Themales: De Kracht van de Groep

• Muziek
• Basisschool
• Speciaal Onderwijs
• Groep 5-8

Introductie

Met deze verdiepende les bereid je je leerlingen extra voor op het Pieter Roelf Concert van 2024: Zwermen. Voor deze les hebben je leerlingen geen Chromebook of laptop nodig.

Instructies

Instructies Zwermen Themales - De Kracht van de Groep - LessonUp.pdf

Werkbladen

Zwermen - De Kracht van de Groep - Werkblad Beeldverhaal.pdf

Themales: De Kracht 

van de Groep
Groep 5, 6, 7 en 8

Zwermen

Leerkracht instructie:

Met deze les ervaart de klas de kracht van de groep en denkt na over de voordelen en nadelen van een groep zijn.

De leerlingen hebben geen laptop of chromebook nodig.

Benodigdheden

• Boomwhakcers/orffinstrumenten/bodypercussie 
• Papier en potloden

Lengte:

30 min (je kan ook kiezen tussen zwerm challenge 3 of 4, dan kost het 15 min)

Hoe werkt het?

Dit weet je al

Leren

Luisteren

Doen

Terugkijken

Luister met je ogen dicht naar het gedicht over vogels.

Probeer wat er verteld wordt als een filmpje in je hoofd te zien.

Dit gedicht beschrijft het verschijnsel waar Zwermen op is geïnspireerd. Spreeuwen die in de herfstmaanden samen komen in de avondzon. Spreeuwen proberen hun groep zo groot mogelijk te maken, want hoe groter de groep, hoe kleiner de kans dat je wordt aangevallen door een roofvogel. Spreeuwen gaan zwermen doordat ze rondjes vliegen boven de plek waar voedsel is en waar ze vaak ook overnachten. Door hun perfect gecoördineerde acrobatische manoeuvres, zien andere spreeuwen op soms wel 30 kilometer afstand waar de grootste groep zich bevindt. Zo worden ze aangetrokken om ook hun kant op te vliegen.

Er is geen leider in de groep. Ieder individu houdt zeven andere vogels nauwlettend in de gaten en reageert op iedere beweging van de ander. Daarmee krijg je die prachtige vormen, van lichtgrijze wervelwolken tot soms diep donkere vis- of vogelfiguren.

Bespreek klassikaal: Wat heb je in je hoofd gezien? 

• In dit gedicht wordt verteld dat spreeuwen tijdens zonsondergang samen vliegen om zo veilig te blijven voor roofvogels. Als het dan nacht wordt gaat de groep vogels samen slapen in een boom. De uil zingt in het gedicht om de roofdieren af te schrikken, blijf maar weg en laat ze met rust!  

Maak een beeldverhaal van de spreeuwen zwerm:

1. Zwerm vogels tijdens zonsondergang
2. De zwerm vogels groeit, er komen steeds meer vogels bij
3. Een dansende zwerm vogels
4. Vogels die gaan slapen i het maanlicht
5. Een donkere nacht met slapende vogels
6. De uil die de vogels beschermt
7. Hang het verhaal op in de klas!

Gebruik hiervoor het werkblad uit de bijlage

Voor de leerkracht:

Je kan de zes beelden door groepjes laten maken of door individuele kinderen, Na beeld zes kan het verhaal weer bij beeld één beginnen. Zo kan je de tekeningen in de klas op volgorde hangen. 

Je kan de bijvoegde werkbladen hiervoor gebruiken

Hebben de leerlingenzin om theater te spelen? Dan kan je de beelden ook maken in tableau vivants/levende foto's. De leerlingen vertellen dan met hun lichaam het verhaal. Ze beelden het uit in een stilstaand beeld.

Opdracht

Laat iemand de stelling voorlezen en ga staan als je het er mee eens bent. 

Bespreek waarom je bent gaan staan of bent blijven zitten:

• Alleen zijn is fijner dan samen zijn
• Een groep is altijd sterker dan een individu
  
• Ik voel me het veiligst in een groep
  

Zwerm Challenge 3

Zwerm Challenge 3

Zoek in een tweetal een plek in de ruimte. Ga tegenover elkaar staan en spiegel de beweging van de ander. Één van jullie is de leider, de ander de volger. De leider begint met een beweging en de volger volgt de beweging; exact tegelijkertijd. Begin rustig, de ander moet je kunnen bijhouden. Draai de rollen om.

Als je allebei leider bent geweest: probeer het eens zonder leider.

Voeg nu de tweetallen bij elkaar tot 4 tallen en doe hetzelfde.

Dan 8 tallen, dan 16 tallen en dan de hele klas.

Kunnen jullie zo door de school bewegen?

Zwerm Challenge 4

Deze opdrachten kunnen zowel met als zonder boomwhackers worden uitgevoerd. In de tweede video wordt de oefening zonder boomwhackers gedemonstreerd, dit kan bij alle oefeningen. 

In deze muzikale challenge reageren de kinderen op elkaar door middel van muziekinstrumenten (of bodypercussie*).

Benodigdheden:

• Boomwhackers (C - D - E- F - G - A - B - C), 1 set per 8 spelers.

De leerlingen staan in een kring met elk 1 boomwhacker. Tijdens de challenge wordt er niet gesproken.

*Geen boomwhackers? Het kan ook met bodypercussie (drummen met je lichaam). Met verschillende lichaamsdelen kun je goed 1 slag maken zoals bij de boomwhackers. Denk bijvoorbeeld aan:

Stamp, Klap, Knip, Borstklap, Klap op knie, wangklap met mond open, tong-klak, veeg over je arm.

In plaats van de boomwhackers gebruik je dan bodypercussie voor deze challenge.

Zijn er andere instrumenten aanwezig? Kies dan tenminste 8 verschillende instrumenten en gebruik deze voor de challenge.

Kris Kras: 

Speler 1 slaat één keer met de boomwhacker op de hand en kijkt daarbij een willekeurige speler uit de kring aan. Deze kiest een andere speler uit om aan te kijken en doet daarna hetzelfde. De slag gaat zo kris kras door de kring. Het liefst in een hoog tempo.

Kris Kras (zonder boomwhackers):

Speler 1 slaat maakt een geluid d.m.v bodypercussie (drummen met je lichaam) of een ander instrument en kijkt daarbij een willekeurige speler uit de kring aan. Deze kiest een andere speler uit om aan te kijken en doet daarna hetzelfde. De geluiden gaan zo kris kras door de kring. Het liefst in een hoog tempo.

Eén tegelijk: 

De spelers staan met de rug naar elkaar toe en kijken elkaar niet aan. Het is de bedoeling dat zonder iets te zeggen de slag kris kras door de kring gaat. Er is één regel: er mag maar één speler tegelijk spelen. Als er twee of meer spelers tegelijk spelen zijn zij af.

Deze opdracht kan met andere instrumenten of bodypercussie.

Ritme: 

Speler 1 speelt in plaats van één toon een kort ritme en kijkt daarbij een willekeurige andere speler aan. Deze herhaalt het ritme en zoekt intussen naar een volgende speler om aan te kijken. Vervolgens speelt hij een eigen ritme en kijkt daarbij de volgende speler aan. Ook hierbij is de volgorde: kris kras door de kring.

Deze opdracht kan met andere instrumenten of bodypercussie.
 

Hebben jullie nieuwe dingen ontdekt of geleerd?

Deel ze met elkaar!

Bespreek met de leerlingen hoe zij de challenge’s hebben ervaren.

Eventuele vragen hierbij kunnen zijn:

• Kun je samenwerken zonder te praten?
• Kun je samenwerken zonder dat je elkaar kunt zien?
• Wat gebeurt er met de groep zodra de challenge steeds beter gaat?

Tot binnenkort!