomstig van een neef van de ontvanger.

Bij welke transplantatie is de kans op afstotingsverschijnselen het kleinst? Of maakt het geen verschil?

Hoe meer de cellen (dus de antigenen) op elkaar lijken, hoe minder de afstoting.

Bij een tweelingbroer zijn ze zelfs precies hetzelfde, dus is de kans op afstoting erg klein

1. Transplantatie 1
2. Transplantatie 2
3. Dat maakt geen verschil

1. alleen antigenen
2. alleen antistoffen
3. zowel antigenen als antistoffen

Worden bij een vaccinatie antigenen ingespoten? En worden dan antistoffen ingespoten?

1. alleen antigenen
2. alleen antistoffen
3. zowel antigenen als antistoffen