Les 1 Is het echt wat ik zie?

• Mediawijsheid
• Burgerschapskunde
• +1
• Speciaal Onderwijs
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Praktijkonderwijs
• Basisschool
• Middelbare school
• vmbo

Instructies

Thema 7: Pas op voor nep

Is het echt wat ik zie?

Les 1: Nepnieuws? Over online nepberichten

Inhoud van dit thema

Dit thema gaat over wat er nep en echt is in de digitale wereld. Veel dingen in games en sociale media zijn niet wat ze lijken. Het is belangrijk om daar goed naar te kijken en over na te denken. Anders ga je dingen geloven die niet waar

zijn. Of je trapt ergens in, waardoor je misschien problemen krijgt.

Wat is reclame in filmpjes van influencers en hoe kan ik dat herkennen? Klopt het wat sommige influencers zeggen, dat je rijk kunt worden met digitaal geld? Kun je het merken als je praat met een chatbot in plaats van met een echt mens?

Lessen bij dit thema

Les 1: Nepnieuws? Over online nepberichten

Les 2: Influencers en reclame

Les 3: Praten met chatbots als ChatGPT en My AI

Les 4: Rijk worden met digitaal geld

Leerdoelen van dit thema

(Ook beschikbaar als poster)

Les 1

- Ik geloof niet zomaar alles online, want veel beelden en berichten zijn nep.

- Ik maak zelf nooit nepbeelden of nepberichten met andere mensen erop, omdat dat heel kwetsend kan zijn.

- Als ik twijfel of iets echt is of nep, dan vraag ik een volwassene om mee te kijken.

Introductie voor de leerlingen

Deze les gaat over nepberichten en nepbeelden op het internet.

Hoe zien nepberichten en nepbeelden eruit? Hoe kun je ze (nog) herkennen?

Waarom is het verschil tussen nep en echt herkennen zo belangrijk?

Zoals jullie vast al weten, is online niet alles echt. Mensen vertellen dingen die niet waar zijn. Ook op websites staan soms berichten die niet kloppen. In games en series gebeuren er dingen die in het echt niet kunnen. En iedereen kan nu video’s en foto’s maken en bewerken, zodat ze ook niet meer echt zijn. Je weet dat je in reclame dingen ziet die in het echt anders zijn. Er is dus heel veel wat nep is.

Verstandig delen

Pas op voor nep

Thema 7

Les 1: Nepnieuws? Over online nepberichten

Kijken

Denken

Doen

Online is niet alles echt, er is heel veel wat nep is. Zoals berichten op websites die niet kloppen, video’s en foto’s die bewerkt zijn, of reclames die dingen mooier laten lijken dan ze zijn. Deze les gaat over hoe je nep kunt herkennen online. 

Wie heeft eerst wel eens iets geloofd en kwam er toen later achter dat het nep was?

• Hoe ging dat precies?

• Wat vond je daarvan?

Wie heeft eerst wel eens iets geloofd en kwam er toen later achter dat het nep was?

Hoe ging dat precies?

Wat vond je daarvan?

Denk je wel eens na over echt en nep?

• Twijfel je wel eens als je iets ziet of hoort:           is dat wel echt?

Bekijk de video over ‘ Waarom nepnieuws herkennen lastiger wordt’.

https://youtu.be/xl0s1-QeiHU?si=yqCoGuypHQd7BYIw - (10:00) kijken tot 3:45

Tip voor de docent

Als de klas het interessant vindt en de uitleg kan volgen, bekijk dan eventueel de hele video (10 min) en zet hem tussendoor even stil om samen te vatten.

Wat had de franse YouTuber 

Cyril gedaan?

1. Hij overspoelde zijn hele buurt met waterballetjes.
2. Hij deed alsof hij zijn buurt overspoeld had met waterballetjes.
3. Hij maakte reclame voor waterballetjes.
4. Hij liet weten alleen nog maar in bad te gaan met waterballetjes.

De mensen van het Jeugdjournaal hadden zich dus vergist, het verhaal klopte helemaal niet! Waarom schaamden zij zich daarvoor?

1. Omdat ze het verhaal geloofden en juist zij echt nieuws moeten vertellen.
2. Omdat zij de verkeerde YouTuber bij het filmpje genoemd hadden.
3. Omdat zij kinderen op het idee brachten het bad te vullen met waterballetjes.
4. Omdat ze Cyril hadden geholpen met het maken van zijn filmpje.

Wat is nepnieuws volgens 

deze video?

1. Als mensen die geïnterviewd worden de waarheid niet vertellen.
2. Nieuws dat niet verteld wordt door echte mensen.
3. Verzonnen berichten of nepbeelden die als nieuwsbericht worden doorgegeven.
4. Alle filmpjes op YouTube.

Waarom delen mensen nepnieuws volgens deze video? 

(Er zijn meer antwoorden goed)

1. Om geld te verdienen
2. Om onze mening te veranderen
3. Omdat ze er blij van worden
4. Voor de grap

Waarom maken mensen eigenlijk nepbeelden of nepberichten?

😂

💶

🤔

Hoe herken je of iets echt of nep is, online?

Als je twijfelt, probeer dan onderstaande tips:

Geloof nooit zomaar iets wat je online ziet.

1

Als je twijfelt of een webshop echt is, voer dan de naam in bij Trustpilot.nl. 

(Kijk bijv. maar eens wat ze op Trustpilot zeggen over de nepshop ‘Comfido-shop'). 

Je kunt ook een vriend of een volwassene vragen om dat samen met jou uit te zoeken.

2

Is de titel van het bericht heel spannend? Bijv. ‘Schokkende ontdekking’,

‘Gruwelijk voorval’, ‘Bizarre gebeurtenis’. Dan is de kans groot dat het niet waar is, of in ieder geval heel erg overdreven.

3

Als het een foto of video is: kijk goed naar details (alle kleine onderdelen).

Daaraan kun je soms nog zien dat het nep is

4

Ga naar een volwassene en vraag hem of haar met jou mee te kijken.

5

Comfido-shop: https://nl.trustpilot.com/review/comfido-shop.nl.

Is dit echt of nep? 

Kitesurfers maken sprongen van 600 meter hoog - 

Nieuwspaal.nl

1. Echt
2. Nep

Is dit echt of nep? 

Spelcassette Super Mario 64 brengt 1,65 miljoen dollar op bij veiling - 

Nu.nl

1. Echt
2. Nep

Is dit echt of nep? 

Webshop MegaMediaMarkt 

1. Echt
2. Nep

Is dit echt of nep? 

Gemengde reacties op nieuwe portretfoto's koning - 

Nieuwspaal.nl

1. Echt
2. Nep

Is dit echt of nep? 

De auditie van Caroline van der Plas bij Idols.

1. Echt
2. Nep

Klik op de link in de vraag.

https://youtu.be/nSojY8ddRhQ

Wat hebben we geleerd deze les?

Deze les ging over nep en echt online. 

Zullen we deze oefeningen vaker doen in de klas?

Thema 7: Pas op voor nep

Is het echt wat ik zie?

Ik maak zelf nooit nepbeelden of nepberichten met anderen erop, omdat dat heel kwetsend kan zijn.

Ik geloof niet zomaar alles wat ik online zie, want veel beelden en berichten zijn nep.

Als ik twijfel of iets echt is, dan vraag ik een volwassene om mee te kijken.

De InternetHelden Basis