Slavernij - Veerkracht en Verzet PO 7-8
1 / 29
Lesduur is: 60 minIntroductie
Deze les is gemaakt in samenwerking met het Nederlands Openluchtmuseum en het Wereldmuseum Amsterdam.
Na afloop van de les:
A Kennen de leerlingen meerdere vormen van verzet tijdens de slavernij
- Leerlingen kennen enkele vormen van verzet van door slaaf gemaakten tijdens de periode van slavernij.
- Leerlingen kennen Tula, verzetsstrijder van Curaçao.
- Leerlingen weten waarom muziek een vorm van veerkracht en verzet was.
B Kennen de leerlingen twee sleutelstukken, behorend bij het thema slavernij:
- Een banjo, 250 jaar geleden gemaakt door een tot slaaf gemaakte in Suriname
- Het boek met het verslag van de rechtszaak tegen Tula uit Curaçao
Instructies
Benodigdheden
Voor elke leerling een mobiel, tablet of laptop met internet.
Tip: zet tijdens het geven van de les de notities uit (rechtsonder de slide).
Print u de les, dan hebt u zelf de notities bij de hand.
Opbouw van de les (40-50 minuten)
Voor meer achtergrondinformatie: zie pdf in de bijlage.
Inleiding (5 minuten)
Voor deze les wordt de basisinformatie over slavernij bekend verondersteld. Deze kennis wordt kort opgefrist door middel van een filmpje.
Kijk voor meer informatie over slavernij en Tula: https://www.canonvannederland.nl/nl/slavernij
1 Muziek als vorm van verzet (15 minuten)
We gaan tijdens deze les kijken naar verzet op twee plekken waar tot slaaf gemaakten naartoe werden vervoerd, vanuit Afrika: Suriname en Curaçao.
In Suriname staat de muziek centraal, symbool voor de veerkracht van de tot slaaf gemaakten. Ook werden geheime boodschappen verstuurd via de muziek en was het dus ook een vorm van verzet. Wereldmuseum Amsterdam heeft een banjo, zo'n 250 jaar geleden gemaakt door een tot slaaf gemaakte, als topstuk in de collectie.
In Suriname staat de muziek centraal, symbool voor de veerkracht van de tot slaaf gemaakten. Ook werden geheime boodschappen verstuurd via de muziek en was het dus ook een vorm van verzet. Wereldmuseum Amsterdam heeft een banjo, zo'n 250 jaar geleden gemaakt door een tot slaaf gemaakte, als topstuk in de collectie.
2 Tula, verzetsstrijder op Curaçao (15 minuten)
Op 17 augustus 1795 legde Tula en andere tot slaaf gemaakten het werk neer. Ze wilden hun vrijheid. Er kwam een rechtszaak tegen Tula, waarna hij ter dood veroordeeld werd. Het verslag van de rechtszaak is bewaard gebleven in het Nationaal Archief. Het is bijzonder, omdat het zeldzaam is dat we woorden van tot slaaf gemaakten kunnen nalezen. Zij mochten immers niet leren lezen en schrijven en kregen geen stem.
Afsluiting (5 minuten)
Er is veel aandacht voor het slavernijverleden en er wordt gewerkt aan een slavernijmuseum. Mensen op Curaçao halen nog altijd moed uit Tula's dappere strijd voor de vrijheid. Zij herdenken ieder jaar de opstand. Wat denk jij, ken jij manieren om je te verzetten, wat zijn goede manieren om je te verzetten?
Onderdelen in deze les
Slide 1 - Tekstslide
Archiefkast:
Archiefkasten zijn (veelal) lange, inhoudelijke lessen met veel bronmateriaal. Deze lessen bevatten alle noodzakelijke informatie uit de lesmethode en actieve, verwerkende werkvormen. Bij archiefkasten ligt de nadruk op kennisontwikkeling met enige vaardigheidsontwikkeling.
Slide 2 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 3 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 4 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
De slavernij duurde bijna 400 jaar.
Kun jij de gebeurtenissen in de tijd plaatsen?
± 1637 - 1863
-3000 v Chr.
-3000 v Chr.
tot 500 n Chr.
500-1000
1000-1500
1500-1600
1600-1700
1700-1800
1800-1900
1900-1950
1950-nu
Nederland
schaft als
één van
de laatste landen slavernij af.
één van
de laatste landen slavernij af.
Grootste omvang
van de
slaven-
handel.
van de
slaven-
handel.
Columbus
arriveert in
Amerika
en maakt
meteen mensen tot slaaf.
arriveert in
Amerika
en maakt
meteen mensen tot slaaf.
Nederland
begint
met
slaven-handel.
begint
met
slaven-handel.
Slide 5 - Sleepvraag
Feitelijk begint de slavernij in 1492: Columbus ontdekt Amerika en begint direct met het toeëigenen van de ontdekte gebieden. De bewoners van het gebied (indianen) worden vermoord, verjaagd, gevangen, tot slaaf gemaakt.
Slide 6 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 7 - Tekstslide
Bovenste afbeelding:
Opstand in 1774 van 5.000 tot slaafgemaakten in Berbice, een kolonie op Nederlands-Guyana.
https://www.amsterdam.nl/stadsarchief/themasites/amsterdam-slavernij/1774-verzet-kolonien/
Onderste afbeelding:
Capoeira is een spel, een Braziliaanse vecht-dans met wortels in spelen en rituelen die werden meegebracht door de Afrikaanse bevolking in de tijd van de slavernij in Brazilië.
https://nl.wikipedia.org/wiki/Capoeira
Welke manieren kun jij bedenken waardoor
tot slaaf gemaakte mensen zich konden
verzetten tegen hun onderdrukkers?
Denk aan groot en klein verzet.
timer
1:00
Slide 8 - Open vraag
Mogelijke antwoorden, dit deden de tot slaaf gemaakten:
- werk neerleggen/staken
- werk neerleggen/staken
- demonstreren
- langzaam werken
- theater opvoeren met karikaturen van de slavenhouders
- werk niet goed uitvoeren
- meesmokkelen van rijstkorrels door deze in het haar te vlechten (rijst was nodig om te vluchten)
- vluchten
- behouden van het eigen geloof
- een opstand
- stelen van de slavenhouder
Slide 9 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Welke van deze vormen van verzet heb je in het filmpje gezien?
Wel in het filmpje gezien
± 1637 - 1863
Niet in het filmpje gezien
Zout in het eten van de slavenhouder
Een opstand organiseren
Je eigen taal spreken
Je eigen muziek maken
Stelen van de slavenhouder
Vluchten
Slide 10 - Sleepvraag
Deze slide heeft geen instructies
Slide 11 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 12 - Video
Filmfragment 2:20 minuten.
In dit wat oudere filmpje wordt nog gesproken over 'slaven' in plaats van 'tot slaaf gemaakten'.
In dit wat oudere filmpje wordt nog gesproken over 'slaven' in plaats van 'tot slaaf gemaakten'.
Slide 13 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 14 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 15 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 16 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 17 - Video
Deze slide heeft geen instructies
Tekst
Tekst
Tekst
Tekst
Er is geen goed of fout: hoorde je dat de muziek/beat op elkaar leek?
JA
NEE
BEETJE
Slide 18 - Poll
Deze slide heeft geen instructies
Slide 19 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 20 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 21 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 22 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
In het verslag staat dat Tula tijdens de rechtszaak heeft gezegd dat hij koning van Curaçao wil worden. Waarom denk je dat hij dit heeft gezegd?
timer
1:00
Slide 23 - Open vraag
De kans is groot dat Tula heeft gezegd dat hij koning van Curaçao wil worden omdat hij gemarteld werd en de onderdrukkers dit van hem wilden horen.
Slide 24 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 25 - Video
Fragment duur 2:31 minuten.
Slide 26 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 27 - Tekstslide
Het rad wordt door de leerkracht op het centrale scherm gedraaid, waarna een leerling de vraag die verschijnt beantwoordt.
Tekst
Tekst
Tekst
Tekst
Je weet nu meer over veerkracht en verzet tijdens de slavernij.
Wat vond je van deze les?
😒🙁😐🙂😃
Slide 28 - Poll
Deze slide heeft geen instructies
Slide 29 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies