Wat is MA? 2 Kernbegrippen Maatschappijleer 2425

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 3

Wat is maatschappijleer?

2 Kernbegrippen bij Maatschappijleer

Wat gaan we doen deze les? 

 Nieuws kijken

Nieuwstoets 

Uitleg H2

Aan de slag! 

Maatschappijleer

1.2 Kernbegrippen bij maatschappijleer

Bouwstenen/Leerdoelen

De begrippen: 

• waarden, 
• normen
• geschreven- en ongeschreven regel
• belangen
• belangentegenstelling, macht
• machtsmiddel.
• Sociale ongelijkheid

Je kan uitleggen wat  waarden en normen zijn en kan bij beiden voorbeelden bedenken.

Je  kunt de 7 machtsmiddelen benoemen.

Kernbegrippen

Belangrijke begrippen die bij maatschappijleer vaak terugkomen en we gebruiken om verschillen te begrijpen:

• Waarden en Normen
• Belangen
• Macht
• Sociale ongelijkheid

Waarden

• Waarden zijn principes die je belangrijk vindt in het leven >bijvoorbeeld: familie, aanzien,  respect, vrijheid, gezondheid, vrienden.

Een waarde omschrijf je in 1 woord > Waarde = 1 Woord

Waarden 

'Waarden zijn de idealen, motieven of achterliggende ideeën die in een samenleving of groep als nastrevenswaardig en waardevol worden beschouwd'

Normen

• Normen: Regels over hoe jij vindt dat mensen zich moeten gedragen.

• Normen horen altijd bij een waarde > Je vindt iets waardevol, dus het is normaal dat deze regel daarbij hoort.  
• Bij de waarde familie past de norm: je zorgt voor je opa en oma of je bezoekt je tante wekelijks.  

Normen zijn regels of gebruiken die voortkomen uit waarden

Waarden

• Bij de waarde respect kan de norm horen dat je anderen niet pest.
• Bij de waarde vriendschap past de norm samen uit, samen thuis. Of ik help mijn vrienden als ze problemen hebben. 

• Sommige normen zijn zo algemeen dat het geschreven regels geworden zijn (wetten).

Normen zijn regels of gebruiken die voortkomen uit jouw waardes

Kijk opdracht

Schrijf bij de 3 fragmenten op wat de waarde en de norm is

Geschreven- en ongeschreven regels

Sommige waarden en normen zijn in de (grond)wet opgenomen. Daar moet iedereen zich aan houden. Dit zijn geschreven regels. Denk bijvoorbeeld aan niet stelen, elkaar gelijk behandelen, niet discrimineren 

Er zijn veel ongeschreven regels, 

deze staan nergens maar je weet dat je 

het beter (niet) kan doen....

Niet boeren, 

even op je beurt wachten, niet met eten gooien etc... 

Basiswaarden

In de Nederlandse maatschappij staan drie waarden centraal en noemen we basiswaarden:

• Vrijheid: Je mag je mening geven en zelf keuzes maken
• Gelijkwaardigheid: alle inwoners hebben dezelfde rechten
• Solidariteit: We houden rekening met elkaar en helpen elkaar als het nodig is

Belangen

Een belang is het voordeel dat je ergens van hebt:    

•   Jullie hebben belang bij een goed rooster en docenten bij tevreden leerlingen.              
• Automobilisten hebben belang bij minder files. 
• Ik heb belang bij een supermarkt in de wijk. 

Belangentegenstelling

Belangentegenstelling  > soms botsen belangen met elkaar.

Een winkelier wil winkeldiefstal voorkomen >  

maar hij wil ook geen klanten wegjagen met teveel bewakingscamera's of tassencontroles.

Jullie willen graag korter naar school > wij willen jullie zoveel mogelijk leren

Automobilisten willen minder file > maar we willen liever niet aan een drukke (snel)weg wonen. 

Macht

Macht is de mogelijkheid om het gedrag van anderen te beïnvloeden. 

Hierbij kan je gebruik maken van machtsmiddelen = middelen waarmee je gedrag van anderen kunt beïnvloeden.

Kun je een voorbeeld bedenken hiervan?

Macht

De 7 machtsmiddelen zijn:  1. functie/beroep,  

2. Kennis 

3. aanzien,

4. geweld,  

5. aantal 

6. geld   

7. overtuigingskracht.

Wat is sociale ongelijkheid?

Met sociale ongelijkheid bedoelen we dat niet iedereen dezelfde kansen heeft in de samenleving.

Bijvoorbeeld:

- op de arbeidsmarkt (een baan vinden).

- behandeling van mannen en vrouwen

-bij het zoeken naar een huis

 

Wat is sociale ongelijkheid?

Aan de slag

Paragraaf 1.2 Kernbegrippen  bij maatschappijleer

Lezen:  Blz 10 en 11 van je lesboek

Maken : 1 t/m  13 uit je werkboek  (blz 8 t/m 11) 

Klaar en nagekeken? Lees het nieuws en  laat je werk vast aftekenen. 

Download de VMBO KGT app

www.rtlnieuws.nl