VO - Burgers bakken

• Burgerschapskunde
• Burgerschap
• +9
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-6

Introductie

Burgerschap staat weer bovenaan de menukaart van het onderwijs! Het is de bedoeling dat scholen actieve, betrokken burgers bakken. Wat zijn dat eigenlijk, actieve betrokken burgers? Kun je deze maken? En hoe moet dat dan? In deze les gaan we aan de slag met de burgers die we zelf willen zijn. Wat vinden we in deze klas belangrijk? Als we weten wat we gezamenlijk belangrijk vinden, kunnen we bedenken hoe we dat gaan doen met elkaar, in de klas, de school en in de rest van de wereld.

Instructies

Digitaal: Om de les digitaal te kunnen doen stuur je van tevoren het werkblad naar de leerlingen. Ze moeten het werkblad downloaden en openen om te zorgen dat hij helemaal werkt!

Fysiek: Voor een les in de klas print je het werkblad voor elke leerling uit.

Doel van de les        
Op een speelse, creatieve manier ontdekken en bewust worden van wat het betekend om (individueel en in groepsverband) een actieve, betrokken en kritische burger te zijn.
Werkvormen
Klassikaal, in groepjes en individueel.
Competenties/ vaardigheden        
Zelfkennis, empathie, visie, oordeelsvorming, algemene ontwikkeling, kritisch, samenwerken.

INTRO

Burgerschap staat weer bovenaan de menukaart van het onderwijs! Het is de bedoeling dat scholen actieve, betrokken burgers bakken. Wat zijn dat eigenlijk, actieve betrokken burgers? Kun je deze maken? En hoe moet dat dan?

In deze les gaan we aan de slag met de burgers die we zelf willen zijn.

Wat vinden we in deze klas belangrijk? Als we weten wat we gezamenlijk belangrijk vinden, kunnen we bedenken hoe we dat gaan doen met elkaar, in de klas, de school en in de rest van de wereld.

Leg klassikaal uit:

Iedere burgerbar zegt de beste burgers van Nederland te maken. Maar wat 'het beste’ is, verschilt natuurlijk voor iedereen! 

Het staat vast dat een burger altijd bestaat uit een broodje, een burger en toppings. Maar de één houdt van bruin brood, de ander van hallal, weer één wil extra kaas en een ander wil zijn burger vegetarisch zonder saus.

Met burgerschap is dat precies hetzelfde: iedereen vindt andere dingen belangrijk.

Vertel:

In Nederland staat vast dat iedereen in de samenleving respect heeft voor:

• elkaar 
• de democratie en rechtsstaat
• de vrijheden die iedereen heeft 

(bron: Rijksoverheid)

Maar wát iedereen belangrijk of juist respectloos vindt, is persoonlijk bepaald.

Gemeenschappelijke waarden zijn van belang om vreedzaam samen te kunnen leven volgens de overheid. Maar het verschilt hoe je daar uiting aan geeft en wat iemand nodig heeft om dat te doen.

Hoog tijd om na te gaan wat jij vindt en nodig hebt. 

• Wat heb jij nodig voor een respectvolle samenleving?
• Wat is volgens jou een ideale burger?
• Wat voor burger wil jij zelf zijn en wat heb je daarvoor nodig?

Leg de opdracht uit en deel de werkbladen uit:

We gaan ervan uit dat het gedrag van een burger net als een echte (ham)burger is opgebouwd uit verschillende lagen. Met de klas gaan we nu drie lagen invullen en hier betekenis aan geven! We gaan bekijken hoe de ideale burger er uit zou kunnen zien.

Hoe zou hij zich moeten opstellen; welke houding heb je nodig? Wat moet hij kunnen; welke vaardigheden heb je nodig? En wat moet hij allemaal weten; welke kennis heb je nodig om in Nederland prettig samen te leven met de andere burgers?

Digitaal: stuur de leerlingen het werkblad toe. Ze moeten het werkblad downloaden en openen om te zorgen dat hij helemaal werkt!

De leerlingen gaat nu hun burger invullen door middel van de drie onderstaande vragen.

Vragen die bij de lagen horen:

Eerste laag (kaas): welke kennis heb je nodig om een goede burger te zijn?

Tweede laag (burger): welke vaardigheden heb je nodig om een goede burger te zijn?

Derde laag (sla): welke houding heb je nodig om een goede burger te zijn?

.

In tweetallen / in breakout rooms

Vergelijk je burger nu met die van je buurman. Presenteer en beargumenteer de laagjes van jouw eigen burger.

Check vervolgens op dezelfde manier de resultaten met een ander duo

/ in breakout rooms

Bedenk in het viertal: we hebben vier burgers, welke omgangsafspraken hebben deze vier burgers nodig? 

(Help de leerlingen eventueel op weg, denk aan: niet pesten, luisteren, fouten maken mag, autonoom zijn, etc.)

Digitaal: laat de viertallen in breakout rooms overleggen.

Klassikale evaluatie:

We hebben gezien welke burgers we hier willen bakken. Benoem enkele belangrijke/terugkerende punten die genoemd zijn: doen we deze dingen al (met betrekking tot afspraken)? Is daar ruimte voor in deze klas? Wat wel, wat niet? 

Zullen we hier afspraken over maken?  

Zo kun je samen met je klas komen tot democratische omgangsafspraken en geven jullie vorm aan jullie eigen burgerschap(sonderwijs)!

Digitaal: als docent weet jij het beste hoe je effectief kunt nabespreken op afstand! Voel je vrij hier je eigen invulling aan te geven.

TIP: Schrijf de gemaakte klassenafspraken op en hang ze in de klas! Of verwerk en deel ze digitaal. 

TIP: Haal de gemaakte afspraken regelmatig aan: herinner de leerlingen aan de eigen ideale burgers en motiveer ze zich aan hun voornemens en afspraken te houden!