VMBO Thema 5 basisstof 3 leerjaar 1

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 1

Basisstof 3 oren en ogen

buitenkant oor

in de oren liggen de gehoorzintuigen.

met je gehoorzintuigen kan je geluid waarnemen. 

geluid bestaat uit trillingen in de lucht. 

De oorschelp vangt deze trillingen op en brengt ze naar je gehoorgang.

binnenkant oor

Via de gehoorgang komen de trillingen bij het trommelvlies. Het trommelvlies trilt mee met het geluid.

Om het trommelvlies soepel te houden maakt je oor via de oorsmeerkliertjes oorsmeer. Je kan dit schoonmaken met wattenstaafjes DOE DIT NOOIT MET IETS SCHERP!

Achter het trommelvlies zit de trommelholte waarin de gehoorbeentjes zitten. Omdat het trommelvlies gaat trillen worden deze aan de gehoorbeentjes gegeven die het weer doorgeeft aan het slakkenhuis. 

In het slakkenhuis zitten de gehoordzintuigen en worden de trillingen (prikkel) omgezet in impulsen. Via de gehoorzenuw gaan ze naar de hersenen.

buis van eustachius

de buis van eustachius verbindt de trommelholte met de keelholte. 

de wanden van de buis liggen meestal tegen elkaar aan gedrukt zodat deze buis dicht is. 

als je slikt of gaapt gaan deze open er kan dan lucht van de trommelholte naar de keelholte maar ook andersom.

de luchtdruk wordt wordt aan beide kanten van het gehoorgang en trommelholte gelijk.

Is dit niet gelijk kan het trommelvlies niet trillen

buitenkant oog

Wenkbrouwen zorgt ervoor dat er geen vocht of zweet in je ogen komt en Wimpers beschermen tegen fel licht en vuil.

het harde oogvlies is het witte gedeelte van het oog. Het gekleurde deel noemen we het iris. Het zwarte puntje in het oog is de pupil. De pupil is de opening van de iris. 

over de iris en de pupil ligt het hoornvlies dit is doorzichtig.

Onder de huid bij de ogen liggen traanklieren. In de traanklieren wordt traanvocht gemaakt die de oogleden verschreiden over het oog. Dit voorkomt dat je ogen uitdrogen. Ook spoelt traanvocht kleine stofdeeltjes weg. Traanvocht wordt via de neusholte afgevoerd. 

binnenkant oog

Aan het harde oogvlies zitten oogspieren. De oogspieren draaien de ogen in de richting waarin je kijkt. 

In de afbeelding zie je een doorsnede van een oog. De oogbol is voor het grootste deel gevuld met een soort gelei: het glasachtige lichaam.

Achter de iris en de pupil zit de lens. De lens zorgt ervoor dat je scherp kunt zien. 

3 lagen oog

het oog bestaat uit 3 lagen. 

De buitenste laag van het oog is het harde oogvlies.

De middelste laag is het vaatvlies. Deze laag bestaat vooral uit bloedvaten.

De binnenste laag is het netvlies. In het netvlies liggen de zintuigcellen. De zintuigen zetten prikkels om in impulsen en de oogzenuw vervoerd deze naar de hersenen. 

Recht tegenover de pupil ligt in het netvlies de gele vlek. De zintuigcellen op de gele vlek kan je het scherps zien. Op de blinde vlek liggen geen zintuigcellen. 

werking ogen

Lichtstralen komen via je oog binnen door de lens. De lens zorgt ervoor dat de lichtstralen precies op de gele vlek vallen van het netvlies. Je ziet dan scherp. De lens keert wel het beeld om maar de hersenen zetten deze weer recht. 

Bij sommige mensen werkt de lens niet goed. Je ziet dan niet scherp. 

Ben je bijziend dan kan je alleen dichtbij scherp zien. Een holle lens (bril) kan hierbij helpen (- sterkte)

Ben je verziend kan je alleen in de verte scherp zien. Een bolle lens (bril) kan hierbij helpen.  (+ sterkte)