§2.2 Arbeiders eisen meer rechten

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Welkom in de geschiedenisles!

Wat gaan we doen vandaag?

-Lesdoelen

-Herhaling

-De positie van arbeiders en vrouwen wordt sterker

-Afsluiting  

Lesdoelen

Aan het eind van deze les kun je: 

• Wat deden arbeiders om hun omstandigheden te verbeteren?
• Wat deed de overheid tegen de slechte arbeidsomstandigheden?
• Hoe kon algemeen kiesrecht leiden tot verbeteringen voor arbeiders en vrouwen?

De Arbeiders

De arbeiders

Als gevolg van de industrialisatie leefden en werkten de arbeiders onder slechte omstandigheden

• lage lonen
• lange werkdagen
• staken......
• ontslag
  

De arbeiders

Buiten werk ook problemen

• Donkere huizen

• Grote gezinnen in een kamer
• Geen wc

• Slecht te eten

Wat veranderde?

• Samen sta je sterk

• Nieuwe wetten

• Algemeen Kiesrecht

Samen sterk

• Arbeiders werken samen om sterk te staan.
  
  
• Oprichten van verzekeringen
  
  
• Oprichten van vakbonden

Vakbonden

Vereniging van arbeiders

• Samen sta je sterk
• Bleef moeilijk om te verenigen

Ook andere verzekeringen

• Betaalden tijdelijk loon voor stakende mensen

Socialisten

Confessionelen

Liberalen

vonden gelijkheid belangrijk.

Richtten partijen op vanuit hun geloof

Hebben de macht en vinden dat iedereen voor zichzelf moet zorgen

Verschillende Groepen

Socialisten: vonden gelijkheid belangrijk.

Confessionelen: zijn protestanten en katholieken die vanuit hun geloof politieke partijen en verenigingen oprichtten.

Liberalen: Hebben de macht in Nederland. Zijn vooral rijke mensen en willen vooral vrijheid geen overheidsbemoeienis

zelf aan de slag

Huiswerk opdracht 1 t/m 15

Nu 1 t/m 5

20 minuten

Sociale wetten

Nieuwe wetten

• Rond 1900 in Nederland eerste wetten, steeds meer liberalen zien in dat fabriekseigenaren en arbeiders hun problemen niet eerlijk oplosten....

Langzaam verbetering

Sociale wetten

Eerste sociale wet :
1874: Kinderwetje van Van Houten

• Kinderen onder de 12 mogen niet in fabrieken werken

• Niet gecontroleerd

Arbeidswet 1889

• Verbod op:  lange werkdagen, gevaarlijk werk

• Verbod op nachtarbeid in fabrieken en werkplaatsen voor kinderen tot 12 jaar en vrouwen.

• Wel controle!
  

Nieuwe arbeidswet 1919

• Kortere werkdagen
• Werkweek van 6 dagen
  
• Maximaal 45 uur per week
• Maximaal 8 uur per dag

Leerplichtwet

• Pas echte verbetering
• Werd wel goed gecontroleerd
• Alle kinderen verplicht naar school tussen 6-12 jaar
• Lonen werden hoger: kinderen hoeven niet meer bij te dragen aan het loon

Zelf aan de slag

Huiswerk opdracht 1 t/m 15

Nu 6 t/m 10

20 minuten

Wat was de reden dat het Kinderwetje van Van Houten niet werkte

1. Het gaf Arbeiders te veel vrije tijd
2. Het verbood vrouwen te werken in fabrieken
3. Het werd niet Gecontroleerd

Algemeen kiesrecht

kiesrecht

• 19e eeuw: Censuskiesrecht = alleen kiesrecht voor mannen die een bepaald bedrag aan belasting betalen.

• 1886 uitbreiding kiesrecht: Mannen die kunnen lezen en schrijven......weer geen arbeiders.

• 1917: Algemeen mannelijk kiesrecht voor alle mannen vanaf 25 jaar, vrouwen hebben passief kiesrecht 

• 1919 algemeen kiesrecht: vrouwen hebben ook actief kiesrecht

Feminisme

• Vrouwen die opkomen voor de (gelijke) rechten van de vrouw
• Zoals kiesrecht en het worden toegelaten op universiteiten

Van welke gele woorden ken je de uitleg nog niet?

• Vakbonden = 
• Vereniging van arbeiders die strijden voor betere omstandigheden

• Kinderwetje van Van Houten =
• 1874 kinderen mogen niet meer in de fabriek werken - geen controle

• Passief kiesrecht = 
• Niet mogen stemmen maar wel verkozen worden

Zelf aan de slag

Huiswerk opdracht 1 t/m 10

Nu 6 t/m 10

20 minuten

Afsluiting

• Wat deden arbeiders om hun omstandigheden te verbeteren?
  
• Wat deed de overheid tegen de slechte arbeidsomstandigheden?
  
• Hoe kon algemeen kiesrecht leiden tot verbeteringen voor arbeiders en vrouwen?