Les 6. 14.9 en 14.10 Lymfevatenstelsel

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Welkom

Telefoon in telefoontas

Tas van tafel

Laptop + Binas pakken

Ga in deze Lesson-Up

Bij boezemfibrilleren kunnen bloedstolsels ontstaan als gevolg van de beperkte doorstroming in het hart. Daardoor is er een verhoogd risico op een beroerte (herseninfarct).

Kan een herseninfarct veroorzaakt worden door een stolsel gevormd in de linkerboezem, in de rechterboezem of zijn beide mogelijk?

1. Linkerboezem
2. Rechterboezem
3. Beide

Een persoon is in zijn rechterhand geprikt door een malariamug en is daardoor besmet geraakt met Plasmodium. Binnen een paar minuten zijn er sporozoïeten aanwezig in de lever.

Kunnen er dan sporozoïeten aanwezig zijn in de darmslagader van deze persoon? En hoeveel keer zijn de sporozoïeten minimaal door het hart gegaan voordat ze in de lever terechtkwamen?

Bij een CO-vergiftiging bindt CO zich aan hemoglobine.
Een van de symptomen van CO-vergiftiging is een verhoogde hartslag.

Leg uit dat het functioneel is dat een verhoogde hartslag optreedt bij CO-vergiftiging.

Doelen

• Je kunt uitleggen hoe de osmotische waarde van je bloed tot stand komt en hoe deze van invloed is op de hoeveelheid water in het bloed & weefsels. 
  
  
• Je
  kunt uitleggen hoe het lymfestelsel en het bloedvatstelsel aan elkaar gekoppeld zijn.
  
  
• Je kunt in een gegeven situatie verklaring hoe een verstoring in de balans tussen aanvoer en afvoer het weefsel opzwelt (oedeem, door bv slechte voeding, hoogteziekte, etc)

• Lymfestelsel vervoert de lymfe
• Lymfeknopen zuiveren lymfe
• Borstbuis/lymfestam brengen gezuiverde lymfe terug naar
  holle ader

Lymfestelsel

Lymfeknopen

Hierin vindt de zuivering van lymfe plaats. 

In de lymfeknopen zitten relatief veel witte bloedcellen (afweer)

Ontstaan lymfe

Stoffen die opgelost zijn in bloedplasma zijn dus ook opgelost in weefselvloeistof en lymfe

Balans

Filtratie - door de bloeddruk wordt bloedplasma uit de haarvaten geperst

Resorptie - door de hoge colloïde osmotische waarde vanwege bloedeiwitten die overblijft in de bloedvaten gaat weefselvloeistof terug naar het haarvat

Afvoer lymfe - een klein gedeelte van het weefselvloeistof komt in de lymfevaten terecht

balans weefselvloeistof:

Filtratie - resorptie - afvoer lymfe = 0
Oftewel: Filtratie = resorptie + afvoer lymfe 

Bloedeiwitten

Globulinen
Spelen een rol bij transport en afweer

Albumine
Spelen hoofdzakelijk een rol bij het handhaven van de colloïd osmotische waarde van het bloedplasma

Fibrinogeen

Spelen een rol bij bloedstolling

Oorzaken

+ filtratie uit het bloed (9, bloeddruk)

- heropname door bloedvaten door osmose  (10, door bloedeiwitten)

-opname door lymfe vaten (8)

weefsel zwelt op (oedeem) als:

Filtratie - resorptie - afvoer lymfe > 0
Oftewel: filtratie > resorptie + lymfe

Leg uit hoe ophopingen van de worm Wucheria bancrofti in de lymfevaten de olifantenbenen kan veroorzaken?

Door een zuurstoftekort stijgt de bloeddruk in de hersenen en longen. Leg uit hoe door een zuurstoftekort op grote hoogte zwelling van hersenen of longen kan veroorzaken (dodelijk)?

Leg uit hoe door een tekort aan eiwitten in voeding gezwollen buiken kunnen ontstaan?

Bepaalde voedingsstoffen hebben invloed op de kleur van je lymfe. Welke?

1. Vetten
2. Koolhydraten
3. Eiwitten
4. Vitaminen en mineralen

Huiswerk

Maak de vragen van 14.9 en 14.10