Landstede Groep

Les 2. Patriarchen van het Jodendom

De Patriarchen: Abraham, Isaak en Jakob.
1 / 19
volgende
Slide 1: Tekstslide
GodsdienstLevensbeschouwingMiddelbare schoolvmbo, mavoLeerjaar 1-3

In deze les zitten 19 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 2 videos.

Onderdelen in deze les

De Patriarchen: Abraham, Isaak en Jakob.

Slide 1 - Tekstslide

De patriarchen van het jodendom zijn centrale figuren in de Joodse traditie en worden vaak gezien als de stamvaders van het Joodse volk. Deze patriarchen worden voornamelijk beschreven in het boek Genesis van de Hebreeuwse Bijbel. De drie voornaamste patriarchen zijn:


Weet je het nog?

Slide 2 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies


Wat is de belangrijkste heilige tekst binnen het Jodendom?
A
Torah
B
Koran
C
Tripitaka
D
Bijbel

Slide 3 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Leerdoelen
  • Aan het einde van de les kunnen jullie de verhalen van Abraham, Isaak en Jakob navertellen.
  • Het verbond met God uitleggen.
  • De betekenis van de patriarchen voor het jodendom beschrijven.

Slide 4 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Wat weet je al over de verhalen 
van Abraham, Isaak en Jakob?

Slide 5 - Woordweb

Laat de leerlingen eerst zoveel mogelijk woorden opschrijven die te maken hebben met de aartsvaders.
 waarbinnen zoveel mogelijk woorden passen. 

Nadat ze dit voor henzelf hebben gedaan, kun je de woorden samen met de leerlingen onderverdelen onder de juiste naam, voorzien van hun uitleg over de gemaakte keuze voor deze persoon.
 Abraham
 Abraham wordt gezien als de stamvader van het jodendom.
Hij geloofde God en ging op reis en liet alles achter zich.
De inwoners van Ur, zoals de meeste Mesopotamiërs, geloofden in heel veel goden.

Abraham woonde in Ur en werd door God geroepen om op reis te gaan naar het beloofde land.

Maar Abraham geloofde dat er maar 1 God de echte was.

Slide 6 - Tekstslide

Abraham, een belangrijk figuur in de Bijbel, wordt beschouwd als de stamvader van het volk Israël.
Roeping en reis naar Kanaän: God sprak tot Abraham toen hij 75 jaar oud was en zei: “Verlaat dit land en ga naar het gebied dat Ik je zal wijzen.” Abraham gehoorzaamde en verliet zijn familie en geboorteland om naar Kanaän te gaan.  Abraham werd geroepen om zijn geboorteland, zijn familie en het huis van zijn vader te verlaten. Dit impliceerde een breuk met zijn verleden en een stap in het onbekende op basis van geloof.

Zoon Isaak: Op hoge leeftijd kreeg Abraham een zoon, Isaak, als vervulling van Gods belofte dat hij de voorvader zou zijn van een groot volk.

Geloofsheld: Abraham wordt geprezen om zijn geloof. In Romeinen 4:16 wordt hij zelfs genoemd als “een vader van ons allen” vanwege zijn vertrouwen in God2.
Het volledige verhaal van Abraham is te vinden in het Bijbelboek Genesis, hoofdstukken 12-25. Zijn leven en reis zijn een inspiratie voor velen, en zijn geloof wordt als een voorbeeld gesteld.

Abraham was afkomstig te zijn uit Ur in Mesopotami. De stad Ur ligt in het huidige Irak. Specifiek bevindt de archeologische site van Ur zich in het zuidelijke deel van Irak, nabij de moderne stad Nasiriyah en niet ver van de Eufraat-rivier. Dit gebied was in de oudheid een deel van Mesopotamië, een regio die wordt beschouwd als een van de bakermatten van de beschaving.

De stad Ur in het oude Mesopotamië had een rijke religieuze cultuur. De inwoners van Ur, zoals de meeste Mesopotamiërs, beoefenden een polytheïstische religie, wat betekent dat ze in meerdere goden geloofden.

Godsdienstige Structuur: Ur had een complex pantheon van goden en godinnen die elk verantwoordelijk waren voor verschillende aspecten van het leven en de natuur. Deze goden werden vereerd in tempels, waarvan de Ziggurat van Ur een van de bekendste en best bewaarde voorbeelden is. Deze ziggurat was gewijd aan de maangod Nanna (ook bekend als Sin).

Hoofdgoden: De belangrijkste goden van Ur waren onder andere Nanna, de maangod, en zijn vrouw Ningal. Nanna was een van de meest prominente goden en werd beschouwd als de beschermgod van Ur. Andere belangrijke goden in het Mesopotamische pantheon waren Anu (de hemelgod), Enlil (de god van de lucht), en Enki (de god van water en wijsheid).

Rituelen en Priesters: Religieuze praktijken in Ur omvatten offers van voedsel, drank en dieren aan de goden, evenals rituelen die werden uitgevoerd door priesters en priesteressen. Deze religieuze functionarissen speelden een centrale rol in het dagelijkse en politieke leven van de stad.

Mythologie: Mesopotamische religie kende een rijke verzameling mythologische verhalen die het gedrag en de interacties van de goden beschreven. Deze verhalen hadden vaak betrekking op de schepping van de wereld, de mensheid, en de relatie tussen de goden en mensen.

De religie van Ur was diep verweven met het dagelijks leven en de governance van de stad, en had invloed op veel aspecten van de cultuur en samenleving.







Het verbond tussen God en Abraham is een belangrijk element in het Jodendom. 
Joden geloven dat ze een bijzondere band met God hebben, omdat God een verbond sloot met Abraham.
Het verbond met God
 Het belooft bescherming, zegen en een eigen land voor zijn nakomelingen.
Het teken van dit verbond was de besnijdenis.

Slide 7 - Tekstslide

Het concept van het "verbond" (in het Hebreeuws "brit") is een centraal thema in het jodendom en verwijst naar de speciale relatie tussen God en het Joodse volk. In de Hebreeuwse Bijbel zijn er verschillende belangrijke verbonden die God sluit met de aartsvaders en het volk Israël. 

Het Verbond met Abraham:
Dit verbond markeert het begin van de bijzondere relatie tussen God en het Joodse volk. God belooft Abraham dat hij de vader zal worden van een groot volk en dat zijn nakomelingen het land Kanaän zullen erven. Het teken van dit verbond is de besnijdenis (Genesis 17).

Het Verbond met Isaak en Jakob:
God bevestigt het verbond met Abraham ook met zijn zoon Isaak (Genesis 26:3-5) en zijn kleinzoon Jakob (Genesis 28:13-15), waarbij Hij de beloften aan hen herhaalt en uitbreidt.


 Isaak 
Zijn leven laat zien dat het verbond met God blijft voortbestaan.
Geboren uit een Belofte: Zoon van Abraham en Sarah.
Opgeofferd door Abraham.
Hij trouwt met Rebekka.
Izaak en Rebekka krijgen twee zonen, Esau en Jakob.

Slide 8 - Tekstslide

Izaak (of Isaak) is een belangrijke figuur in de Bijbel, vooral in het Oude Testament. 
Hij is de zoon van Abraham en Sara, geboren toen zijn ouders al op hoge leeftijd waren, wat zijn geboorte als een wonder wordt gezien. Zijn verhaal wordt voornamelijk verteld in het boek Genesis.

Geboren uit een Belofte: God beloofde Abraham en Sara dat zij een zoon zouden krijgen, ondanks hun hoge leeftijd, en Izaak was de vervulling van deze belofte (Genesis 21:1-7).

Opgeofferd door Abraham: Een van de bekendste verhalen over Izaak is de beproeving van Abraham, waarin God Abraham opdraagt zijn zoon te offeren. Izaak wordt bijna geofferd, maar op het laatste moment voorziet God in een ram als vervanging (Genesis 22:1-14).

Huwelijk met Rebekka: Izaak trouwt met Rebekka, een vrouw die door Abraham's dienaar uit zijn familie werd gehaald. Dit huwelijk wordt gezien als door God geleid (Genesis 24).

Tweelingzonen: Izaak en Rebekka krijgen twee zonen, Esau en Jakob. Deze broers hebben een tumultueuze relatie, wat leidt tot Jakob die de zegen en het eerstgeboorterecht van Esau steelt (Genesis 25:19-34, 27:1-40).

Latere Leven: Izaak leeft een relatief rustig leven vergeleken met zijn vader Abraham en zijn zoon Jakob. Hij heropent enkele van de putten die Abraham had gegraven en maakt vrede met de Filistijnen (Genesis 26).

Izaak's leven markeert een overgang van de nomadische avonturen van Abraham naar de complexere familie- en politieke kwesties van zijn zoon Jakob.
Jakob
Zijn  leven laat Gods trouw zien  ondanks bedrog.
Jacob, de tweelingbroer van Esau, zoon van Izaak en Rebekka.
Jacob bedriegt Esau om de zegen van hun vader Isaak te ontvangen. 
Jacob trouwt met Rachel.
Na jaren bij Laban te hebben gewerkt, keert Jacob terug naar Kanaän. Onderweg worstelt hij met een engel en ontvangt de naam Israël, wat 'strijder van God" .
Jacob vestigt zich uiteindelijk in Kanaän, waar hij vader wordt van twaalf zonen, die later de stammen van Israël zullen vormen.
Hij vlucht weg uit angst voor zijn broer en gaat naar het huis van zijn oom.

Slide 9 - Tekstslide

Jacob is een belangrijk personage in de Bijbel, vooral in het Oude Testament, en zijn verhaal wordt voornamelijk verteld in het boek Genesis.

Geboorte en Vroege Leven: Jacob, de tweelingbroer van Esau, wordt geboren als de jongste zoon van Isaak en Rebekka. Hij wordt geboren terwijl hij Esau vastgrijpt bij de hiel, wat zijn naam verklaart, wat 'hielgrijper' of 'bedrieger' betekent (Genesis 25:19-26).

Bedrog om de Zegen: Jacob bedriegt Esau om de zegen van hun vader Isaak te ontvangen. Verkleed als Esau, krijgt Jacob de zegen die normaal aan de oudste zoon zou worden gegeven (Genesis 27).

Ontmoeting met God: Terwijl Jacob op weg is naar het huis van zijn oom Laban, heeft hij een droom waarin hij een ladder ziet die de hemel bereikt, met engelen die op en neer gaan. God belooft Jacob het land waarop hij ligt en een talrijk nageslacht (Genesis 28:10-22).

Laban en het Huwelijk: Jacob werkt voor zijn oom Laban om met zijn dochters Rachel en Lea te kunnen trouwen. Hij wordt bedrogen door Laban en uiteindelijk trouwt hij met beide zussen, maar zijn liefde ligt bij Rachel (Genesis 29-31).

Terugkeer naar Kanaän: Na jaren bij Laban te hebben gewerkt, keert Jacob terug naar Kanaän. Onderweg worstelt hij met een engel en ontvangt de naam Israël, wat 'strijder van God' betekent (Genesis 32:22-32).

Verzoening met Esau: Bij zijn terugkeer naar Kanaän verzoent Jacob zich met Esau, die hij jaren eerder had bedrogen. Esau verwelkomt hem hartelijk, wat leidt tot een vreedzame relatie tussen de broers (Genesis 33).

Leven in Kanaän: Jacob vestigt zich uiteindelijk in Kanaän, waar hij vader wordt van twaalf zonen, die later de stammen van Israël zullen vormen (Genesis 35).

Jacob's verhaal illustreert thema's zoals bedrog, verlossing, en de vervulling van God's beloften aan zijn volk.

Slide 10 - Video

Deze slide heeft geen instructies

De patriarchen
Hun verhalen hebben veel betekend voor het joodse geloof en de cultuur.







Hun gehoorzaamheid aan God en het verbond hebben de identiteit van het joodse volk gevormd.

Abraham, Isaak en Jakob worden beschouwd als de aartsvaders van het joodse volk.

hun gehoorzaamheid aan God wordt als voorbeeld gezien voor de gelovigen.

Slide 11 - Tekstslide

Deze patriarchen spelen een cruciale rol in de Joodse geschiedenis en traditie. Ze worden niet alleen geëerd vanwege hun directe bijdragen, maar ook omdat zij gezien worden als de dragers van het verbond tussen God en het Joodse volk. Hun levens en de gebeurtenissen die hen omringen vormen een groot deel van de basisverhalen van de Joodse religieuze identiteit.

Slide 12 - Video

Deze slide heeft geen instructies

joodse geloof?
Welke zonen van Abraham hebben ook belangrijke verhalen in het Jodendom?
A
Jozef en Benjamin
B
David en Salomo
C
Mozes en Aaron
D
Isaak en Jakob

Slide 13 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies


Wat vormt de basis van de relatie tussen God en de Joden?
A
Offerandes en rituelen
B
De Tien Geboden
C
De Thora
D
Het verbond

Slide 14 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies


Wat wordt gezien als de basis van het joodse geloof en cultuur?
A
Gehoorzaamheid aan God en het verbond
B
Rijkdom en welvaart
C
Politieke macht
D
Overwinning in oorlog

Slide 15 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies


Wat belooft het verbond tussen God en Abraham?
A
Zegen en een eigen land
B
Eeuwig leven
C
Rijkdom en macht
D
Wereldse roem

Slide 16 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies


Wie wordt gezien als de stamvader van het joodse volk?
A
Jakob
B
Abraham
C
Isaak
D
Mozes

Slide 17 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies


Welke waarden en principes kunnen we leren van de verhalen van de patriarchen en het verbond met God?

Slide 18 - Open vraag

De verhalen van de patriarchen en de verbonden met God in de Hebreeuwse Bijbel bevatten talrijke waarden en principes die tot op de dag van vandaag relevant zijn. Enkele van de belangrijkste waarden en principes zijn:

1. Geloof en Vertrouwen in God
Abraham: Het verhaal van Abraham leert het belang van geloof en vertrouwen in God. Abraham verliet zijn thuisland op Gods bevel en toonde zijn geloof door bereid te zijn zijn zoon Isaak te offeren, vertrouwend op Gods plan (Genesis 22).
Isaak: Isaak toont geloof door zijn stille acceptatie van zijn rol in Gods plan, zelfs in moeilijke omstandigheden.

2. Gehoorzaamheid en Toewijding
Abraham: Zijn bereidheid om Gods geboden te volgen, inclusief de moeilijke geboden zoals het offer van Isaak, laat zien hoe belangrijk gehoorzaamheid en toewijding zijn (Genesis 22).
Jakob: Zijn harde werken voor Laban om de hand van Rachel te winnen toont toewijding en doorzettingsvermogen (Genesis 29).

3. Integriteit en Rechtvaardigheid
Jakob: Het verhaal van Jakob en Esau laat zien hoe integriteit belangrijk is. Hoewel Jakob aanvankelijk Esau's eerstgeboorterecht bedrieglijk verkreeg, leerde hij later belangrijke lessen over eerlijkheid en rechtvaardigheid.

3. Vergeving en Verzoening
Jakob en Esau: De verzoening tussen Jakob en Esau na jaren van vijandigheid laat zien hoe belangrijk vergeving en verzoening zijn voor het herstellen van gebroken relaties (Genesis 33).
Jozef en zijn broers: Jozefs vergeving van zijn broers, die hem hadden verkocht als slaaf, benadrukt de kracht van vergeving en de mogelijkheid van verzoening en herstel (Genesis 45).

4. Liefde en Familiewaarden
Abraham en Sara: Hun toewijding aan elkaar en hun familie laat de waarde van liefde en steun binnen het gezin zien.
Jakob en zijn kinderen: Ondanks de problemen en conflicten binnen Jakobs gezin, blijft de familieband sterk, wat het belang van familie in de Joodse traditie onderstreept.

5. Geduld en Volharding
Abraham en de belofte van een zoon: Abraham en Sara wachten vele jaren op de vervulling van Gods belofte voor een zoon, wat geduld en volharding benadrukt (Genesis 21).

Deze waarden en principes vormen de ethische en morele basis van het jodendom en dienen als richtlijnen voor gedrag en interactie in het dagelijks leven. Ze benadrukken de noodzaak van een diep geloof, morele integriteit, vergeving, liefde, respect en het naleven van een rechtvaardige samenleving.
  1. Wat hebben we vandaag geleerd over de verhalen van Abraham, Isaak en Jakob en het verbond met God? 
  2. Waarom zijn deze verhalen en concepten belangrijk voor het jodendom?
Reflectie

Slide 19 - Tekstslide

1. Vandaag hebben we geleerd over de verhalen van de patriarchen Abraham, Isaak en Jakob, en de betekenis van het verbond met God in de Joodse traditie. Hier zijn de belangrijkste punten:

Verhalen van de Patriarchen
Abraham:
Abraham wordt gezien als de vader van het Joodse volk en staat bekend om zijn diepe geloof en vertrouwen in God.
Hij verliet zijn thuisland op Gods bevel en toonde zijn toewijding door bereid te zijn zijn zoon Isaak te offeren, vertrouwend op Gods plan.
Het verbond met Abraham omvatte de belofte dat zijn nageslacht talrijk zou zijn en het land Kanaän zou erven. Het teken van dit verbond was de besnijdenis.

Isaak:
Isaak, de zoon van Abraham en Sarah, wordt herinnerd om zijn rol in het verhaal van de Akedah, waar Abraham hem bijna offerde.
Isaak trouwde met Rebekka, en zijn zonen waren Jakob en Esau.
Het verbond met Abraham werd bevestigd met Isaak, waardoor de beloften aan zijn nageslacht werden doorgegeven.
Jakob:
Jakob, ook bekend als Israël, is de zoon van Isaak en de vader van de twaalf stammen van Israël.
Zijn verhaal omvat zijn worsteling met een engel, waarna zijn naam werd veranderd in Israël, en zijn complexe relatie met zijn broer Esau en zijn eigen kinderen.

Verbond met Abraham: God beloofde Abraham talrijk nageslacht en het land Kanaän. Het teken van dit verbond was de besnijdenis.

Verbond met Isaak en Jakob: De belofte aan Abraham werd bevestigd en doorgegeven aan zijn zoon Isaak en kleinzoon Jakob.

2. ze vormen de kern van de Joodse identiteit en hun relatie met God, en ze hebben een diepgaande invloed op de religieuze praktijken, rituelen en het ethische leven binnen het jodendom.