Landstede Groep

NLT_ Klimaatverandering en de rivieren

Klimaatverandering en rivieren
1 / 27
volgende
Slide 1: Tekstslide
AardrijkskundeMiddelbare schoolvmbo, mavo, havo, vwoLeerjaar 1-6

In deze les zitten 27 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 1 video.

time-iconLesduur is: 45 min

Onderdelen in deze les

Klimaatverandering en rivieren

Slide 1 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Openingsfoto
Wat zie je?
Waar komt dit voor?
Waarom komt dit hier voor?
Is dit gewenst?
Komt dit overal zo voor? 

Slide 2 - Tekstslide

Beschrijving van de openingsfoto

De midoceancische rug

https://www.youtube.com/watch?v=qkukhWR-V1g


Overstromingen en wateroverlast in Limburg, Duitsland en België 

  • Rijkswaterstaat heeft in NL ivm stijgen van de Maas dijken verhoogd + noodoverloopgebieden
    (Gelukkig maar!)

  • Bodem verzadigd, water zoekt
    lager gelegen gebieden

  • waterbuffers overvol

Slide 3 - Tekstslide

Beschrijving van de openingsfoto



Door klimaatverandering zullen dit soort buien vaker voorkomen...

  • piekafvoer moet verlaagd worden
  • vertragingstijd langer

Slide 4 - Tekstslide

Beschrijving van de openingsfoto

De midoceancische rug

https://www.youtube.com/watch?v=qkukhWR-V1g


Lesdoel(en)
Aan het einde van de les kan/ken je:

  • beschrijven wat we kunnen verwachten aan klimaatverandering en hoe dat de rivieren beïnvloed;
  • de overstromingsgevaren voor Nederland vanuit de rivieren omschrijven.

  • de factoren opnoemen die de kans op een overstroming versterken

  • de ligging en kenmerken van de twee belangrijke rivieren: de Rijn en de Maas.


Slide 5 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Programma
  • Uitleg theorie

  • In groepjes werken aan de planning 

* Afsluiting: korte check 

Slide 6 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 7 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Slide 8 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Maar waarom is dit belangrijk voor de rivieren?

Slide 9 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Rijkswaterstaat (2023)
Door klimaatverandering zijn er vaker periodes van meer regen- en smeltwater, waardoor de waterstanden in onze rivieren stijgen. Sinds het hoge water in de jaren 90 gaan we hier anders mee om. We geven rivieren weer de ruimte in plaats van uitsluitend dijken te versterken en te verhogen. Deze aanpak is goed zichtbaar in de (afgeronde) programma’s Ruimte voor de Rivier en Maaswerken.

Slide 10 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Overstromingsrisico's en wateroverlast in 4 gebieden:

  1. kust
  2. rivierengebied
  3. ijsselmeergebied
  4. zuidwestelijke delta

Slide 11 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 12 - Link

Deze slide heeft geen instructies

Geulen bij Deventer

Slide 13 - Tekstslide

https://www.rijkswaterstaat.nl/water/waterbeheer/bescherming-tegen-het-water/maatregelen-om-overstromingen-te-voorkomen/ruimte-voor-de-rivieren#meer-water&gid=1&pid=4
Rivieren

  • Rijn = gemengde rivier 
    (en dus gelijkmatiger regiem)

  • Maas = regen rivier
     
Regiem
de schommeling in de hoeveelheid water die een rivier per jaar afvoert.

Slide 14 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Welke begrippen/onderdelen van rivieren kun je noemen?

Slide 15 - Woordweb

Deze slide heeft geen instructies

Slide 16 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Water groot gevaar voor NL
Bedreiging van rivieren en de zee

Drie vormen van bedreigingen:
Klimaatverandering: Extreem weer (rivieren)
- extremer weer met droge zomers, natte winters.
- meer perioden met verhoogde piekafvoer (Zoals in limburg)
- heftigere stormen op zee, opstuwing van zeewater voor de kust. Als het zeewater hoog staat kan de rivier haar water niet kwijt.

1
Klimaatverandering: zeespiegelstijging (Kust)
- absolute zeespiegelstijging door klimaatverandering
- relatieve zeespiegelstijging door bodemdaling.
- relatieve zeespiegelstijging heeft invloed op het kustbeheer
2
Bodemdaling
- in het westen en noorden van NL daalt de bodem
- kanteling (wip)
- gaswinning
- ontwatering en oxidatie van veengronden
3

Slide 17 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Dat hoge rivierstanden problemen opleveren is duidelijk.
Heeft lage waterstand ook nadelen?

Slide 18 - Woordweb

Deze slide heeft geen instructies

Hoge rivierstanden
Lage rivierstanden
- veiligheid binnendijks land
  (piping) 



- meer tegendruk vanuit zee (ijsselmeer)
- uiterwaarden lopen veel onder (recreatiegebied)
- dijken drogen uit, krijgen scheuren
- scheepvaart
- tekort aan koelwater voor electriciteitscentrales
- zoetwatertekort

Klimaatverandering
Onregelmatig neerslagregiem
onregelmatiger regiem van rivieren: meer extremen. verhoogde piekafvoer en perioden met zeer laag water

Slide 19 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

IJsselmeer
  • zoetwatervoorraad
  • door waterverdeling (kanalen)
    worden gebieden van zoetwater voorzien. 
  • door klimaatverandering minder voorraad
    (oplossing meer buffers aanleggen)
  • in natte periode:
    overtollig water wordt in zee gepompt
    (spuien), maar zeespiegel stijgt!

Slide 20 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Overstromingsrisico's
Grootste risico bij een combinatie van: 
Springtij
extra hoge vloed wanneer zon, maan en aarde op één lijn staan (elke twee weken). Het verschil tussen hoog en laagwater is dan groot. 
1
Noordwesterstorm
Storm vanuit het noordwesten
2
Piekafvoer van de rivieren
3

Slide 21 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Bescherming
Waterkeringen in combinatie met bergingsgebieden 


Slide 22 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 23 - Link

Deze slide heeft geen instructies

Menselijk ingrijpen niet altijd positief...
  • onregelmatiger regiem
  • verkorting van vetragingstijd (verstening / ontbossing)
  • verhoogde piekafvoer

Slide 24 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Aan de slag
Lezen
Eindopdrachten


Maken
Maken: H9. Eindopdracht stap 1 t/m 4 (stap 2, stap 3 en stap 4 maken deel uit van je rapport).

Slide 25 - Tekstslide

Artikel:
https://www.geografie.nl/sites/geografie.nl/files/Hospers%20-%20Krimpdorpen%20in%20een%20global%20village.pdf

Documentaire:
https://www.youtube.com/watch?v=Iwa3vLoeNmQ

Quizlet:
link
Woordenboek
Stroomgebied
Stroomstelsel
Waterscheiding
Waterafvoer
Debiet
Regiem
Vertragingstijd
piekafvoer
verhang
verval
uiterwaarden
zomerbed
winterbed
bovenloop
middenloop
benedenloop
kanalisatie
stuw
krib
dijk

Slide 26 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Lesdoel(en) behaald? 
Aan het einde van de les kan/ken je:

  • de overstromingsgevaren voor Nederland vanuit de rivieren omschrijven.

  • de factoren opnoemen die de kans op een overstroming versterken

  • de ligging en kenmerken van de twee belangrijke rivieren: de Rijn en de Maas.

  • de  Rijn en de Maas met elkaar vergelijken

Slide 27 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies