Bloedsomloop

• Biologie
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 2

Bloedsomloop

Transport van het bloed

Samenstelling van het bloed

Bloed bestaat uit bloedlichaampjes. 

Rode bloedlichaampjes zijn platte schijfjes en de witte bloedlichaampjes zijn groter en onregelmatig. De bloedplaatjes zitten in de rode bloedlichaampjes. Al deze onderdelen zweven in bloedplasma.

Rode bloedcellen

Bevatten hemoglobine dat zuurstof en koolstofdioxide kan binden. De functie van de rode bloedcellen: transport van zuurstof en koolstofdioxide 

Kenmerken rode bloedcellen

• Ronde schijfjes
  
• Licht ingedeukt
• Geen celkern
• Zuurstof transport
• 5.000.000 per mm3
• Bevat rode kleurstof
• Hemoglobine

Goed om te weten

Pus: een mengsel van dode witte bloedcellen gedode bacteriën.

Etter: is een ander woord voor pus

Hemoglobine: een stof is die rode bloedcellen maakt

Trombose: een ander woord voor een bloedprop (door bloedstolling) in een bloedvat.

Goed om te weten

Rode bloedcellen: hebben geen celkern, net als bloedplaatjes.

Bloedstolling: wordt veroorzaakt door bloedplaatjes en een stof in je bloedplasma.

Witte bloedcellen: hebben wel een celkern en kunnen door de wand van haarvaten door.

Bloedstolling 1/2

De bloedplaatjes kleven aan de beschadigde bloedvatwand en vormen een bloedpropje.

Uit het beschadigde weefsel en uit de bloedplaatjes komen stoffen vrij. Deze stoffen brengen m.b.v. stollingsfactoren in het bloedplasma een keten van reacties op gang. 

Bloedstolling 2/2

Uiteindelijk leidt dit ertoe dat fibrinogeen wordt omgezet in fibrine.

Fibrine vormt een netwerk van draden dat de wond afsluiten (bloedstolsels).

De bloedsomloop

De mens heeft een dubbele bloedsomloop: dat wil zeggen dat het bloed per omloop twee keer door het hart stroomt.

Daarnaast is er een grote en een kleine bloedsomloop.

De bloedsomloop

Kleine bloedsomloop: de rechterhelft van het hart pompt het bloed naar de longen. Vanuit de longen stroomt het bloed naar de linkerhelft van het hart.

Grote bloedsomloop: van de linkerhelft van het hart wordt het bloed het hele lichaam doorgepompt en weer terug naar de rechterhelft van het hart. 

Dubbele en enkelvoudige bloedsomloop

Dubbele: hart - longen - hart - lichaam

Enkelvoudige: hart - kieuwen - lichaam

3 type bloedvaten

1. Zuurstofrijk bloed stroomt vanuit het hart naar de slagaders.

2. Vanuit de slagaders stroomt het bloed naar de haarvaten. Daar wordt zuurstof afgegeven aan cellen van organen en spieren.

3. Vanuit de haarvaten stroomt het bloed naar de aders. Via de aders stroomt het bloed terug naar het hart. 

Bloedvaten

Slagaders: aanvoerende vaten. (spieren in de wand)

Aders: afvoerende vaten. (kleppen, druk slagaders en skeletspieren).

Haarvaten: uitwisseling weefsel en bloed

Slagader vs Aders

Slagader:

- Voert het bloed weg van het hart

- Lichaamsslagaders bevatten zuurstofrijk bloed

- Hebben een hogere bloeddruk

- Hebben een actieve spierwand

- Hebben geen kleppen

- Het bloed loopt er snel en stootsgewijs doorheen

- Hebben een voelbaar hartritme

Aders:

- Voert het bloed naar het hart

- Lichaamsaders bevatten zuurstofarm bloed

- Hebben een lagere bloeddruk

- Hebben geen gladde spieren in de wand

- De meeste hebben een terugslagklep

- Het bloed stroomt traag

- Hebben geen voelbaar hartritme

Hart- en vaatziekten (1/2)

Aderverkalking: het vernauwen van een bloedvat door vetachtige stoffen, zoals cholesterol. 

Hartinfarct: afsterven van (een deel) de hartspier, door verstopping van de kransslagader. 

 

Hart- en vaatziekten (2/2)

Bypass: een kunstmatige omweg in een bloedsomloop

Dotteren: de vernauwing in de kransslagader wordt opgerekt met een soort ballonnetje

 

Bloeddruk en trombose

Hoge bloeddruk:

- Beschadiging van de bloedwanden

- Verhoogd risico op hart- en vaatziekten

Trombose:

- Kan zorgen voor bloedpropjes in het bloed

- Is een verstopt bloedvat, waarna weefsel afsterft. 

Uit welke 4 onderdelen bestaat bloed?

1. bloedplasma, rode-, witte bloedcellen en zuurstof
2. bloedplasma, rode-, witte bloedcellen en koolstofdioxide
3. bloedplasma, rode-, witte bloedcellen en bloedplaatjes
4. bloedplasma, rode-, blauwe bloedcellen en bloedplaatjes

Wat zorgt er voor de rode kleur in rode bloedcellen? Dit kan zuurstof vervoeren.

1. Glucose
2. Koolstofdioxide
3. Glycogeen
4. Hemoglobine

Iemand met bloedarmoede heeft te weinig...

1. Zuurstof
2. Voedingsstof
3. Hemoglobine
4. Bloed

Bij één omloop, stroomt het bloed.....

1. 1 x door het hart
2. 2 x door het hart
3. 3 x door het hart
4. niet door het hart

Wat is de belangrijkste taak van de rode bloedcellen?

1. Vervoeren van zuurstof
2. Ziekteverwekkers doden
3. Bloed laten stollen
4. voedingsstoffen vervoeren

Wat is de belangrijkste taak van de witte bloedcellen?

1. Zuurstof vervoeren
2. Ziekteverwekkers doden
3. Bloed laten stollen
4. Voedingsstoffen vervoeren

Hoe krijgen de nieren
zuurstofrijk bloed?

1. Door de nierader
2. Door de poortader
3. Door de nierslagader
4. Door de nierhaarvaten

Wat is de volgorde van de
grote bloedsomloop?

1. Rechter kamer, aorta, organen en weefsels, onderste en bovenste holle ader, linker boezem
2. Rechter kamer, onderste en bovenste holle ader, organen en weefsels, aorta, linker boezem
3. Linker kamer, aorta, organen en weefsels, onderste en bovenste holle ader, rechter boezem
4. Linker kamer, onderste en bovenste holle ader, organen en weefsels, aorta, rechter boezem

Welk van de volgende onderdelen van het bloed heeft geen vaste vorm?

1. bloedplaatjes
2. rode bloedcellen
3. witte bloedcellen
4. bloedplasma

Wat is de belangrijkste taak van de bloedplaatjes?

1. Vervoeren van zuurstof
2. Ziekteverwekkers doden
3. Bloed laten stollen
4. Vervoeren voedingsstoffen

Waar bestaat pus uit?

1. dode bacteriën en etter
2. dode witte cellen en etter
3. dode bloedplaatjes en rode bloedcellen
4. dode witte bloedcellen en bacteriën

Hebben bloedplaatjes een celkern?
Zo ja, hoeveel?

1. ja
2. nee
3. ja, 2 kernen in elk bloedplaatje
4. ja, 4 kernen in elk bloedplaatje

Wat is trombose?

1. een bloedvat
2. een prop in de luchtpijp
3. een prop in een bloedvat
4. een gescheurd bloedvat

Hoe loopt de kleine bloedsomloop
(heel kort)?

1. hart, longen, hart
2. hart, lichaam, hart
3. lichaam, hart
4. longen, hart

Welke drie soorten bloedvaten zijn er?

1. Aorta, slagaders en aders
2. Aorta, aders en haarvaten
3. Aorta, slagaders en haarvaten
4. Slagaders, aders en haarvaten

Bevatten slagaders zuurstofrijk bloed?

1. ja
2. nee
3. soms
4. Ze bevatten alleen heel veel koolstofdioxide

In welke bloedvaten is
de bloeddruk laag?

1. In haarvaten en aders
2. alleen in aders
3. alleen in haarvaten
4. alleen in slagaders

Wat is de functie van het hart?

1. Alle organen voorzien van zuurstof
2. Alle organen voorzien van zuurstof en voedingsstoffen
3. Alle organen voorzien van voedingsstoffen
4. Alle organen voorzien van zuurstof, voedingsstoffen en koolstofdioxide

Bloedsomloop

Transport van het bloed