Opslag, uitscheiding en bescherming

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, t
• Leerjaar 4

Thema 8 Opslag, uitscheiding en bescherming

1. Inwendig milieu
2. De lever
3. De nieren en urinewegen
4. De huid en het onderhuidse bindweefsel
5. Afweer
6. Transplantaties en bloedtransfusies

1 Een constant inwendig milieu

Welke stoffen worden
opgeslagen in je lichaam?

Wat is het inwendige milieu?

Wat is het uitwendige milieu?

Waardoor wordt het inwendige milieu constant gehouden?

Welke organen zorgen dat er stoffen opgeslagen worden in je lichaam?

Belangrijk bij het handhaven van het inwendige milieu

• Hormonen
• Zintuigen basisstof 4
• Zenuwcellen basisstof 4
  

Hoe regelt je lichaam het glucosegehalte?

Glucose = brandstof

Er moet constant voldoende glucose in je bloed zijn

- Teveel glucose in je bloed: Door insuline wordt glucose opgeslagen in je lever en spieren als glycogeen. 

- Te weinig glucose in je bloed: Door glucagon verlaat glucose weer de lever en de spieren.

Doelstelling 1 : Beschrijven hoe bij de mens een vrij constant inwendig milieu wordt gehandhaafd

Inwendig milieu : weefselvloeistof en bloedplasma.

• Het constant houden van de samenstelling van het inwendige milieu vindt plaats door opname, opslag en uitscheiding van stoffen.
• Hormonen (insuline en glucagon), zintuigen en zenuwcellen spelen een belangrijke rol.
  

Doelstelling 1 : Beschrijven hoe bij de mens een vrij constant inwendig milieu wordt gehandhaafd

Opname: een tekort aan bepaalde stoffen wordt voorkomen, doordat regelmatig stoffen worden opgenomen uit het uitwendige milieu.

• Darmkanaal : opname van voedingsstoffen.
• Longen opname van zuurstof.
  

Doelstelling 1 : Beschrijven hoe bij de mens een vrij constant inwendig milieu wordt gehandhaafd

Opslag : Stoffen waarvan een teveel aanwezig is in het inwendige milieu worden in bepaalde organen opgeslagen.

• In de lever : glucose (omgezet in glycogeen), bepaalde mineralen en bepaalde vitamines.
• In spieren : glucose (dat in glycogeen wordt omgezet)
• In het onderhuidse bindweefsel : vet (in vetcellen)
• In het gele beenmerg van pijpbeenderen : vet
  

Doelstelling 1 : Beschrijven hoe bij de mens een vrij constant inwendig milieu wordt gehandhaafd

Opgeslagen stoffen : worden weer in het inwendige milieu gebracht

• Uit de lever en spieren : glycogeen omgezet in glucose
  

Doelstelling 1 : Beschrijven hoe bij de mens een vrij constant inwendig milieu wordt gehandhaafd

Uitscheiding : overtollige en/of schadelijke (afval)stoffen worden aan het inwendige milieu onttrokken en uit het lichaam verwijderd.

• nieren : urine met vooral water, ureum en zouten.
• Lever : gal met galkleurstoffen (afbraakproducten van dode rode bloedcellen
• Longen : koolstofdioxide = CO2
  

2 De lever

Lever is een groot orgaan, alleen de huid is groter.

Poortader is een bijzondere bloedvat. Hij stroomt NIET direct naar de holle ader terug maar naar de lever. 

3 De nieren en urinewegen

Afvalstoffen uit het bloed halen.

De nieren

Een nier bestaat uit:

1.  Nierschors

2. Niermerg

3. Nierbekken

Vertel welke functies de onderdelen hebben.

Nierschors

Zuivert bloed.

De afvalstoffen, overtollig water en zouten en allerlei schadelijke stoffen worden uit het bloed gehaald.

Niermerg

Zuivert bloed.

De afvalstoffen, overtollig water en zouten en allerlei schadelijke stoffen worden uit het bloed gehaald.

Nierbekken

Hier worden de stoffen verzameld. De stoffen samen heten urine

Urineleider

via het nierbekken komt de verzamelde urine in de urineleider. Het wordt afgevoerd naar de urineblaas. Daar wordt het opgeslagen zodat je niet elk moment naar de w.c. moet.

Urinebuis

Als de urineblaas vol zit, krijg je aandrang om te plassen.

Via de urinebuis (de plasbuis) verlaat de urine je lichaam. 

Het gezuiverde bloed komt via de nierader terecht in de bloedsomloop.

Het bloed behoudt de bloedcellen en voldoende vocht.

4 De huid en het onderhuidse bindweefsel

5 Afweer

6 Transplantaties en bloedtransfusies