5.1 Handel en de opkomst van de steden

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

De tijd van steden en staten

• Hoofdstuk 5:steden, staten en de kerk
• 
  
• Vandaag: beginnen we met hoofdstuk 5 over de late middeleeuwen
• Lezen we de tekst op blz. 59-64
• Vullen we de tijdlijn aan

Belangrijke vragen voor 5.1

1. Waarom ontstonden er weer steden?
2. Waar leefden men van in deze steden? 
3. Wat is een agrarisch-stedelijke samenleving?
4. Hoe werkt het drieslagstelsel?
5. Wat is ontginnen?
6. Wat is een geldeconomie?
7. Waarom ontstond er een geldeconomie?
8. Wat is de Hanze?
9. Wat is het voordeel van een samenwerking zoals de Hanze?

Nieuwe landbouwtechnieken: Halsjuk

Drieslagstelsel

Ontginnen woeste gronden

Hoe ontstaan er weer steden?

Overschotten werden verhandeld op markten --> bij kruispunten van wegen en/of rivieren, bij versterkte burcht of een klooster

Markten groeiden uit tot dorpen en tot steden

Steden groeiden doordat er meer eten was, de mensen vrij waren en vanwege de welvaart.

Waar leefden men van in de steden?

Boeren werden handelaren of ambachtslieden

Bijvoorbeeld: leerbewerkers en smid, nettenmakers, wagenbouwers en schildenmakers. Maar ook vissers, imkers, zeepzieders, paardenfokkers, brouwers, bakkers en molenaars

Vul nu aan

Pak je tijdlijn erbij en vul aan. 

• Welke begrippen heb je gelezen?
• Welke oorzaak-gevolg?
• Continuïteit en verandering?

Maak nu opdracht 4-5-6-7   Voor thuis: kun je het filmpje kijken

Klaar? Lees P1 verder en maak -8-10-12-15-16

De geldeconomie:

Door de opkomst van de handel gingen mensen weer geld gebruiken. 

Pacht en belasting ging niet meer in producten, dat was onhandig, want kon bederven. 

• Elke stad, koning of hertog kon zijn eigen munten slaan. 
• Hierdoor waren er geldwisselaars waar je munten kon ruilen. 
• Ook ontstonden er in deze tijd banken.

Steden krijgen rechten en inkomsten

• Stadsrechten: Recht voor burgers om stad te besturen, recht te spreken, eigen munt en stadsmuur.

• Van ruilhandel naar geldeconomie.
• Handelskapitaal: Geld waarmee ze investeerden in handelswaar.
  

• Voor veiligheid ontstond de wissel.
  

gevolgen toename handel

1. groei nieuwe steden
2. ontwikkeling geldeconomie > geldwisselaars en banken
3. ontstaan van handel over grote afstanden in luxekoopwaar ( oa zijde, specerijen met Midden-Oosten)
4. samenwerkingsverbanden zoals de Hanze (12e - 17e eeuw)

Wat is de Hanze en hoe ontstond deze?

Ommen

Vul nu aan

Pak je tijdlijn erbij en vul aan. 

• Welke begrippen heb je gelezen?
• Welke oorzaak-gevolg?
• Continuïteit en verandering?

Maak nu opdracht 4-5-6-7   Voor thuis: kun je het filmpje kijken

Klaar? Lees P1 verder en maak -8-10-12-15-16

Vragen maken 5.3

Bespreken toets volgende les.

5.3 Nieuwe steden gaan handeldrijven

Waardoor groeide de handel en kwamen er nieuwe steden?

Is er tegenwoordig nog iets wat lijkt op de Hanze?