Examentraining mavo 4: leesvaardigheid

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 4

Examentraining - leesvaardigheid

Leerjaar 4

Onderwerp van een tekst

• Beschrijft in één woord of in enkele woorden waarover een tekst gaat.
  

Hoofdgedachte van de tekst

• Wat zegt de schrijver over het onderwerp?
  
• Bekijk de titel.
• Lees de eerste alinea.
• Lees de kernzinnen van de alinea's.
• Lees het slot.
  

Let op!

• Op je examen wordt er vaak gevraagd naar de hoofdgedachte van de tekst.

• Lees de meerkeuzevragen goed. Sommige antwoorden gaan maar over een gedeelte van de tekst.
  

Schrijfdoelen

Een schrijver van een tekst heeft altijd een bepaalde bedoeling met zijn tekst.

Schrijfdoelen

• Informeren;
• Instructie geven;
• Overtuigen;
• Activeren;
• Amuseren (vermaken);
• Gevoelens oproepen.
  

Tekstsoort

Vaak kun je het doel van een tekst ontdekken door te herkennen wat voor tekstsoort het is.

Bijvoorbeeld: nieuwsbericht, recept, recensie.

Tekstsoort en doelen

Nieuwsbericht -> informeren
Recept -> instructie geven
Ingezonden brief -> overtuigen
Reclametekst -> activeren
Stripverhaal -> amuseren
Gedicht -> gevoelens oproepen (=amuseren)

Leesstrategieën

1. Oriënterend lezen
2. Globaal lezen;
3. Intensief lezen;
4. Zoekend lezen.
   

Leesstrategieën

Oriënterend lezen (TITAA +bron)

• Kijk naar de titel, lees de inleiding, 
• lees de  tussenkopjes, 
• bekijk de afbeeldingen 
• bekijk de anders gedrukte woorden
• bekijk de bron van de tekst.

Leesstrategieën

Globaal lezen

• Je weet het onderwerp omdat je al oriënterend hebt gelezen
• Je leest nu van iedere alinea de eerste (en tweede) en laatste (en één na laatste) zin
• De belangrijkste zin van de alinea is de kernzin 
  
• Het slot heeft ook een kernzin!

Leesstrategieën

Intensief lezen

• Je leest de hele tekst.
  
• Je let op details.
• Probeer te begrijpen wat er in de tekst staat.
  

Functie van een afbeelding

• Trekken van aandacht.
• Voegt nieuwe informatie toe.
• Nodig om de tekst beter te begrijpen.
  

Leesstrategieën

Zoekend lezen

• Zoek naar trefwoorden.
• Zoek gericht naar informatie in de tekst.
  

Indeling van een tekst

Titel
Inleiding
MIddenstuk - kern van de tekst
Slot  - (een nieuwsbericht heeft geen slot)

Functies van de inleiding

Inleiding

• Aandacht trekken van de lezer door bijvoorbeeld in te gaan op een actuele gebeurtenis, het vertellen van een anekdote of het belang van de lezer bij de zaak benadrukken.
• Onderwerp, vraagstelling of de mening die schrijver over het onderwerp heeft, introduceren.
• De opbouw (welke deelonderwerpen er behandeld worden) aankondigen.

Functies van het slot

Let op: hoofdgedachte van de tekst staat vaak in het slot (behalve bij een Nieuwsbericht).

• Conclusie geven.
• Samenvatting geven van de tekst.
• Advies geven.
• Waarschuwing geven.
• Oproep doen.
  

Signaalwoorden

• Het is handig om de signaalwoorden uit je hoofd te leren.
  
• Je herkent dan de verbanden van de tekst.
  

Signaalwoorden

Verwijswoorden

Verbanden tussen woorden en zinnen kunnen ook aangegeven worden met verwijswoorden.

• Hij, ze, hem, haar, het, deze, die, dat, dit, wat.