Barok or not?

• Muziek
• Kunstzinnige oriëntatie
• +1
• Basisschool
• Groep 5,6

Introductie

In deze les leren de leerlingen wat de Barok(muziek) is en wat er zich in deze stijlperiode afspeelde op het gebied van kunst.

Instructies

Benodigdheden:

• Bijlage 1

Aan het einde van de les kunnen de kinderen:

• Iets vertellen over componisten uit de Barok
• Hebben de leerlingen geluisterd naar Barokmuziek
• Iets vertellen over de schilderkunst, architectuur, literatuur/theater en muziek uit de Barok

Instructies

bijlage 1 gr 3-4:5-6 kinderboekenweek.pdf

Werkbladen

bijlage 1 gr 3-4:5-6 kinderboekenweek.pdf

Overal muziek! 1

Barok or not?

groep

5 - 6

Tip!

_{Klik op het notitie-icoontje rechtsonder de volgende slides voor een korte lesuitleg.}

Toelichting slide 2

Bekijk klassikaal dit filmpje en ontdek waarom mensen in de 17e eeuw een pruik droegen.

1600

1750

Barok - stijlperiode

Hoi! Ik ben Rembrandt van Rijn. Ik was een Nederlandse kunstschilder. Mijn werk is wereldberoemd. Ik word gezien als een van de belangrijkste schilders uit de 17e eeuw, die we ook vaak de Gouden Eeuw noemen. Ik word ook wel een Hollandse Meester genoemd en heb meer dan 300 schilderijen gemaakt.

De Trevifontein is de grootste en bekendste fontein van Rome. Sommigen zeggen dat dit de aller bekendste fontein is in de wereld! De fontein is ongeveer 26 meter hoog en 22 meter breed. Groot he? Hij staat op een plein in Rome (Piazza di Trevi).

Ik ben William Shakespeare. In de Barok was ik een van de belangrijkste (toneel)schrijvers. Misschien zegt Romeo en Julia je wat? Dat heb ik geschreven!

Mijn naam is Antonio Vivaldi. Ik schreef meer dan 500 concerten, waarvan de meeste voor viool, 46 opera's, 76 sonates en verschillende symfonieën.

De barok is een periode van artistieke stijl, die overdreven beweging gebruikt in de beeldhouwkunst, schilderkunst, architectuur, literatuur, dans, theater en muziek. De stijl begon rond 1600 in Rome en Italië verspreidde zich naar het grootste deel van Europa.

Toelichting slide 3

In deze slide geef je de leerlingen een overzicht van de stijlperiode. Lees de stukjes tekst voor en vraag de leerlingen of ze weleens hebben gehoord van: Rembrand van Rijn, Shakespeare of Vivaldi. Wat kunnen ze erover vertellen?

Barok is....

Als klassieke muziek een pannenkoek is... dan moet je je voorstellen dat Barok muziek een pannenkoek is met spek, suiker, stroop, jam, kaas, ijs, rozijnen, appel, pindasaus en een flinke toef slagroom met spikkels!

Toelichting slide 4

Vertel de leerlingen dat we het over muziek uit de Barok tijd gaan hebben. Klik op de hotspot en lees klassikaal de tekst. Kunnen de leerlingen uitleggen wat hiermee wordt bedoeld? Geef antwoord in slide 5 m.b.v. het woordweb.

Wat wordt hiermee bedoeld?

Klassieke muziek vergelijken met een pannenkoek? Kan je de vergelijking uitleggen met een paar steekwoorden? Wat hoort er allemaal bij de Barok?

Toelichting slide 5

Open eerst de hotspot. Vul dan het woordweb samen met de leerlingen in.

Antwoord:

In de barokmuziek wordt veel gebruik gemaakt van pracht, praal en versieringen in de muziek.

Wat hoort er wel en niet thuis in de tijd van Bach?

Toelichting slide 7

Zet het muziekfragment (Bach) aan en laat leerlingen de vraag beantwoorden: Welke onderdelen in het plaatje zijn typisch barok? En wat hoort er niet thuis in de 17e eeuw?

Antwoorden:

Barok: veel versieringen, kleding, schoenen, pruik, schilderij met baroklijst, gouden kandelaren en grote spiegels. 

Geen barok: dj, hoofdtelefoon, zonnebril, grammofoonplaten en manier van bewegen.

Barok - muziek

Bach

Händel

Vivaldi

Toelichting slide 7

Vertel de leerlingen dat deze drie componisten leefden en werkten in de tijd van de Barok. Links = Bach, midden = Händel, rechts = Vivaldi. 

Laat ieder geluidsfragment even horen.

Fragment 1

Fragment 2

Fragment 3

Tekenen op muziek

Print bijlage 1.

Toelichting slide 9

Nodig - bijlage 1

• Luister met de leerlingen naar de verschillende fragmenten en laat ze op bijlage 1 in de verschillende vakken tekenen wat ze voelen of voor zich zien. Er zijn geen goede of foute antwoorden.
• Bespreek achteraf wat de leerlingen hebben getekend. Waarom hebben ze dit getekend? Zijn er overeenkomsten en verschillen? 

Wat heeft de componist met de muziek bedoeld?

Toelichting slide 8

Waar gaat de muziek eigenlijk over?

Sleep het juiste fragment naar het juiste plaatje.

Licht verder toe:

• Fragment A: Handel's Water Music bestaat uit drie orkestsuites, geschreven voor een buitenoptreden voor koning George I aan de Theems. Händel componeerde zijn vrolijke Water Music rond 1717 en het werd voor het eerst uitgevoerd op 17 juli van dat jaar, nadat George I om een concert op de rivier de Theems had gevraagd.
• Fragment B: Geïnspireerd door landschapsschilderijen van de Italiaanse kunstenaar Marco Ricci, componeerde Vivaldi de Vier Jaargetijden tussen 1720 en 1723.
• Fragment C: De Matthäus-Passion is een Passion, een heilig muziekstuk geschreven door Johann Sebastian Bach in 1727. Het zet de hoofdstukken 26 en 27 van het evangelie van Matteüs (in de Lutherbijbel) op muziek. Dit stuk wordt algemeen beschouwd als een van de grootste meesterwerken van klassieke heilige muziek.

1. Barok
2. Geen Barok

1. Barok
2. Geen Barok

Toelichting slide 10

Dit is een moderne uitvoering van de Barok Opera L'Orfeo van Monteverdi door de Reisopera.

1. Barok
2. Geen Barok

1. Barok
2. Geen Barok

Toelichting slide 12

La Primavera (de lente) van Vivaldi.

1. Barok
2. Geen Barok

Toelichting slide 13

Dit muziekstuk is geschreven in 1935. Dat is ver na de Barok. Componist 'Prokofiev' schreef dit stuk. Het fragment is het eerste deel in de Suite nr. 2 van Romeo and Julia, dat uit twee delen bestaat uit zijn ballet 'Romeo en Julia' uit 1935. Het verhaal van Romeo en Julia komt echter wel uit de Barok!

Toelichting:

Nog meer weten of de pruikentijd? Bekijk klassikaal dit filmpje over de belangrijkste ontdekkingen in de 17e eeuw.

Noem drie dingen die je hebt geleerd

Afsluiting