Engagement

• Culturele en kunstzinnige vorming
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Onderzoek CKV

Engagement

Wat is engagement?

*Betrokkenheid

*Belang hechten aan een maatschappelijke kwestie

Kunstenaars willen ons vaak iets vertellen of ons laten nadenken.

Dit kan door middel van:

film, muziek, dans, beeldende kunst (schilderijen, tekeningen, cartoons, sculpturen, installaties: kunstwerken), theater, verhalen, gedichten, fotografie, performance art, etc.

In deze LessonUp zie je enkele voorbeelden van
geëngageerde kunst: kunst met een boodschap.

In de LessonUp komen veel filmpjes voorbij. Het is belangrijk dat je de tijd neemt voor het hele filmpje, scroll er dus niet doorheen, dan mis je vaak het punt.

Engagement vs. entertainment

Je kan welke vorm van kunst dan ook vaak indelen in
geëngageerd (met een boodschap) of entertainment (puur voor vermaak).

Het één is niet beter of slechter.

Ook lopen engagement en entertainment vaak in elkaar over.
Denk bijv. aan Beyoncé:

Welke boodschap geeft Beyoncé hier mee?

Leg uit waarom dit een voorbeeld is van een combinatie van engagement en entertainment.

Engagement &

beeldende kunst (2D)

De vorige foto is van de artiest Banksy.
Wat zou de boodschap zijn van dit werk?

Nog een voorbeeld van Banksy, gemaakt in Oekraïne

Het metalen kruis op de grond is bedoeld om tanks te hinderen. Banksy maakt dit kruis onderdeel van zijn kunstwerk. Wat is zijn boodschap van het geheel?

Engagement & beeldende kunst (3D)

Wat zou de kunstenaar met dit beeld willen zeggen?

De maker van Shadow Sculpture wil mij het volgende duidelijk maken:

Dit beeld kan je op meerdere manieren interpreteren.

Welke twee tegenstrijdige boodschappen kan het beeld hebben?

Engagement & installaties

Een installatie is ruimtelijke kunst, 3D.

Het publiek kan onderdeel zijn van een installatie door er bijvoorbeeld doorheen te kunnen lopen, een ervaring/belevenis te ondergaan.

Dismalland

Banksy maakte, naast de 2D-voorbeelden van daarnet,
ook 'Dismalland':
een andere interpretatie van Disneyland.
'Dismal' betekent akelig/somber.

Bekijk het volgende filmpje over Dismalland.

Wat zou Banksy willen zeggen/willen laten zien met Dismalland?

Engagement & performance art

Performance art is een kunstvorm die elementen van beeldende kunst, muziek en theater combineert. Daarbij neemt de kunstenaar meestal zelf met zijn lichaam een rol aan. Daarnaast maakt de kunstenaar gebruik van rekwisieten en technische hulpmiddelen, zoals lichteffecten, video en geluidsbanden. Deze vorm van optreden is altijd live.

Bekijk het volgende voorbeeld van performance art

Lees goed de inleidende tekst,
anders begrijp je niet wat er gebeurt.

Waar zou de performance
'A minute of silence' over gaan?
Welk punt wil Mariana maken?

Doordat haar grote liefde uit het verleden plaats neemt tegenover haar, krijgt de performance een extra betekenis. Welke?

Engagement & Spoken Word

Een spoken word is gesproken woord waarbij de nadruk ligt op de voordracht. Vaak wordt gekozen voor maatschappelijke thema's die op een begrijpelijke manier worden gebracht.

Bekijk zometeen de Spoken Word van Mia Wessels die gemaakt is in Coronatijd:

Welke boodschap wil Mia jou geven?

Vind je Spoken Word een krachtig middel om een boodschap over te brengen?
Waarom wel/niet?

Engagement & muziek

Lyrics

Lyrics (liedteksten) zijn belangrijk in protestsongs.

Teksten worden geschreven vanuit verschillende invalshoeken. Zie volgende sheet.

- satirisch: humoristische spot om kritiek te geven

- ironisch: dat wat gezegd wordt, wijkt af van dat wat bedoeld wordt (milde spot)

- sarcastisch: dat wat gezegd wordt, wijkt af van dat wat bedoeld wordt (bijtende spot)

- cynisch: dat wat gezegd wordt, wijkt af van dat wat bedoeld wordt (wrede en grove spot)

- parodiërend: bespottende/komische imitatie

- opruiend: publiek aansporen tot strafbare feiten

 

- afkeurend: afwijzend 

- provocerend: uitdagend 

Teksten in protestsongs

muziek - protestsongs 

Mr. Cab Driver – Lenny Kravitz (1989) 

Lenny Kravitz schreef zijn protestsong na een racistisch voorval dat hij meemaakte. Een taxichauffeur weigerde hem mee te nemen met een gevecht als gevolg. Kravitz schreef het nummer direct en benadrukt dat ondanks dat het over racisme gaat er wel degelijk humor in zit.

Hoe zou je de tekst van 'Mr. Cab Driver' bestempelen (gebruik de vorige sheet (nr. 34): kies uit satirisch, ironisch, cynisch etc.)?

muziek - protestsongs 

Fuck you – Lilly Allen (2009)

Lilly Allen spreekt zich in dit vrolijke nummer met heftige teksten uit over verschillende maatschappelijke punten.
Ze bekritiseert de oorlog in Irak, ze komt op voor homorecht en en ze noemt de visie van toenmalig president George W. Bush middeleeuws.

Hoe zou je de tekst van 'Fuck You' bestempelen (gebruik de vorige sheet: kies uit satirisch, ironisch, cynisch etc.)?

Engagement & humor

Bekijk het voorbeeld van

Arjen Lubach

Let tijdens het kijken goed op.

Het statement is duidelijk ('teveel kleding kopen is niet goed'). Welke middelen gebruikt hij allemaal om deze boodschap over te brengen?

Welke middelen zette Arjen Lubach in om zijn verhaal kracht bij te zetten?

Engagement & theater

Engagement & dans

Welke verschillende middelen gebruiken de dansers om hun boodschap over te brengen?

Engagement & fotografie

Ai Weiwei

https://nos.nl/video/2492374-voor-kunstenaar-en-activist-ai-weiwei-is-zijn-werk-een-manier-om-wraak-te-nemen