Movies that Matter - China Blue - v.a. vmbo-breed

• Levensbeschouwing
• Filosofie
• +4
• MBO
• HBO
• WO
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 4

Introductie

Welkom bij deze les bij de film China Blue. Tijdens deze les maakt jouw klas kennis met filmeducatie en mensenrechten in de breedste zin. Film is een uitstekend middel om het besef van jongeren over maatschappelijke thema's te vergroten. Met deze les open je de ogen van leerlingen en studenten voor mensenrechtenthema's. In deze les bekijken leerlingen en/of studenten de film China Blue (2005, Micha X. Peled). Spijkerbroeken verliezen hun vrijgevochten imago na het verhaal van de jonge fabrieksarbeider Jasmine. Jasmine is van de 130 miljoen Chinezen die het platteland hebben verlaten voor werk elders. Zeven dagen per week knipt ze losse draadjes weg in een spijkerbroekenfabriek. Haar loon is 6 dollarcent per uur, overuren worden niet extra betaald. Met wasknijpers houden de arbeiders hun ogen open, vechtend tegen de slaap. Heb je vragen of opmerkingen over deze les? Neem dan gerust contact met ons op door te mailen naar [e-mail] of te bellen naar 020-2807612.

Instructies

Thema's

• Spijkerbroekenindustrie
• Kledingfabrieken
• Arbeidswetten
• China
• Mensenrechten

Leerdoelen
Na deze les kunnen leerlingen:

• de huidige politieke maatschappelijke situatie in China beschrijven;
• benoemen welke mensenrechten in China onder druk staan;
• verschillen benoemen tussen China en Nederland als het gaat om arbeidsomstandigheden en arbeidsvoorwaarden;
• zich bewust zijn van de eigen vrijheid in Nederland in vergelijking met die van jongeren in China

Opzet van de les

Deze les bestaat uit 6 delen, waarvan de delen 5 en 6 optioneel zijn:

1. De film
2. Inhoudelijke analyse
3. Filmanalyse
4. Mensenrechten
5. Verdiepingsopdrachten voor specifieke vakken:
   Geschiedenis: Industriële revolutie
   Maatschappijleer/Mens&Maatschappij: Eenkindpolitiek
   Nederlands of CKV: Recensie
6. Discussie

Werkwijze

• In deze les bekijk je de film. De film is in deze les opgenomen. Je hoeft de film alleen maar aan te klikken.
• Per slide wordt beschreven wat de bedoeling is.
• De les kan geprint worden, inclusief de notities per slide, door op de printknop te drukken rechtsboven in het scherm.
• Het is bij deze les niet nodig om met 'devices in de klas' te werken. Je kunt dit uitzetten door het vinkje onderin het scherm van de lespresentatie te deactiveren.
• Op de slides zijn hotspotbuttons te vinden. Door deze aan te klikken verschijnt er (extra) informatie, een vraag of een instructie. Als docent kun je ervoor kiezen om de informatie onder de hotspotbutton met hoed samen met de leerlingen/studenten te lezen of zelf aan leerlingen/studenten te vertellen. De informatie is daarom ook opgenomen in de instructies bij de losse slides.
• In de bijlage vind je nog een algemene, uitgebreide docenthandleiding, die je helpt door deze les te navigeren. Heb je al meer ervaring met het geven van onze lessen? Dan heb je de docenthandleiding waarschijnlijk niet meer nodig.

China Blue

Welkom bij deze les bij de documentaire China Blue.

Deel 1: De film

Deel 1: De film

In dit eerste deel van deze les bekijken leerlingen/studenten vijf fragmenten van de documentaire China Blue. Bij elk fragment horen vragen. Deze zijn klassikaal of individueel te beantwoorden.

1. Ik vind dat er iets moet veranderen in de fabrieken. Ik denk er wel over na, maar ik kan er toch niks aan doen.
2. Ik kijk eerst of een broek onder goede arbeidsomstandigheden wordt gemaakt en dan koop ik hem pas.
3. Het interesseert met niet hoe en door wie de broek gemaakt is. Als ik de broek mooi vindt, koop ik hem.
4. Ik vind dat die spijkerbroeken wel wat goedkoper mogen worden in de winkel, omdat het heel weinig kost om het te maken.

Waar denk jij aan als je een spijkerbroek koopt?

Denk je er bij het kopen van een spijkerbroek ook wel eens aan hoe en door wie hij is gemaakt?

Bekijk met de leerlingen/studenten de poster van de documentaire China Blue. Vertel leerlingen/studenten dat de documentaire China Blue gaat over de slechte arbeidsomstandigheden en de lage lonen in de kledingindustrie in China. Bespreek met hen de volgende vragen:

• Waar denk jij aan als je een spijkerbroek koopt?
• Denk je er bij het kopen van een spijkerbroek ook wel eens aan hoe en door wie hij is gemaakt?
  Bekijk bij deze vraag ook de stellingen onder de hotspotbutton en vraag leerlingen/studenten welke stelling het best bij hen past.

Onder de hotspotbutton staan de volgende stellingen:

1.  Ik vind dat er iets moet veranderen in de fabrieken. Ik denk er wel over na, maar ik kan er toch niks aan doen.
2. Ik kijk eerst of een broek onder goede arbeidsomstandigheden wordt gemaakt en dan koop ik hem pas.
3. Het interesseert met niet hoe en door wie de broek gemaakt is. Als ik de broek mooi vindt, koop ik hem.
4. Ik vind dat die spijkerbroeken wel wat goedkoper mogen worden in de winkel, omdat het heel weinig kost om het te maken.

Bekijk met de leerlingen/studenten het eerste fragment van China Blue. Het fragment duurt 5:21 minuten. Na het fragment beantwoorden leerlingen/studenten vragen, te vinden op de volgende slide.

De documentaire laat zien hoe het is voor een jong meisje om haar dorp en familie te verlaten om geld te gaan verdienen in de grote stad.

Wat zou jij doen als je Jasmine was? Zou je naar de stad gaan of in het dorp blijven?

De zus van Jasmine gaat naar school. Dat wil Jasmine eigenlijk ook. Wat is het voordeel voor een gezin als kinderen naar school gaan, denk je?

Bespreek naar aanleiding van het fragment met de leerlingen/studenten de volgende vragen:

• Wat zou jij doen als je Jasmine was? Zou je naar de stad gaan of in het dorp blijven?
  Laat leerlingen/studenten voor elke keuze tenminste één argument noemen, bijvoorbeeld: In het dorp ben je bij familie en vrienden. In de stad kan je geld verdienen.
• De zus van Jasmine gaat naar school. Dat wil Jasmine eigenlijk ook. Wat is het voordeel voor een gezin als kinderen naar school gaan, denk je?
  Antwoord: Een voordeel is dat een opgeleid kind een goede baan kan krijgen en zo het gezin uit armoede kan halen.

Bekijk met de leerlingen/studenten het tweede fragment van China Blue. Het fragment duurt 7:36 minuten. Na het fragment beantwoorden leerlingen/studenten vragen, te vinden op de volgende slide.

Wat vind jij van de rondleiding van de fabrieksdirecteur en zijn assistent?

Waarover spreken zij niet de waarheid?

De Canadese ondernemers vertrouwen volledig op de woorden van de fabriekseigenaar en zijn tevreden. Wat zouden ze nog meer kunnen doen om een beeld te krijgen van de situatie?

Bespreek naar aanleiding van het fragment met de leerlingen/studenten de volgende vragen:

• Wat vind jij van de rondleiding van de fabrieksdirecteur en zijn assistent?
• Waarover spreken de fabrieksdirecteur en zijn assistent niet de waarheid?
  Antwoord: Zij liegen o.a. over de betaling van het loon.
• De Canadese ondernemers vertrouwen volledig op de woorden van de fabriekseigenaar en zijn tevreden. Wat zouden ze nog meer kunnen doen om een beeld te krijgen van de situatie?
  Antwoord: Zij zouden langer of vaker rond kunnen kijken en fabrieksarbeiders kunnen interviewen.

Bekijk met de leerlingen/studenten het derde fragment van China Blue. Het fragment duurt 20:49 minuten. Na het fragment beantwoorden leerlingen/studenten vragen, te vinden op de volgende slide.

Jasmine en haar collega's worden uitgebuit. Er gebeuren dingen in de fabriek die onaanvaardbaar zijn. Wat vind jij het ergste wat er gebeurt met de arbeiders in de fabriek?

Bespreek naar aanleiding van het fragment met de leerlingen/studenten de volgende vraag:

• Jasmine en haar collega's worden uitgebuit. Er gebeuren dingen in de fabriek die onaanvaardbaar zijn. Wat vind jij het ergste wat er gebeurt met de arbeiders in de fabriek?

Bekijk met de leerlingen/studenten het vierde fragment van China Blue. Het fragment duurt 2:48 minuten. Na het fragment beantwoorden leerlingen/studenten vragen, te vinden op de volgende slide.

De fabrieksarbeiders zijn het zat. Ze weigeren om verder te werken. De directeur is niet blij. Hij vergelijkt ze zelfs met criminelen. Hoe komt hij bij die vergelijking?

De directeur vindt dat de arbeiders meer willen hebben dan ze toekomt en daardoor de wet overtreden. Waarom denk je dat niemand wilde zeggen wie begonnen was met de werkweigering?

Bekijk met de leerlingen/studenten het vierde fragment van China Blue. Het fragment duurt 1:57 minuten. Na het fragment beantwoorden leerlingen/studenten vragen, te vinden op de volgende slide.

Jasmine schrijft een brief aan de mensen die de spijkerbroeken kopen. Ze vertelt daarin wat haar situatie is en hoe ze zich daarover voelt. Kunnen mensen die de broeken kopen iets aan haar situatie veranderen, denk je? Waarom wel of niet?

Wat zou jij Jasmine terugschrijven als je deze brief zou vinden in een broekzak van de spijkerbroek die je hebt gekocht?

Bespreek naar aanleiding van het fragment met de leerlingen/studenten de volgende vragen:

• Jasmine schrijft een brief aan de mensen die de spijkerbroeken kopen. Ze vertelt daarin wat haar situatie is en hoe ze zich daarover voelt. Kunnen mensen die de broeken kopen iets aan haar situatie veranderen, denk je? Waarom wel of niet?
  Ter info: in deel 2 (inhoudelijke analyse) leren leerlingen/studenten hier meer over. Bij deze vraag is het voldoende de mening van leerlingen/studenten te peilen.
• Wat zou jij Jasmine terugschrijven als je deze brief zou vinden in een broekzak van de spijkerbroek die je hebt gekocht?
  

Tip! Wil je met jouw leerlingen/studenten langer stilstaan bij dit onderdeel? De laatste vraag is ook zeer geschikt voor een schrijfopdracht.

Deel 2: Inhoudelijke analyse

Deel 2: Inhoudelijke analyse

In het tweede deel van deze les gaan leerlingen/studenten in op verschillende thema's uit de film. Deze thema's zijn: arbeidsomstandigheden, wie doet wat? en eerlijke kleding.

Na dit deel weten leerlingen/studenten:

• wat arbeidsomstandigheden zijn;
• welke gevolgen arbeidsmigratie heeft op arbeidsomstandigheden;
• welke actoren er een rol spelen in de spijkerbroekenindustrie;
• wat het verschil is tussen eerlijke en niet-eerlijk kleding;
• wat je zelf kunt doen om de slechte situatie in de fabrieken te verbeteren.

Arbeidsomstandigheden

In de documentaire wordt een aantal keer gesproken over rechten die arbeiders hebben op hun werk. We hebben het dan vaak over arbeidsomstandigheden.

Deze hebben betrekking op de lichamelijke, sociale en psychologische omstandigheden waarin iemand moet werken. Dat betekent dat je gezondheid niet in gevaar mag komen door het werk, en dat je niet gediscrimineerd, uitgebuit of gepest wordt door een baas of collega's. Daarnaast mag je niet teveel onder druk staan door bijvoorbeeld teveel werk of dat je steeds bedreigd wordt met ontslag. Ook mag je niet te jong of te oud zijn voor het werk.

Deze voorwaarden staan vastgelegd in een grondwet. Maar in veel landen, waaronder China, wordt deze wet vaak overtreden. Ook wordt er niet genoeg op toegezien dat de wet wordt nageleefd.

In de documentaire komen verschillende misstanden (dingen die verkeerd zijn) in een Chinese spijkerbroekenfabriek aan de orde. Welke drie misstanden zijn jou opgevallen?

Onderwerp: Arbeidsomstandigheden.

Bespreek met de leerlingen/studenten het begrip 'arbeidsomstandigheden'. Extra informatie hierover is te vinden onder de hotspotbutton. Bespreek met de leerlingen/studenten de volgende vraag:

• In de documentaire komen verschillende misstanden (dingen die verkeerd zijn) in een Chinese spijkerbroekenfabriek aan de orde. Welke drie misstanden zijn jou opgevallen?

Extra informatie voor de docent, ook te vinden onder de hotspotbutton:

In de documentaire wordt een aantal keer gesproken over rechten die arbeiders hebben op hun werk. We hebben het dan vaak over arbeidsomstandigheden.

Deze hebben betrekking op de lichamelijke, sociale en psychologische omstandigheden waarin iemand moet werken. Dat betekent dat je gezondheid niet in gevaar mag komen door het werk, en dat je niet gediscrimineerd, uitgebuit of gepest wordt door een baas of collega's. Daarnaast mag je niet teveel onder druk staan door bijvoorbeeld teveel werk of dat je steeds bedreigd wordt met ontslag. Ook mag je niet te jong of te oud zijn voor het werk.

Deze voorwaarden staan vastgelegd in een grondwet. Maar in veel landen, waaronder China, wordt deze wet vaak overtreden. Ook wordt er niet genoeg op toegezien dat de wet wordt nageleefd.

Wat denk jij dat de belangrijkste reden is voor de lage lonen?

Arbeidsmigratie

In China is snelle economische groei. De fabrieken schieten als paddestoelen uit de grond. Op het platteland van China is er weinig werk en heerst vaak grote armoede. Arme boeren trekken naar de stad om te gaan werken in de fabrieken. De mensen die naar een andere plek verhuizen om daar te werken, worden arbeidsmigranten genoemd. De afgelopen jaren trokken meer dan 130 miljoen jonge Chinezen naar de stad om werk te vinden.

Hieronder zie je een aantal oorzaken van de lage lonen in de spijkerbroekfabriek:

1. De fabriekeigenaar houdt de lonen laag, omdat de groothandelaren een lage prijs voor de spijkerbroeken eisen.
2. De fabriekseigenaar houdt de lonen laag, vanwege de moordende concurrentie met andere fabrieken. Alleen met lage lonen kan hij de spijkerbroeken goedkoop aanbieden en zo de voordeligste op de markt zijn.
3. De fabriekseigenaar kan de lonen laag houden, omdat er zoveel fabrieksarbeiders zijn. Hierdoor hoeft hij minder zuinig te zijn op zijn personeel, omdat er altijd genoeg arbeiders zijn die voor een laag loon zullen werken.
4. De fabriekseigenaar wil winst maken. Hoe minder hij zijn personeel hoeft uit te betalen, des te meer hij zelf kan houden.

Onderwerp: Arbeidsomstandigheden.

Bespreek met de leerlingen/studenten het begrip 'arbeidsmigratie'. Extra informatie hierover is te vinden onder de hotspotbutton. Bespreek met de leerlingen/studenten de volgende vraag:

• Wat denk je dat de belangrijkste reden is voor de lage lonen?
  Bij deze vraag kan gebruik worden gemaakt van de opsomming van redenen onder de hotspotbutton. Laat leerlingen/studenten de redenen van groot naar klein in volgorde zetten.

Extra informatie voor de docent, ook te vinden onder de hotspotbutton:

In China is snelle economische groei. De fabrieken schieten als paddestoelen uit de grond. Op het platteland van China is er weinig werk en heerst vaak grote armoede. Arme boeren trekken naar de stad om te gaan werken in de fabrieken. De mensen die naar een andere plek verhuizen om daar te werken, worden arbeidsmigranten genoemd. De afgelopen jaren trokken meer dan 130 miljoen jonge Chinezen naar de stad om werk te vinden.

In welke sector werkt Jasmine uit China Blue?

Welke sector zal het meeste verdienen aan een spijkerbroek?

Het werk dat mensen doen kan in drie sectoren worden opgedeeld: de primaire sector, de secundaire sector en de tertiaire sector. 

Onderwerp: Wie doet wat?

Bespreek met de leerlingen/studenten het begrip 'werksectoren'. Extra informatie hierover is te vinden onder de hotspotbutton. Bespreek met de leerlingen/studenten de volgende vragen:

• In welke sector werkt Jasmine uit China Blue?
  Antwoord: Jasmine werkt in de secundaire sector.
• Welke sector zal het meeste verdienen aan een spijkerbroek?
  Bij deze vraag kan gekozen worden uit de primaire, secundaire of tertiaire sector, of alle sectoren verdienen evenveel.
  Antwoord: De tertiaire sector verdient het meest aan een spijkerbroek.

Extra informatie voor de docent, ook te vinden onder de hotspotbutton:

Het werk dat mensen doen kan in drie sectoren worden opgedeeld: de primaire sector, de secundaire sector en de tertiaire sector. Op de afbeelding in de slide wordt uitgelegd wat onder de verschillende sectoren wordt verstaan.

Welke taakomschrijving uit de spijkerbroekindustrie hoort bij welke partij?

Hieronder zie je taakbeschrijvingen van de verschillende partijen in de spijkerbroekenindustrie.

A) De plek waar spijkerbroeken aan de consumenten worden verkocht. Hier is zowel direct contact met de groothandel als met de consumenten.

B) Hier worden de wetten vastgesteld waarmee de nationale arbeidsomstandigheden (waaronder het loon) van de fabrieksarbeiders worden bepaald. Hier ligt de taak om toe te zien dat de wetten worden nageleefd en de verantwoordelijkheid om de veiligheid van de arbeiders te waarborgen.

(lees verder onder de volgende hotspotbutton)

(vervolg van de vorige hotspotbutton)

C) Dit zijn degenen die de spijkerbroek in een winkel kopen. Als zij een spijkerbroek kopen die onder slechte omstandigheden is geproduceerd, dragen zij bij aan het probleem.

D) Hier worden de spijkerbroeken van de fabrieken ingekocht. Er wordt zelf gekozen met welke fabriek zaken wordt gedaan en er is direct contact met de fabriekseigenaar.

E) Dit is degene die de regels binnen een fabriek opstelt. Hierbij hoort hij zich aan de wet te houden. Deze persoon heeft direct toezicht op en controle over het welzijn van de arbeiders.

F) Dit zijn degenen die de spijkerbroeken maken. Zij lijden onder de slechte arbeidsomstandigheden.

Er zijn veel verschillende partijen betrokken in de spijkerbroekenindustrie. Allemaal dragen zij op hun eigen manier bij aan de slechte arbeidsomstandigheden in de fabrieken.

Onderwerp: Wie doet wat?

Bespreek met de leerlingen/studenten welke partijen er bij de spijkerbroekindustrie betrokken zijn. Op de slide staan de verschillende partijen afgebeeld. Laat leerlingen/studenten de taakomschrijvingen uit de spijkerbroekindustrie, te vinden onder de hotspotbutton, koppelen aan de verschillende partijen door hen de vraag te stellen:

• Welke taakomschrijving uit de spijkerbroekindustrie hoort bij welke partij?
  Antwoord: 1B, 2A, 3D, 4E, 5F, 6C.

Extra informatie voor de docent, ook te vinden onder de hotspotbutton:

Er zijn veel verschillende partijen betrokken in de spijkerbroekenindustrie. Allemaal dragen zij op hun eigen manier bij aan de slechte arbeidsomstandigheden in de fabrieken.

Waar gaat het grootste deel van het geld dat aan een t-shirt wordt verdiend naartoe?

Wat vind je ervan dat t-shirts een lage inkoopprijs en een hoge verkoopprijs hebben?

Lage inkoopprijs, hoge verkoopprijs.

Zoals je inmiddels weet krijgen de fabrieksarbeiders in China weinig betaald voor hun werk. Mede hierdoor kunnen de broeken voor een lage prijs aan de groothandelaren worden verkocht. In sommige gevallen zullen de broeken dan ook goedkoop in de winkel liggen. Maar de meeste populaire merken verkopen hun spijkerbroeken, ondanks een lage inkoopprijs, voor een hoge verkoopprijs.

Onderwerp: Eerlijke kleding.

Bespreek met de leerlingen/studenten de prijsopbouw van een t-shirt. Op de afbeelding in de slide is te zien hoe de prijs van een t-shirt tot stand komt. Bespreek met de leerlingen/studenten de volgende vragen:

• Waar gaat het grootste deel van het geld dat aan een t-shirt wordt verdiend naartoe?
  Antwoord: Het grootste deel gaat naar de winkel en de kosten die daar worden gemaakt. Daarna gaat het meeste naar het merk en naar reclame voor het product.
• Wat vind je ervan dat t-shirts een lage inkoopprijs en een hoge verkoopprijs hebben?
  Vraag bij deze vraag leerlingen/studenten om begrippen als eerlijk/oneerlijk, terecht/onterecht, logisch/onlogisch en normaal/niet normaal te gebruiken.

Extra informatie voor de docent, ook te vinden onder de hotspotbutton:

Spijkerbroeken hebben een lage inkoopprijs en een hoge verkoopprijs. De fabrieksarbeiders in China krijgen weinig betaald voor hun werk. Mede hierdoor kunnen de broeken voor een lage prijs aan de groothandelaren worden verkocht. In sommige gevallen zullen de broeken dan ook goedkoop in de winkel liggen. Maar de meest populaire merken verkopen hun spijkerbroeken, ondanks een lage inkoopprijs, voor een hoge verkoopprijs.

Wat zou jij, hier in Nederland, kunnen doen om het onrecht in de kledingindustrie tegen te gaan?

Waarom denk je dat er is gekozen voor de naam Schone Kleren?

Waar strijdt Schone Kleren voor?

Heb jij weleens van het initiatief Schone Kleren gehoord?
Neem een kijkje op de Schone Kleren website om te lezen wat zij doen om onrecht in de kledingindustrie uit te bannen.

Onderwerp: Eerlijke kleding.

Bezoek met de leerlingen/studenten de website van Schone Kleren. Bespreek met de leerlingen de volgende vragen:

• Waar strijdt Schone Kleren voor?
  Antwoord: Schone Kleren Campagne strijdt voor het verbeteren van arbeidsomstandigheden en de positie van arbeiders in de wereldwijde kledingindustrie.
• Waarom denk je dat er is gekozen voor de naam Schone Kleren?
  Antwoord: De naam staat voor kleding die niet vervuild is door slechte arbeidsomstandigheden.
• Wat zou jij, hier in Nederland, kunnen doen om het onrecht in de kledingindustrie tegen te gaan?
  Bij deze vraag kunnen leerlingen op de website van Schone Kleren op onderzoek gaan om te bepalen hoe zij, hier in Nederland, invloed zouden kunnen hebben op de kledingindustrie.

Aan het begin van deze les heb je nagedacht over spijkerbroeken en je hebt een stelling uitgekozen die het beste bij jou pastte. Bekijk de stellingen op deze slide nog eens. Ben je van mening veranderd nadat je meer hebt geleerd over de spijkerbroekenindustrie in China?

Waarom ben je wel of niet van mening veranderd?

Hoe denk jij nu over je spijkerbroeken?

1. Ik vind dat er iets moet veranderen in de fabrieken. Ik denk er wel over na, maar ik kan er toch niks aan doen.
   
2. Ik kijk eerst of een broek onder goede arbeidsomstandigheden wordt gemaakt en dan koop ik hem pas.
3. Het interesseert met niet hoe en door wie de broek gemaakt is. Als ik de broek mooi vindt, koop ik hem.
4. Ik vind dat die spijkerbroeken wel wat goedkoper mogen worden in de winkel, omdat het heel weinig kost om het te maken.

Onderwerp: Eerlijke kleding.

In de eerste vraag van deze les dachten leerlingen/studenten na over: 'waar denk jij aan als je een spijkerbroek koopt?'. Zij kozen hierbij voor vier verschillende opties:

1. Ik vind dat er iets moet veranderen in de fabrieken. Ik denk er wel over na, maar ik kan er toch niks aan doen.
2. Ik kijk eerst of een broek onder goede arbeidsomstandigheden wordt gemaakt en dan koop ik hem pas.
3. Het interesseert met niet hoe en door wie de broek gemaakt is. Als ik de broek mooi vindt, koop ik hem.
4. Ik vind dat die spijkerbroeken wel wat goedkoper mogen worden in de winkel, omdat het heel weinig kost om het te maken.
   

Laat de leerlingen/studenten nogmaals deze stellingen zien en terugdenken aan de stelling die zij in het begin het beste bij zichzelf vonden passen. Stel hen vervolgens de vragen:

• Ben je van mening veranderd nadat je meer hebt geleerd over de spijkerbroekenindustrie in China?
  
• Waarom ben je wel of niet van mening veranderd?

 

Deel 3: Filmanalyse

Deel 3: Filmanalyse

In het derde deel analyseren leerlingen/studenten de film en bespreken zij waarom de documentaire China Blue op deze manier gemaakt is en met welk doel.

De regisseur heeft met de film een beeld geschetst van de situatie in de spijkerbroekenindustrie in China. Vind je dat hij hierin geslaagd is?

Waarom zou regisseur Micha X. Peled de documentaire China Blue hebben gemaakt? Wat zou hij de kijker duidelijk willen maken?

De titel van de film is China Blue. Waarom heeft de documentaire deze titel, denk je?

Bespreek met de leerlingen/studenten de volgende vragen:

• De titel van de film is China Blue. Waarom heeft de documentaire deze titel, denk je?
  Antwoord: 'Blue' staat voor spijkerbroek, maar het betekent ook 'droevig'.
• Waarom zou regisseur Micha X. Peled de documentaire China Blue hebben gemaakt? Wat zou hij de kijker duidelijk willen maken?
  Antwoord: De filmmaker wil de misstanden in de kledingindustrie laten zien en wat de oorzaken daarvan zijn.
• De regisseur heeft met de film een beeld geschetst van de situatie in de spijkerbroekenindustrie in China. Vind je dat hij hierin geslaagd is?
  Belangrijk hier is om in te gaan op of de documentaire een volledig of een eenzijdig beeld geeft.

Deel 4: Mensenrechten

Deel 4: Mensenrechten

In het vierde deel van deze les onderzoeken leerlingen/studenten welke mensenrechten in de documentaire aan bod komen.

Aan welke mensenrechten houden bedrijven en de overheid in China zich niet? Noem er drie.

Hoe heb je dit in de film gezien? Geef bij elk mensenrecht een voorbeeld.

Weet jij welke mensenrechten er zijn? 

Bekijk het in deze korte versie van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens op de website van Amnesty International.

Bekijk met de leerlingen/studenten de korte versie van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens op de website van Amnesty. Bespreek met de leerlingen/studenten de volgende vragen:

• Aan welke mensenrechten houden bedrijven en de overheid in China zich niet? Noem er drie.
• Hoe heb je dit in de film gezien? Geef bij elk mensenrecht een voorbeeld.

Deel 5: Verdieping

Deel 5: Verdieping

In het vijfde deel van deze les zijn drie verdiepingsopdrachten opgenomen voor de volgende vakken en met de thema's:

Geschiedenis: Industriële revolutie

Maatschappijleer/Mens&Maatschappij: Eenkindpolitiek

Nederlands of CKV: filmrecensie

Bij elke verdiepingsopdracht horen slides. Behandel met de leerlingen/studenten de slides die horen bij het vak of thema waar je aandacht aan wilt besteden. De overige slides kun je overslaan of uitzetten.

Na de verdieping van jouw vak kun je met jouw klas verdergaan bij deel 6.

Verdieping: Geschiedenis.

Hoe was het gesteld met de rechten van arbeiders in Nederland tijdens de periode van de industriële revolutie?

Bekijk deze histoclip van SchoolTV over de industriële revolutie.

Wat is een verschil en een overeenkomst tussen de huidige situatie in China en de situatie in Nederland tijdens de industriële revolutie? 

Verdieping: Geschiedenis 

Onderwerp: Industriële revolutie.

In deze opdracht beschouwen de leerlingen/studenten de documentaire in het licht van de industriële revolutie. Bekijk met de leerlingen deze histoclip van SchoolTV. Het filmfragment duurt 14:26 minuten.

Bespreek met de leerlingen/studenten de volgende vragen:

• Hoe was het gesteld met de rechten van arbeiders in Nederland tijdens de periode van de industriële revolutie?
  Antwoord: Slecht, vanwege onveilige machines, ongezonde ruimtes, kinderarbeid, lange werkdagen en lage lonen.
• Wat is een verschil en een overeenkomst tussen de huidige situatie in China en de situatie in Nederland tijdens de industriële revolutie? 
  Antwoord: Overeenkomst: kinderarbeid, lage lonen. Verschil: in Nederland waren veel ongelukken met machines, in China niet.

Tip! Heb jij de industriële revolutie al uitvoerig behandeld in jouw klas en weten je leerlingen/studenten er al alles van? Dan is het bekijken van de histoclip natuurlijk niet noodzakelijk.

Verdieping: Geschiedenis.

In Nederland verbeterden de arbeidsomstandigheden pas toen er vakbonden ontstonden en politici zich gingen inzetten voor arbeiders. Strijden er in China ook mensen/organisaties voor verbetering?

Vakbonden

Aan het eind van de histoclip hoor je over vakbonden. Arbeiders verenigden zich en kwamen in opstand tegen de slechte arbeidsomstandigheden. Ook kregen zij steun uit politieke hoek. Toen de politici hoorden van de schrikbarende situatie, werden er een aantal wetten aangenomen die het salaris en de werktijden van arbeiders regelden.

China kent helaas geen vakbondsvrijheid. Dit betekent dat je in China niet zomaar een vakbond op mag richten. Werknemers die zelf een vrije vakbond oprichten kunnen worden gearresteerd en in de gevangenis belanden. Hierdoor is het voor arbeiders lastig om hun eigen positie te verbeteren.

Verdieping: Geschiedenis

Onderwerp: Industriële revolutie.

Bespreek met de leerlingen/studenten de term 'vakbonden'. Gebruik eventueel de informatie onder 'extra informatie voor de docent' of lees met de leerlingen de informatie onder de hotspotbutton. Bespreek met de leerlingen/studenten de volgende vraag:

• In Nederland verbeterden de arbeidsomstandigheden pas toen er vakbonden ontstonden en politici zich gingen inzetten voor arbeiders. Strijden er in China ook mensen/organisaties voor verbetering?
  Antwoord: Vooral in Hongkong zijn er NGO's die strijden voor verbetering, bijvoorbeeld Sacom.

Extra informatie voor de docent, ook te vinden onder de hotspotbutton:

Aan het eind van de histoclip hoor je over vakbonden. Arbeiders verenigden zich en kwamen in opstand tegen de slechte arbeidsomstandigheden. Ook kregen zij steun uit politieke hoek. Toen de politici hoorden van de schikbarende situatie, zijn er een aantal wetten aangenomen die onder andere het salaris en de werktijden regelen.
China kent helaas geen vakbondsvrijheid. Dit betekent dat je in China niet zomaar een vakbond op mag richten. Werknemers die zelf een vrije vakbond oprichten kunnen worden gearresteerd en in de gevangenis belanden. Hierdoor is het voor arbeiders lastig om hun eigen positie te verbeteren.

Verdieping: Maatschappijleer / Mens&Maatschappij

Wat zijn de gevolgen van de eenkindpolitiekmaatregel voor de burgers van China?

Waarom hebben Chinese burgers (vaak) liever een meisje dan een jongen?

Wat betekent het volgens jou om in een land te leven waar de overheid zoveel invloed heeft op je dagelijks leven?

Eén van de opvallendste misstanden in China is de eenkindpolitiek. De eenkindpolitiek is het beleid van de Chinese overheid om de groei van het aantal Chinezen te beperken. China voerde deze politiek in na de enorme groei van de bevolking na de Tweede Wereldoorlog. De sterfte in China daalde toen flink, mede dankzij nieuwe medicijnen en vooruitgang op medisch gebied.

De eenkindpolitiek legt wettelijk vast dat Chinezen niet meer dan één kind per koppel mogen krijgen. Er zijn wel uitzonderingen. Zo mogen boeren op het platteland wél twee kinderen hebben als hun oudste kind een meisje is (die volgens de regering niet zo hard kan werken op de boerderij).

Verdieping: Maatschappijleer / Mens&Maatschappij

Onderwerp: Eenkindpolitiek

Bespreek met de leerlingen/studenten de eenkindpolitiek in China. Bespreek vervolgens de volgende vragen:

• Wat zijn de gevolgen van de eenkindpolitiekmaatregel voor de burgers van China?
• Waarom hebben Chinese burgers (vaak) liever een meisje dan een jongen?
• Wat betekent het volgens jou om in een land te leven waar de overheid zoveel invloed heeft op je dagelijks leven?

Tip! Wil je leerlingen/studenten echt uitdagen na te denken over de gevolgen van eenkindpolitiek? Laat hen een vraag kiezen om in essayvorm 100 tot 200 woorden over te schrijven in plaats van hen de vragen te stellen. Laat de leerlingen/studenten onderzoek doen op internet naar het fenomeen.

Extra informatie voor de docent, ook te vinden onder de hotspotbutton:

Eén van de opvallendste misstanden in China is de eenkindpolitiek. De eenkindpolitiek is het beleid van de Chinese overheid om de groei van het aantal Chinezen te beperken. China voerde deze politiek in na de enorme groei van de bevolking na de Tweede Wereldoorlog. De sterfte in China daalde toen flink, mede dankzij nieuwe medicijnen en vooruitgang op medisch gebied.

De eenkindpolitiek legt wettelijk vast dat Chinezen niet meer dan één kind per koppel mogen krijgen. Er zijn wel uitzonderingen. Zo mogen boeren op het platteland wél twee kinderen hebben als hun oudste kind een meisje is (die volgens de regering niet zo hard kan werken op de boerderij).

Verdieping: CKV en/of Nederlands.

Schrijf een filmrecensie van de documentaire China Blue.

Met een filmrecensie probeer je anderen ervan te overtuigen om de documentaire te gaan bekijken of juist niet. 

Geef duidelijk aan wat je van de film vindt en onderbouw je mening met argumenten. Gebruik voorbeelden uit de documentaire om je argumenten te ondersteunen.

Denk bijvoorbeeld aan de volgende aspecten: het verhaal, de boodschap, de filmische aspecten (camerawerk, interviewstijl, voice-over, etc.).

Verdieping: CKV en/of Nederlands.

Onderwerp: filmrecensie.

In deze opdracht schrijven de leerlingen/studenten een filmrecensie bij de documentaire China Blue.

In de recensie geven leerlingen duidelijk aan wat zij van de film vinden. Belangrijk is dat zij hun mening onderbouwen met argumenten. De recensie moet minimaal een half a4 zijn. Een filmrecensie schrijf je om anderen ervan te overtuigen de documentaire te gaan kijken of juist niet.

Laat leerlingen vooraf bedenken voor welk publiek (doelgroep) zij de recensie willen schrijven. 
De volgende elementen kunnen meegenomen worden in de recensie: het verhaal, de boodschap, filmische aspecten (camerawerk, interviewstijl, voice-over, etc.). 

Deel 6: Discussie

Deel 6: Discussie

In het zesde en laatste deel van deze les gaan leerlingen/studenten met elkaar discussiëren over het thema uit de film.

Stelling

De consument is verantwoordelijk voor de arbeidsomstandigheden in de spijkerbroekenfabrieken in China.

De inkoopprijs van een spijkerbroek moet meer in verhouding komen te staan met de verkoopprijs.

Het moet in Nederland verboden worden om zaken te doen met buitenlandse bedrijven waar de arbeidsomstandigheden slecht zijn.

Opdracht: discussie.

De leerlingen/studenten gaan in discussie over een of meerdere van de volgende stellingen:

1. De consument is verantwoordelijk voor de arbeidsomstandigheden in de spijkerbroekenfabrieken in China.
2. De inkoopprijs van een spijkerbroek moet meer in verhouding komen te staan met de verkoopprijs.
3. Het moet in Nederland verboden worden om zaken te doen met buitenlandse bedrijven waar de arbeidsomstandigheden slecht zijn.

De stellingen zijn op de slide te projecteren door de juiste hotspotbutton aan te klikken.

Verdeel de klas in twee teams. Het ene team is voor de stelling en het andere team tegen. Wijs eventueel een discussieleider en juryleider aan. Geef de leerlingen 3 tot 5 minuten de tijd om argumenten te bedenken. Start vervolgens de discussie met een maximaal aantal minuten per stelling. De jury bepaalt wie de beste argumenten heeft.

China Blue

Bedankt voor het volgen van deze les.

Wil je jouw klas nog eens trakteren op zo’n inspirerende les, maar dan met een andere film en/of ander thema? Movies that Matter Educatie heeft een groot filmaanbod met lesmateriaal. Bekijk het aanbod hier.