T2B4 (MAX)

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

Thema 2 - Voortplanting en seksualiteit 

B4 Bevruchting en zwangerschap

Leerdoelen

• Je kunt beschrijven hoe de bevruchting bij de mensen verloopt. 
• Je kunt de embryonale ontwikkeling beschrijven. 
• Je kunt beschrijven wat prenataal onderzoek is en enkele voorbeelden noemen.  

Bevruchting

Bevruchting vindt plaats in de eileider. 

• de kern van de zaadcel en de eicel smelten samen
• zaadcellen kunnen 3 dagen blijven leven
• eicel kan 24 uur leven na ovulatie
• eicel wordt na bevruchting ondoordringbaar voor andere zaadcellen

Een klompje cellen 

Na de bevruchting deelt de bevruchte eicel zich tot een klompje cellen. Dit klompje cellen wordt vervoerd naar de baarmoeder. 

Innesteling

5 tot 7 dagen na de bevruchting

• Innesteling =  het moment dat een bevruchte eicel zich in de baarmoederwand nestelt (vastzet). 

De vrouw is nu zwanger. 

Zwanger

Klompje cellen nestelt zich in de baarmoederslijmvlies: 

• groeit uit tot een embryo (eerste drie maanden)
• baarmoederslijmvlies zorgt de eerste weken voor voeding van het embryo

Embryo neemt zuurstof en voedingsstoffen op uit de holte

Ontwikkeling placenta

Placenta

Placenta = moederkoek

• zuurstof en voedingsstoffen gaan van het bloed van de moeder naar het bloed van de embryo. 
• afvalstoffen gaan van het bloed van de embryo naar het bloed van de moeder. 

Navelstreng

Het embryo is door de navelstreng verbonden met de placenta.

Door de navelstreng lopen 3 bloedvaten. 

• Navelstrengader: vervoert voedingsstoffen + zuurstof (ri kind)
• Navelstrengslagader: vervoert afvalstoffen (ri moeder)

Vruchtvliezen en vruchtwater

Na 3 maanden wordt de embryo foetus genoemd. Om de foetus liggen de vruchtvliezen:

• hierin bevindt zich het vruchtwater -> beschermt het embryo tegen stoten, uitdroging en wisseling van temperatuur. 

Opdrachten

Maken 2.4 opdracht 1, 2 EN 3 (blz. 104)

Prenataal onderzoek

Onderzoeken voor de geboorte:

• Echoscopie
• NIPT
• Vlokkentest
• Vruchtwaterpunctie

Echoscopie

Bij echoscopie wordt er met geluidsgolven een beeld gemaakt.

NIPT

Na 11 weken zwangerschap

• bloedonderzoek moeder
• DNA wordt gecontroleerd op afwijkingen

Vlokkentest 

• Cellen uit placenta
• Onderzoek naar afwijkingen en chromosomen
• 
  

vruchtwaterpunctie (cellen uit vruchtwater)

Waarom en wanneer

Echoscopie altijd

NIPT vrijwel altijd

Verdere test als:

• Afwijking bij Echoscopie/NIPT
• Erfelijke afwijking
• Eerdere miskraam gehad

Opdrachten

Maken 2.4 opdracht 7 t/m 10 (blz. 127)

Foetus

Na 3 maanden -> organen aanwezig, ongeveer 2 gram 

• Foetus

BS 5

Indaling (paar week voor bevalling)

De fases van de geboorte

3 fasen

De geboorte bestaat uit 3 fasen:

1. de ontsluiting
2. de uitdrijving
3. de nageboorte

fase 1: de ontsluiting

De bevalling begint met weeën = samentrekkingen van de baarmoederwand. 

• de onderkant van de baarmoeder wort wijder = ontsluiting.
• vruchtvliezen breken -> vruchtwater vloeit via de vagina weg.

De ontsluiting 

fase 2: de uitdrijving

Door de persweeën wordt het kindje naar buiten geperst. 

Dit heet uitdrijving.

De uitdrijving kan een paar seconden duren, maar ook een paar uur. 

fase 3: de nageboorte 

normale ligging

(hoofdje komt eerst) 

stuitligging

(kontje of voetjes van baby komen eerst) 

Opdracht stripverhaal

Plaatje 1: De eicel komt vrij door ovulatie uit de eierstok.

Plaatje 2: Sperma komt de baarmoeder binnen en reist naar de eileider. 

Plaatje 3: De eicel raakt bevrucht (close-up).

Plaatje 4: De bevruchte eicel nestelt zich in het baarmoederslijmvlies. 

Plaatje 5: Het embryo ontwikkelt zich tot een foetus.

Plaatje 6: Op de echo is een gezonde baby te zien.

Plaatje 7: De navelstreng tussen baby en placenta wordt doorgeknipt. 

Plaatje 8: Credits (gemaakt door ..., klas).

Klaar? Maken opdrachten 2.5 en 2.6