3.2 + 3.3

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Tijdvak 3

Welkom!

Ga zitten op je plek en pak je boeken en aantekeningenschrift. Laptop dicht op tafel

Vandaag 

1. Terugblik eerste deel 3.2
2. Vervolg 3.2 (HW)
3. Eerste deel 3.3 (HW)

Beschrijf wat in jouw ogen de kern van de vorige les was

Welke plichten die horigen hadden komen in de bron hiernaast terug? (klik op de bron om hem groter te maken)

Lees 'het hofstelsel' (HW)

Maak een tekeningetje, een begrippenlijst of een schema 

Denk daarbij aan de volgende woorden: domein, hoeve, akkers, weiden, woeste gronden, bossen, molen, deel van de oogst, herendiensten, bescherming, landbouwgrond, rentmeester 

Je mag zelf kiezen welke woorden en welke vorm je gebruikt

Eerder klaar? maak opdracht 3 t/m 5

Voorbeeld

Samenvatting 'het hofstelsel'

Vanaf de 7e eeuw ontstond het hofstelsel. De horige boeren waren aan een domein van hun heer verbonden. Zo’n domein bestond uit twee delen met een herenhuis en een hoeve omringd door grond en gebouwen.

De horigen moesten een deel van hun opbrengst afstaan aan de heer en ze moesten herendiensten verrichten.

De eigenaren van grote domeinen lieten hun zaken beheren door rentmeesters.

Belangrijke begrippen

hofstelsel: economisch systeem met horigen op domeinen

  

domein: landgoed (gebied) van edelman of abdij

hoeve: boerderij met land

herendienst: onbetaald werk voor een heer

rentmeester: iemand die voor de eigenaar van een landgoed beheert

KA

Past deze afbeelding bij de kenmerkende aspecten: horigheid en hofstelsel? Denk na & overleg

• Ja, in het hofstelsel waren horigen verplicht een deel van hun landbouwproducten af te staan aan hun heer.

Gedaan voor deze les!

Wat: Maak opdracht 9, 10, 11 en 13 OF opdracht 13 & 14

Waarom: Verwerken lesstof, voorbereiding toets

Hoe: Zelfstandig & stil

Hulp: Overleg eventueel zachtjes, daarna pas docent vragen

Tijd: 10 minuten

Uitkomst: Controleer je antwoorden via Teams (13 = klassikaal)

Klaar? Maak de andere opdrachten

Bespreken opdracht 13 (iedereen)

• a) Geef aan met betrekking tot West-Europa wat je uit bron 7 kunt opmaken over horigheid.
• Monniken zagen en behandelden horigen (in de 11e eeuw) als hun bezit, dus als slaven.

• b) Geef aan met betrekking tot West-Europa wat je uit bron 8 kunt opmaken over slavernij.
• In West-Europa waren (in de 11e eeuw) slaven die werden afgebeuld.

3.3 Feodaal stelsel

In deze les leer je hoe het Frankische rijk werd bestuurd.

In deze les leer je hoe het Frankische rijk zich ontwikkelde vanaf Karel de Grote.

Volgende les leer je hoe het leenstelsel zich ontwikkelde.

Frankische koninkrijken 

& Karel de Grote

Lees de teksten nog een keer  (HW)

Bedenk ondertussen wie, wat, waarom en hoe-vragen + antwoord

Je doet dit individueel en stil

Je hebt 10 minuten de tijd hiervoor

Klaar? Bedenk dan nog meer vragen over de tekst

Na 10 minuten uitruilen

Frankische koninkrijken 

& Karel de Grote

Voorbeeld:

1. Wie was Clovis?

2. Wat gebeurde er met het rijk van Clovis na zijn dood?

3. Waar lag het koninkrijk van de Salische Franken dat Clovis erfde?

4. Waarom werd het Germaanse gewoonterecht door Clovis opgeschreven?

Aan de slag, na 10 minuten uitruilen!

Frankische koninkrijken 

& Karel de Grote

1. Wie was Clovis?

Clovis was de koning der Franken die het rijk van de Salische Franken erfde en uitbreidde.

2. Wat gebeurde er met het rijk van Clovis na zijn dood?

Na de dood van Clovis werd zijn rijk verdeeld onder zijn zonen, maar het viel niet definitief uiteen.

3. Waar lag het koninkrijk van de Salische Franken dat Clovis erfde?

Het koninkrijk van de Salische Franken dat Clovis erfde lag in Zuid-België en Noord-Frankrijk.

4. Waarom werd het Germaanse gewoonterecht door Clovis opgeschreven?

Clovis liet het Germaanse gewoonterecht opschrijven om duidelijkheid en orde te scheppen in zijn rijk.

Frankische koninkrijken

Opkomst Merovingen eind 5e eeuw  (Clovis)
- Overnemen van Romeinse gewoonten     (wetten, bestuursvorm --> hertogen, graven)
- In combinatie met Salische wet:

• Schadevergoeding voor diefstal, moord: hoe belangrijker het slachtoffer, hoe hoger de straf
• Alleen mannen kunnen troonopvolger zijn
• Land moet worden verdeeld onder alle zoons van de koning

Welke uitspra(a)k(en) is / zijn juist?
A= 1 vinger, B= 2, C=3 en D= 4 vingers

1. Clovis breidde het Frankische rijk uit tot bijna heel Nederland, België en Frankrijk
2. De Germaanse koningen namen het Romeinse bestuurssysteem over, met hertogen en grafen
3. De Salische wet was het in opdracht van koning Clovis opgeschreven Romeinse gewoonterecht
4. Het Frankische rijk was een Germaanse staat die eerst werd bestuurd door de Merovingische koningen

Wat zien we hier? 

En waarom is dat belangrijk? 

Wat zien we hier? 

En waarom? 

Aan de slag

Wat: Maak opdracht 1 t/m 4, 9, 10

Waarom: Verwerken lesstof, voorbereiding toets

Hoe: Zelfstandig & stil

Hulp: Overleg eventueel zachtjes, daarna pas docent vragen

Tijd: 15 minuten

Uitkomst: Controleer je antwoorden via Teams

Klaar? Lees zorgvuldig het onderdeel leenstelsel (opdr. 5, 6, 11)

Welke toepassing van de Salische wet zien we hier?

Welke van de 3?

Opkomst Merovingen eind 5e eeuw  (Clovis)
- Overnemen van Romeinse gewoonten     (wetten, bestuursvorm --> hertogen, graven)
- In combinatie met Salische wet:

1. Schadevergoeding voor diefstal, moord: hoe belangrijker het slachtoffer, hoe hoger de straf
2. Alleen mannen kunnen troonopvolger zijn
3. Land moet worden verdeeld onder alle zoons van de koning

Huiswerk (maandag invalles)

- GS: Lees 3.3 Het leenstelsel en maak opdracht 1 t/m 5, en 9 t/m 11

  

Klaar? Maatschappijleer

- MA: 3.1 opdracht 1 en 5 t/m 11

- Lees 3.2 en 3.3. 

- 3.2: Opdracht 1 - 3, 8, 10 en 14

Overal mee klaar? GDS: PO afmaken