4.3 Kun je aan het werk?

• Economie
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 4

H4 Werk aan de winkel

§ 4.1 Sta je sterk in je werk?

§ 4.2 Waar kun je werken?

§ 4.3 Kun je aan het werk?

§ 4.4 Werk voor iedereen?

Huiswerk: vragen?

In deze les leer je:

- in welke productiesectoren je kunt werken;

- wie de vragers naar arbeid en wie de 

   aanbieders van arbeid zijn;

- wat we bedoelen met een krappe of ruime

   arbeidsmarkt;

- wanneer je geregistreerd werkloos en 

   wanneer je verborgen werkloos bent.

GOAL!

Productiesectoren

Primaire sector

Landbouw, mijnbouw en visserij

Secundaire sector

Industrie, bouw en ambacht

Tertiaire sector

Commerciële dienstverlening (bijv. kapper, marktkoopman, winkels en horeca).

Winst als doelstelling.

Quartaire sector

Niet-commerciële dienstverlening (bijv. leraar, politieman, arts en brandweer).

Geen winstdoelstelling.

Werklozen

Beroepsbevolking (± 9 mln. mensen)

Beroepsbevolking:

alle mensen tussen 15 en 67 jaar die werken of willen werken (en direct beschikbaar zijn).

Werkzame    beroepsbevolking:

Het werkzame deel van de beroepsbevolking

apps.noordhoff.nl

Loon = de prijs voor arbeid

De hoogte van het loon wordt bepaald door:

- de vraag naar arbeid

- het aanbod van arbeid 

Soms ligt het loon al vast;

wettelijk minimumloon, CAO-lonen.

Vormt de beroepsbevolking de vraag naar of het aanbod van arbeid?

aanbod

Arbeidsmarkt

Mensen die bij de beroepsbevolking horen hebben een betaalde baan of zijn op zoek naar een betaalde baan.  Deze mensen bieden hun arbeid aan. De beroepsbevolking is dus het aanbod van arbeid.

Arbeidsmarkt is het totaal van vraag en aanbod naar arbeid. 

Als de vraag naar arbeid groot is en het aanbod klein: er is een krappe arbeidsmarkt en weinig werkloosheid. 

Als de vraag naar arbeid klein is en het aanbod groot: er is een ruime arbeidsmarkt en veel werkloosheid.  

Bedrijven & overheid zijn op zoek naar personeel. Zij vragen arbeid.

Arbeidsmarkt

• Arbeidsmarkt = dus het totaal van vraag naar arbeid en aanbod van arbeid.
• Aanbod = werknemers
• Vraag = werkgevers
• Als er meer aanbod (werknemers) van arbeid is dan vraag (werkgevers) naar arbeid is ontstaat er werkloosheid  

Krappe arbeidsmarkt

Ruime arbeidsmarkt

vraag naar personeel is groter dan het aanbod

(bedrijven zoeken meer mensen dan dat er zijn)

vraag naar personeel is kleiner dan het aanbod  (bedrijven zoeken minder mensen dan die zich aanbieden)

Krappe of ruime arbeidsmarkt?

• Krappe = veel vraag naar personeel en weinig aanbod   Gevolg = Weinig werkloosheid + goede arbeidsvoorwaarden = gunstig voor werknemer

• Ruime =  weinig vraag naar personeel en veel aanbod   Gevolg = Veel werkloosheid en slechte arbeidsvoorwaarden = gunstig voor werkgever

Arbeidsdeelname (= arbeidsparticipatie)

= het percentage van de bevolking dat tot de  

    beroepsbevolking behoort

Arbeidsdeelname (= arbeidsparticipatie)

= het percentage van de bevolking dat tot de  

    beroepsbevolking behoort

In formulevorm:

                                                            

                                        beroepsbevolking

 Arbeidsdeelname = -------------------------- x 100

                                         totale bevolking

Hoe kunnen overheid en bedrijven de arbeidsdeelname bevorderen?

o.a. door:

• scholing (afstemming vraag en aanbod);
• belastingvoordeel voor werkenden;
• betaalbare en goede kinderopvang.

werkgevers

werknemers + werkzoekenden

Geregistreerd werkloos

Verborgen werkloos

Je staat als werkzoekende ingeschreven bij het UWV.

Je telt officieel mee met de werkloosheidscijfers en behoort dus tot de beroepsbevolking.

Je staat niet als werkzoekende ingeschreven bij het UWV, bijv. omdat ze denken zelf wel een baan te kunnen vinden of dat er toch geen werk is.

Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen

Taken UWV

uitvoeren van werknemersverzekeringen, bijv. WW, WIA (par. 5.3)

1

helpen bij het zoeken van een baan, bijv. door sollicitatietraining, bij- en omscholing

2

bepalen van de geregistreerde werkloosheid

3

Wat heb je geleerd?

Wat heb je geleerd?

Welke van de vier productiesectoren zie je op de achtergrond?

1. primaire sector
2. secundaire sector
3. tertiaire sector
4. quartaire sector

Welke van de vier productiesector zie je op de achtergrond?

1. primaire sector
2. secundaire sector
3. tertiaire sector
4. quartaire sector

Commerciële dienstverlening valt onder de ....

1. primaire sector
2. secundaire sector
3. tertiaire sector
4. quartaire sector

Welke van de onderstaande bedrijven vallen NIET onder de
tertiaire sector?

1. verzekeraars
2. banken
3. fabrieken
4. winkels

Welke productiesector is in een derdewereldland veel groter dan in een Westers land?

1. Primaire
2. Secundaire
3. Tertiaire
4. Quartaire

De arbeidsmarkt is een ...

1. abstracte markt
2. concrete markt

Wie zijn de vragers naar arbeid?

1. werknemers
2. werkgevers
3. beroepsbevolking

Wanneer de vraag naar arbeid groter is dan het het aanbod van arbeid, spreken economen van een ........

1. krappe arbeidsmarkt
2. ruime arbeidsmarkt

Bij een krappe arbeidsmarkt zullen
de lonen waarschijnlijk ........

1. stijgen
2. dalen

Bij een tekort op de arbeidsmarkt
is er sprake van ......

1. veel vraag en weinig aanbod
2. veel vraag en veel aanbod
3. weinig vraag en veel aanbod
4. weinig vraag en weinig aanbod

Juist of onjuist? Het UWV helpt bij het zoeken naar een baan en bij het aanvragen van een uitkering.

1. Juist
2. Onjuist

Aan het werk

Maken: § 4.3

opg. 1 t/m 12 (blz. 114)

Zelf nakijken via Magister ELO Studiewijzers

Ma 20 nov. TT H3+H4

UWV 

- beoordeelt of je recht heb op een WW-uitkering;

- helpt je met het zoeken naar een baan 

  (bijv. door sollicitatietrainingen, bij- en omscholing).

(= Uitvoeringsinstituut 

Werknemersverzekeringen)

Geregistreerd werkloos

ingeschreven bij UWV 

(telt mee met de beroepsbevolking)

Verborgen werkloos

niet ingeschreven bij UWV 

(telt niet mee met de beroepsbevolking)

Werkloosheidswet