10.1 Opgroeien

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Binnen = beginnen

- Telefoon in telefoontas

- Pak je laptop

- Jas uit/tas van tafel

- Open lessonup 

(klascode = yqhaw)

Paragraaf 10.1 Opgroeien 

Programma

• Welkom
• Uitleg 10.1 Opgroeien
• Klassikale afsluiting
  
• Aan de slag/huiswerk
  

Leerdoelen 10.1

• Je kunt uitleggen welke levensfasen er zijn en voorbeelden geven welke lichamelijke en geestelijke ontwikkelingen bij welke levensfase horen.
• Je kunt uitleggen wat hormonen zijn en hoe deze vervoerd worden. 

• Je kunt uitleggen hoe de hypofyse werkt  en wat het groeihormoon regelt. 
• Je weet hoe groeischijven functioneren. 

Levensfasen

Lichamelijke ontwikkeling: 

- langer en zwaarder

- meer spiermassa

- kraakbeen wordt been (bot)

- structuur van je huid

Baby: kruipen, zitten, omrollen, dingen grijpen, staan, lopen.

Geestelijke ontwikkeling: 

- leren praten en schrijven

- gezichten/ouders herkennen

- woordjes zeggen, woorden begrijpen, liedjes leren

Zet de begrippen in volgorde van jong naar oud:
schoolkind - volwassene - baby - puber - kleuter -
adolescent - peuter - oudere

geen groei, zorg voor kinderen

groei, leren rennen, leren praten

geslachtsorganen worden werkzaam

afronding van de hersenontwikkeling

gezichten herkennen

Baby

Peuter

Puber

Adolescent

Volwassene

Veel lichamelijke verandering ontstaan door hormonen

• Hormonen worden gemaakt in hormoonklieren.
• Hormonen zijn regelstoffen.
• Ze komen via het bloed in alle organen. Bepaalde organen reageren op een hormoon in het bloed. 

• Groeihormoon wordt gemaakt in de hypofyse

Wat regelen je hormonen niet?

1. Slaap
2. Temperatuur
3. Bewegen
4. Voortplanting

Wat lees je hieruit af?

Botgroei

Waar? Uiteinden van de pijpbeenderen, kaak, heupen

Wat? Kraakbeencellen zitten in groeischijven. 

Wat gebeurt er als je stopt met groeien? Groeischijven waren van kraakbeen, worden van been

Aan de slag / Huiswerk

Opdrachten 10.1 maken 

In de uiteinden van lange botten zitten groeischijven van kraakbeen. 

Hier delen de cellen zich, waardoor botten langer worden.

0

Havo * sterretjes uitleg

Wat zie je? Schematische afbeelding van hormonen en cellen met receptoren. Aan bepaalde kraakbeencellen binden alleen groeihormonen. Welke cel kan deze kraakbeencel voorstellen? 

Waardoor reageert een orgaan op een hormoon?

> Hormoonklier geeft hormonen die hij maakt af aan het bloed. 

> Sommige organen reageren op het hormoon. Dit zijn de doelwitorganen.

Aan de slag

Maak nu de onderstaande opgave:

'Welke levensfase hoort bij....'

Gebruik onderstaande link:

https://biologiepagina.nl/Oefeningen/Levensfase/levensfase.htm 

Aan de slag / Huiswerk

Opdrachten 10.1 digitaal maken !

De hypofyse produceert

1. Testosteron
2. Oestrogenen
3. Hormonen die werking teelballen, eierstokken en groei regelen
4. Zaadcellen en eicellen

Wat is de goede volgorde van de celdeling?

1. Celdeling - kerndeling - celgroei
2. celgroei- kerndeling - celdeling
3. Kerndeling - celgroei - celdeling
4. Kerndeling - celdeling - celgroei

Hoe komt het dat je lichaam een groeispurt doormaakt in de puberteit?

1. De hypofyse maakt groeihormoon waardoor je overal celdeling krijgt.
2. De hypofyse maakt groeihormoon waardoor je celdeling in je botten krijgt.
3. De hypofyse maakt groeihormoon waardoor je celdeling in de groeischijven van je botten krijgt.