3.1 Wat zijn de kosten?

• Economie
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 4

3.1 Wat zijn de kosten?

Leerdoelen

1. Aan het einde van les ken ik de vier productiefactoren met de bijbehorende beloningen.

2. Aan het einde van de les kan ik in eigen woorden uitleggen wat het verschil is tussen vaste- en variabele kosten.

3. Aan het einde van de les kan ik de afschrijving berekenen.

Productiefactoren

Om een stoel te kunnen maken, heb je een aantal "dingen" nodig. Deze dingen noemen we ook wel productiefactoren. We onderscheiden vier verschillende productiefactoren, namelijk:

1. Kapitaal
2. Arbeid
3. Natuur
4. Ondernemerschap
   

Productiefactoren en beloningen

Tegenover de productiefactoren staat ook een beloning.

1. Bij kapitaal is dat huur óf rente
2. Bij arbeid is dat  loon
3. Bij natuur is dat pacht
4. Bij ondernemerschap is dat (hopelijk) winst
   

Productiefactoren en beloningen

De beloning voor de productiefactor kapitaal is huur of rente.

Als je een gebouw bezit, kun je dan verhuren. Je ontvangt dan dus huur als beloning.

Als je geld leent om bijvoorbeeld machines te kopen, dan is er sprake van rente.

Productiefactoren en beloningen

De beloning voor de productiefactor arbeid is loon.

Je ontvangt loon (salaris) als je voor een baas werkt. Daarom is loon ook de beloning voor de productiefactor arbeid.

Productiefactoren en beloningen

De beloning voor de productiefactor natuur is pacht.

Pacht is een beloning voor het verhuren van een stuk grond.

Productiefactoren en beloningen

De beloning voor de productiefactor ondernemerschap is winst.

Als ondernemer krijg jij de omzet min de kosten (zoals de inkoop, loon, stroom) uitgekeerd. Als dit een positief getal is, dan spreken we van winst.

Productiefactoren = de middelen die je nodig hebt om iets te produceren.

Productiefactor	Beloning
K apitaal (machines, gebouwen, voertuigen)	Rente + huur
A rbeid (alles wat mensen bij de productie doen)	Loon
N atuur (grond, bomen, grondstoffen, aardolie)	Pacht
O ndernemerschap (alles wat de ondernemer organiseert)	Winst

Afschrijvingskosten

Afschrijving is de jaarlijkse waardevermindering van kapitaalgoederen.

Als een auto ouder wordt, wordt de auto minder waard. 

Dit heet afschrijving op de auto.

Afschrijving

Formule:

(aanschafprijs - restwaarde) : aantal gebruiksjaren

Wat betekenen nou die begrippen?

Kostprijs 

Kostprijs = Hoeveel het kost om een product of dienst te maken.

Onder te verdelen in twee categorieën: 

1. Vaste kosten
2. Variabele kosten

Vaste kosten

• Kosten die niet meteen veranderen als je meer of minder gaat produceren.
  
• Bijvoorbeeld de huur van je gebouw, loon van je vaste personeel, je kassa etc.
  

Variabele kosten

• Kosten die wel veranderen als je meer of minder gaat produceren.
  
• Bijvoorbeeld de kosten van grondstoffen, bezorgkosten (benzine), salaris invalkrachten etc.
  

Hoe bereken je de kostprijs per product?

Formule:

(totale vaste kosten + totale variabele kosten) : afzet*

*Afzet = aantal verkochte producten

Opdrachten

Plusopdrachten of paragraafopdrachten verschilt per leerling!

Basis: 1 t/m 10

Kader: 1 t/m 9

Wat heb je geleerd?

Leerdoelen

1. Aan het einde van les ken ik de vier productiefactoren met de bijbehorende beloningen.

2. Aan het einde van de les kan ik in eigen woorden uitleggen wat het verschil is tussen vaste- en variabele kosten.

3. Aan het einde van de les kan ik de afschrijving berekenen.