Verspreiding christendom

• Godsdienst
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1

Introductie

Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen hoe het christendom ontstond en waarom dit een belangrijke godsdienst werd.

Welkom kanjers!

Ga lekker zitten op je stoel
Stop je mobiel in je tas, en je tas op de grond
En nu heeeel zachtjes zijn

Het Christendom

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen hoe het christendom ontstond, waarom het geloof zo snel verspreidde en waarom dit een belangrijke godsdienst werd.

Jezus van Nazareth

Jezus is

- Joodse man

- rondreist in de streek Palestina

- vertelt dat God alle mensen lief heeft en daarom de verkeerde dingen wil vergeven.

- dat Hij daarvoor de straf van het kruis zal krijgen.

Jezus krijgt veel aanhangers. De Romeinen vinden hem daarom gevaarlijk. Ze nemen hem gevangen en kruisigen hem, de straf voor een opstandige slaaf.

Heeft Jezus echt bestaan?

De geleerden vermoeden van wel, want in de Bijbel staan veel verhalen over hem. De Romeinen hebben niets opgeschreven over deze persoon. Alles wat wij van hem weten is (ongeveer 50 jaar) later opgeschreven, bijvoorbeeld in de Bijbel (Nieuwe Testament).

Christenen

De volgelingen van Jezus noemen zichzelf christenen. Deze naam komt 

van Christus, dat 'gezalfde' betekent.  Jezus wordt door zijn volgelingen zo genoemd. Zij geloven in de woorden die Jezus (via zijn leerlingen) 

aan hen heeft gegeven: 

'Wie in de Zoon van God gelooft, heeft eeuwig leven'

Christenen in het Romeinse Rijk

Het Christendom verspreidt zich snel in het Romeinse Rijk.

- De goede wegen 

- de aantrekkingskracht van het geloof (naar de hemel).

Christenen gebruikten zelden het kruis als symbool. Ze gebruikte liever het Chi Rho-teken: de eerste twee letters van de naam Christus in het Grieks. De twee letters naast het teken zijn de alpha (α) en de omega (Ω): de eerste en laatste letter van het Griekse alfabet. Hiermee gaven ze aan dat Jezus het begin en het einde was.

Koninkrijk?

De stadstaat Rome is ooit een koninkrijk geweest,

hoewel daar erg weinig over bekend is.

En of het verhaal van Romulus en Remus waar is....?

In 117 na Christus was het Romeinse Rijk op zijn grootst. 

In 63 v. Chr. veroverden de Romeinen de streek Palestina. Hier woonden vooral joden. Zij geloven in één god. Dit heet: monotheïsme (monos=enkel, theos=god).

De joden geloofden dat een verlosser hen zou bevrijden van al het kwaad, dus misschien ook wel van de Romeinen.

Romeinen geloven in meerdere goden. Dit heet: polytheïsme (poly=meer, theos=god). Overwonnen volken mogen hun eigen goden houden, zolang ze de belangrijkste Romeinse goden ook vereren. De Romeinen nemen op hun beurt ook weer Goden van andere volken over.

Christenen in het Romeinse Rijk

Het Christendom verspreidt zich snel in het Romeinse Rijk. 

De goede wegen en de aantrekkingskracht van het geloof 

zorgen ervoor dat veel mensen christen worden.

De verspreiding van het Christendom in het Romeinse Rijk.

Verspreiding rond het jaar 75.

Verspreiding rond het jaar 200.

Verspreiding rond het jaar 300.

Verspreiding rond het jaar 400.

Christenvervolging

Maar christen zijn in het Romeinse Rijk is levensgevaarlijk! 

Net als het Jodendom geloven de christenen maar in één god, 

en dat is niet de Romeinse keizer!

De Romeinse keizers laten daarom de christenen vervolgen en doden...

Onder sommige Romeinse steden bevonden zich catacomben waarin christenen (maar ook Joden) hun doden begroeven.

Veel van deze catacomben zijn mooi versierd met christelijke muurschilderingen.

De catacomben werden soms ook gebruikt voor kerkdiensten, omdat het boven de grond te gevaarlijk was om openlijk voor je geloof uit te komen.

Christenvervolging

Maar christen zijn in het Romeinse Rijk is levensgevaarlijk! 

Net als het Jodendom geloven de christenen maar in één god, 

en dat is niet de Romeinse keizer!

De Romeinse keizers laten daarom de christenen vervolgen en doden...

Voor de leeuwen gooien, was een gebruikelijk doodstraf voor christenen tijdens hun vervolgingen in het Romeinse Rijk.

Het moet een gruwelijk spektakel zijn geweest, maar wat vooral indruk op de toeschouwers maakte was dat de christenen soms niet gingen vechten met de leeuwen, maar bidden tot hun god. 

De toeschouwers waren verbijsterd, maar ook nieuwsgierig: als je toch zoveel vertrouwen in je god hebt, dan moet het wel een hele goede god zijn. 

Christenvervolging

Maar christen zijn in het Romeinse Rijk is levensgevaarlijk! 

Net als het Jodendom geloven de christenen maar in één god, 

en dat is niet de Romeinse keizer!

De Romeinse keizers laten daarom de christenen vervolgen en doden...

Keizer Nero was één van de felste tegenstanders van de christenen. Hij gaf hen de schuld van de grote brand van Rome (die hij vermoedelijk zelf had laten stichten) en liet hen op de meest gruwelijke manieren aan hun eind komen.

Dit is een schilderij uit de 19e eeuw: Nero kijkt naar het lichaam van een christen die zojuist om het leven is gebracht.

Rond het jaar 100 schreef de Romeinse historicus Tacitus:

‘In 64 was er een grote brand: de helft van Rome 

brandde af.  Al gauw werd verteld dat keizer Nero 

de brand had laten aansteken, omdat hij ruimte nodig 

had voor een nieuw paleis. Daarom gaf Nero de 

christenen de schuld. Hij liet hen zwaar straffen.

Zo kregen zij beestenvellen aangetrokken om door 

wilde honden verscheurd te worden, of ze werden 

gekruisigd, of ze werden door vuur gedood: aan het 

eind van de dag werden ze aangestoken om te dienen 

als straatverlichting.’

Constantijn de Grote

Christenen: 300 jaar vervolgd in het Romeinse Rijk.

- dan: keizer Constantijn de Grote: Hij wint de veldslag en wordt christen...

Constantijn de Grote ziet een christelijk teken. Gravure uit de 17e eeuw.

...vermoedelijk was de werkelijkheid iets anders: er braken steeds meer rellen uit tussen christenen en Romeinen. 

Constantijn bedacht de oplossing: godsdienstvrijheid voor de christenen. 

Hij werd zelf pas christen vlak vóór zijn dood.

Een standbeeld van Constantijn de Grote, of eigenlijk Flavius Valerius Aurelius Constantinus. De naam 'de Grote' heeft niets te maken met zijn lengte of het feit dat hij een goede keizer was. Het is een titel die de christelijke kerk aan hem heeft gegeven voor zijn bijdrage aan het christendom.

Staatsgodsdienst

In 380: keizer Theodosius verplicht iedereen om christen te worden. Het christendom wordt staatsgodsdienst en alle andere godsdiensten worden verboden. 

Iedereen die niet christen is wordt vervolgd en hij verbiedt de Olympische Spelen, omdat ze niet christelijk zijn.

Romeinse munt met het hoofd van Theodosius I de Grote

Hoe komt het dat vooral arme mensen christen werden?

1. Als zij christen zouden worden, kregen ze een groot geldbedrag.
2. Rijke mensen geloofden de dingen die de christenen vertelden, niet zo makkelijk.
3. Christenen hielpen elkaar als er één ziek werd
4. Arme mensen vonden het fijn dat er na de dood een prettiger leven zou komen.

Welke gebeurtenis is het langst geleden?

1. Het christendom is staatsgodsdienst.
2. Het is verboden om christen te zijn.
3. De Romeinse keizer Constantijn wordt christen.
4. Ondanks het gevaar worden steeds meer mensen christen.

Welke gebeurtenis is het minst lang geleden?

1. Het christendom is staatsgodsdienst.
2. Het is verboden om christen te zijn.
3. De Romeinse keizer Constantijn wordt christen.
4. Ondanks het gevaar worden steeds meer mensen christen.

Vanaf het jaar 312 mochten christenen niet meer vervolgd worden. Maar ook vóór die tijd groeide het christendom snel: steeds meer mensen werden christen. Geef daar drie redenen voor.

Begrippen uit deze les

• monotheïsme
• christendom
• Christus/Messias
• catacomben
• vervolgen
• staatsgodsdienst

Personen uit deze les

• Jezus van Nazareth
• Nero
• Constantijn de Grote
• Theodosius I de Grote

Jaartallen uit deze les

• 63 v. Chr.: Romeinen veroveren de streek Palastina
  
• 30 n. Chr. Jezus wordt door de Romeinen gekruisigd
• 312: Constantijn de Grote staat het christendom toe
• 380: het christendom wordt staatsgodsdienst onder Theodosius

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd

Stel 1 vraag over iets dat je deze les nog niet zo goed hebt begrepen