Les 1. Inleiding euthanasie: Begrippen en praktijken in Nederland

• Godsdienst
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Euthanasie 

Euthanasie is het opzettelijk beëindigen van het leven van een persoon, meestal door een arts, op verzoek van de patiënt. Het wordt meestal toegepast bij patiënten die ongeneeslijk ziek zijn en ondraaglijk lijden ervaren, en die uitdrukkelijk hebben gevraagd om hun leven te beëindigen om verdere pijn en lijden te voorkomen.

Leerdoelen

• Je weet wat het woord euthanasie betekent.
• Je kent het verschil tussen euthanasie en palliatieve sedatie.
• Je kunt andere vormen van het beëindigen van het leven herkennen.
• Je neemt kennis  van de zorgvuldigheidseisen rondom euthanasie.

Bron: Roddelpraat; Dennis Schouten emotioneel: 'Ik ben ongelukkig en ga stoppen met leven' (YouTube.nl)

Euthanasie

Actief: door toedoen van een arts.

1

Passief: abstinentie-beleid.

2

Nederland eerste land waar euthanasie is toegestaan. (2002)

3

Leeftijd: 12-16 jaar in overleg met ouders.

Vanaf 16 mag iedereen die wilsbekwaam is zelf beslissen. Instemming van ouders is niet vereist.

4

Euthanasie (goede dood)

Actieve euthanasie: Dit omvat het actief toedienen van een dodelijk middel aan de patiënt om hun leven te beëindigen, op verzoek van de patiënt.

Passieve euthanasie: Dit houdt in dat wordt afgezien van het starten of voortzetten van levensverlengende medische behandelingen, zoals het uitschakelen van beademingsapparatuur of het stoppen van kunstmatige voeding en hydratatie.

Hulp bij zelfdoding: Dit betekent dat een arts medicijnen voorschrijft waarmee de patiënt zelf zijn leven kan beëindigen, op verzoek van de patiënt.

Zwitserland; hulp bij zelfdoding is niet verboden.

Wetgeving: mensen die onbaatzuchtig hulp bieden bij zelfdoding, worden niet vervolgd.

 

Dit heeft gezorgd voor verdubbeling van zelfmoordtoerisme in 3 jaar. (2014: 611 mensen uit 31 landen)

Landen waren euthanasie is toegestaan.

België, Nederland, Spanje, Luxemburg, (waardig sterven)  Canada en Colombia.

1

Duitsland (arts informeert de patiënt en levert medicijnen)

2

• Auto-euthanasie
• Zelfdoding (suïcide) 
• Versterving

Andere vormen van het beëindigen van het leven.

Auto-euthanasie:

Definitie: Auto-euthanasie betekent dat iemand zelf een manier kiest om zijn leven te beëindigen, vaak met behulp van een specifieke methode of hulpmiddel. De persoon kan hiervoor een zorgvuldig geplande aanpak gebruiken en probeert vaak om het proces zo gecontroleerd mogelijk te maken.

Kenmerk: Vaak is het een gecontroleerd proces, waarbij de persoon probeert de omstandigheden te regelen om het lijden te beëindigen. Er kan sprake zijn van een duidelijke planning en voorbereiding.

Meestal zijn familie of vrienden op de hoogte of aanwezig. Dit gaat met name over mensen die niet in aanmerking komen voor euthanasie en wel een doodswens hebben. 

Zelfmoord (suïcide):

Definitie: Zelfmoord is het opzettelijk beëindigen van je eigen leven. Het kan spontaan of impulsief zijn en omvat vaak een breed scala aan methoden, zonder dat er altijd sprake is van een gecontroleerde aanpak.

Kenmerk: Suïcide kan vaker plaatsvinden in een toestand van wanhoop of psychische nood, en de planning of voorbereiding kan minder gestructureerd zijn.

Versterving: in de context van palliatieve zorg, kan in sommige gevallen ook verwijzen naar het bewust stoppen met het innemen van eten en drinken door een terminaal zieke patiënt. Deze vorm van versterving wordt soms ook wel aangeduid als "vrijwillige stopzetting van eten en drinken" of "vrijwillige dehydratie". Bij deze vorm van versterving kiest een terminaal zieke patiënt er bewust voor om te stoppen met eten en drinken, vaak omdat ze het gevoel hebben dat hun lijden ondraaglijk is geworden en ze niet langer willen leven. Dit kan een manier zijn voor patiënten om meer controle te hebben over hun eigen stervensproces en om op een vredige manier te sterven, zonder actieve medische interventie.

 Palliatieve sedatie

Persoon wordt in een soort coma (slaap) gehouden door een grote hoeveelheid slaapmiddel of morfine. 

Proces duurt een aantal dagen.

Heeft niet als hoofddoel de dood, maar pijnbestrijding.

  

Palliatieve sedatie, is een medische praktijk waarbij het bewustzijn van een terminaal zieke patiënt wordt verlaagd om ondraaglijk lijden te verlichten in de laatste fase van het leven. Het doel van versterving is niet om het leven van de patiënt te verkorten, maar om het lijden te verlichten wanneer andere vormen van pijnbestrijding niet effectief zijn gebleken.

Bij versterving worden medicijnen toegediend om de patiënt in een diepe slaaptoestand te brengen, waarbij het bewustzijn wordt verminderd en de patiënt geen pijn of ongemak meer ervaart. Het is belangrijk op te merken dat versterving verschilt van euthanasie, omdat het niet gericht is op het beëindigen van het leven van de patiënt, maar op het bieden van comfort en verlichting tijdens het stervensproces.

Versterving wordt vaak toegepast bij patiënten met ernstige pijn, benauwdheid, of andere vormen van fysiek of psychisch lijden in de laatste fase van hun ziekte. Het is een ethisch en medisch omstreden onderwerp, en het wordt alleen toegepast als andere vormen van pijnbestrijding niet effectief genoeg zijn gebleken om het lijden van de patiënt te verlichten.

Wat houdt het abstinentiebeleid niet in?

1. De arts stopt de behandeling
2. De arts besluit dat behandelen geen zin meer heeft.
3. De arts start geen behandeling.
4. De arts zorgt er voor dat de patiënt palliatieve zorg ontvangt.

Euthanasie

Persoon wordt eerst in slaap gebracht.

Spierverslapper is ingespoten of ingenomen.

Euthanasie

De dood is het doel.

Bron: RTL nieuws: De misverstanden en hoe het werkelijk zit. (Youtube)

Medisch zorgvuldige uitvoering.

6

Tenminste één andere, onafhankelijke arts worden geraadpleegd. (scenarts)

5

Geen redelijke andere oplossing.

4

De patiënt moet goed geïnformeerd worden over de situatie en  vooruitzichten.

3

Er moet sprake zijn van  uitzichtloos en ondraaglijk lijden van de patiënt.

2

Het moet een  vrijwillig en weloverwogen verzoek van de patiënt zijn.

1

Zorgvuldigheidseisen.

De zes zorgvuldigheidseisen waaraan moet worden voldaan voor euthanasie en hulp bij zelfdoding in Nederland zijn als volgt:

Vrijwillig en weloverwogen verzoek: De patiënt moet herhaaldelijk en vrijwillig om euthanasie of hulp bij zelfdoding hebben gevraagd, zonder enige vorm van externe druk of dwang.

Uitzichtloos en ondraaglijk lijden: Het lijden van de patiënt moet uitzichtloos en ondraaglijk zijn, met geen redelijke alternatieven om het lijden te verlichten.

Medisch advies: De arts moet de patiënt hebben geraadpleegd en een onafhankelijke arts hebben geraadpleegd om het lijden en de situatie van de patiënt te beoordelen.

Informatie over de situatie: De arts moet de patiënt volledig hebben geïnformeerd over zijn of haar medische situatie, prognose en behandelopties.

Zorgvuldige uitvoering: De arts moet de euthanasie of hulp bij zelfdoding zorgvuldig uitvoeren volgens de geldende medische normen en richtlijnen.

Melding en registratie: De arts moet de euthanasie of hulp bij zelfdoding melden bij een regionale toetsingscommissie en een melding doen bij de gemeentelijke lijkschouwer, en het moet correct worden geregistreerd.

Het voldoen aan deze zes zorgvuldigheidseisen is essentieel voor het legaal uitvoeren van euthanasie en hulp bij zelfdoding in Nederland. Deze eisen zijn vastgelegd in de Nederlandse euthanasiewetgeving om ervoor te zorgen dat deze handelingen alleen worden uitgevoerd in situaties waarin er sprake is van ernstig en ondraaglijk lijden en waarbij aan alle wettelijke vereisten is voldaan.

Wat is niet nodig volgens de Euthanasiewet?

1. Een vrijwillig verzoek
2. Ondraaglijk en Uitzichtloos lijden
3. Consultatie van onafhankelijke arts
4. Communicatie mogelijk tot overlijden

Zijn de leerdoelen behaald?

• Ik weet wat het woord euthanasie betekent.
• Ik ken het verschil tussen euthanasie en palliatieve sedatie.
• Ik kan andere vormen van het beëindigen van het leven herkennen.
• Ik heb kennis genomen van de zorgvuldigheidseisen rondom euthanasie.