3.2 Temperatuurverschillen op aarde

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Temperatuurfactoren

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen waardoor de aarde een leefbaar klimaat heeft.
• Je kunt uitleggen wat de invloed is van de stand van de zon op de temperatuur
• Je kunt uitleggen welke factoren nog meer invloed hebben op de temperatuur in een gebied.

Wat betekent "hoge breedte"?

1. een plek dichtbij de evenaar
2. een plek ver van de evenaar
3. een plek hoog op een berg
4. een plek op afstand van de nulmeridiaan

Wat is het verband tussen de breedteligging en de temperatuur?

Temperatuurfactoren

1. Breedteligging
2. Hoogteligging
3. Ligging ten opzichte van de zee
4. Aanvoer van koude of warmte van elders door wind of zeestromen
5. Ligging van gebergten: wel of geen beschutte ligging

1. Breedteligging

Temperatuurverschillen op aarde

• Bij evenaar: rechte zonnestralen (veel energie op klein opp = warm) + afstand door atmosfeer kort
• Bij polen: schuine zonnestralen (groter oppervlak = koud) + lange afstand door atmosfeer

2. Hoogteligging

Wat  is de relatie tussen de hoogte en de temperatuur? 

Maak een hoe-hoe zin

Verklaring: de zon verwarmt de aarde kortgolvige straling) en de aarde verwarmt de dampkring (langgolvige straling).

2. Hoogteligging

Per 100 m hoogte daalt de temperatuur met 0,6 graden Celsius.

hoogte (m)	100	1000	1500
daling T	-0,6	-6	-9

Hoe hoog ligt de sneeuwgrens?

Karim gaat wandelen in de bergen. Onder aan de berg is het nog lekker warm en kan hij met korte broek rondlopen. Hij ziet dat het 18 graden C is. Met de lift gaat hij eerst 500 meter omhoog. Hij wil echter bij de sneeuw uitkomen. Hoe hoog ligt de sneeuwgrens op deze berg?

Hoe hoog ligt de sneeuwgrens? Onderaan de berg: 18 graden
Sneeuw bij 0 graden

1. 500 meter
2. 1000 meter
3. 2000 meter
4. 3000 meter

Hoe hoog ligt de sneeuwgrens?

Onder aan berg: 18 graden C.

Sneeuwgrens op 0 graden C.

De temperatuur moet dus 18 graden omlaag.

De sneeuwgrens ligt op 3000 meter hoogte.

H (m)	1000	2000	3000
T (C)	-6	-12	-18

3. Ligging ten opzichte van de zee

1. Land wordt warmer dan water, maar ook kouder
2. Land wordt sneller warm en sneller koud dan water

4. Aanvoer van koude of warmte van elders door wind of zeestromen 

Invloed windrichting op temperatuur

De windrichting heeft veel invloed op de temperatuur. 

- Bij aanlandige wind (wind die van zee naar het land waait) wordt het in de winter minder koud en in de zomer minder warm

- Bij aflandige wind (wind die van land naar zee waait) wordt het in de zomer warmer en in de winter kouder

5. Ligging van gebergten

Invloed gebergten

Een gebergte kan een klimaatscheiding zijn. Een gebergte kan de warme wind die van zee komt (aanlandig) tegenhouden als een soort muur. Aan de andere kant van het gebergte blijft het koud. 

Aan de slag

H3.2 maken

Sta je hoger dan een 7?
Dan mag je opdracht 1 en 2 overslaan. 

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen waardoor de aarde een leefbaar klimaat heeft.
• Je kunt uitleggen wat de invloed is van de stand van de zon op de temperatuur
• Je kunt uitleggen welke factoren nog meer invloed hebben op de temperatuur in een gebied.

Vandaag

Werkblad klimaten

Afmaken H3.2 

Terugblik

Ga naar kahoot.it voor de quiz over temperatuurfactoren

Oefeningen

1. Maak een juiste zin van de volgende woorden:

breedteligging - lengtecirkel - temperatuur

1. Maak een juiste zin van de volgende woorden:

breedteligging - lengtecirkel - temperatuur

Oefeningen

1. Maak een juiste zin van de volgende woorden:

breedteligging - lengtecirkel - temperatuur

Bijv: de temperatuur en een gebied is afhankelijk van de breedteligging, niet van de plek van de lengtecirkel.

Maak een juiste zin met:
lage breedte - savanneklimaat - temperatuur

Oefeningen

2. Beschrijf de 

klimaatgrafiek.

Welk klimaat

is dit?

Oefeningen

2. Temperatuur: in de

zomer max 20 gr C,

winter min 12 gr C

Neerslag: hele jaar, in 

lente heel weinig in

winter 90 mm

Welk klimaat: Gematigd zeeklimaat

3. Hoe hoog ligt de sneeuwgrens?

Karim gaat wandelen in de bergen. Onder aan de berg is het nog lekker warm en kan hij met korte broek rondlopen. Hij ziet dat het 18 graden C is. Met de lift gaat hij eerst 500 meter omhoog. Hij wil echter bij de sneeuw uitkomen. Hoe hoog ligt de sneeuwgrens op deze berg?

Hoe hoog ligt de sneeuwgrens?

Onder aan berg: 18 graden C.

Sneeuwgrens op 0 graden C.

De temperatuur moet dus 18 graden omlaag.

De sneeuwgrens ligt op 3000 meter hoogte.

H (m)	1000	2000	3000
T (C)	-6	-12	-18

Hoe hoog is de berg?
Op het topje van een berg in Alaska is het -26 graden C. Onderaan deze berg, dus aan de voet van de berg, is het 1 graad C. Hoe hoog is de berg?

Hoe hoog is de berg?

Op het topje van een berg in Alaska is het -26 graden C. Onderaan deze berg, dus aan de voet van de berg, is het 1 graad C. Hoe hoog is de berg?

Top: -26 gr C, voet: 1 gr C

Het temperatuurverschil is dus 27 graden C.

De berg is 4500 meter hoog. Er moest een temperatuur overbrugd worden van 27 graden C.

H (m)	1000	2000	4000	4500
T-verschil (C)	-6	-12	-24	-27

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen waardoor de aarde een leefbaar klimaat heeft.
• Je kunt uitleggen wat de invloed is van de stand van de zon op de temperatuur
• Je kunt uitleggen welke factoren nog meer invloed hebben op de temperatuur in een gebied.

Hoe