Thema 10 Blok 2 De Sovjet-Unie

• Mens en Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo t, havo
• Leerjaar 2

Thema 10  

Oorlog en Vrede

Blok 2 De Sovjet-Unie

1. Wat gaan we doen deze les? 

1. Opstarten
2. Wat weet jij al over de Sovjet Unie? 
3. Uitleg geografie Rusland
4. Zelfstandig werken
5. Afsluiting

Thema 10  

Oorlog en Vrede

Blok 2 De Sovjet-Unie Les 1 

Je kan uitleggen wat het verschil is tussen het Russische Rijk en de Sovjet-Unie.

Je kan vier verschillende klimaten en landschappen van Rusland beschrijven

Je kan uitleggen hoe het klimaat invloed heeft op het landschap.

Bouwstenen/Leerdoelen 

Wat weet je over de Sovjet Unie?

Het Russische Rijk

Ooit werd het Rusland geregeerd door een Tsaar, een soort koning. 

Natuurlijke grenzen

• Zee in het noorden, vaak bevroren
• Siberië
• Bergen
• Woestijn en steppen

Westkant is bewoonde wereld en aansluiting met Europa

Rusland

• Veel boeren
• Lange tijd arm geweest
• Geen industrie in 19e eeuw
• Verschillende culturen
• Kerk veel macht

Klimaat en landschap

Rusland heeft veel verschillende klimaten en landschappen.

Siberië, in het noorden, is dunbevolkt, de winters zijn lang en koud. In Siberië vind je naaldbomen(taiga) en berken. Verder naar het noorden zijn geen bomen meer maar toendra.

In het zuiden zijn lange zomers en minder koude winters. Er valt weinig neerslag. Het is te droog voor bomen. Daar vind je steppes, grote grasvlaktes. 

In het westen groeien loofbomen. Een groot deel van Rusland heeft een landklimaat. Warme zomers, koude winters. 

In de bergen is het altijd koud en vind je vaak een hooggebergteklimaat. 

Taiga

Toendra

Rode lijn: temperatuur

Blauwe staafdiagram: Neerslag

Aan de slag! 

Maken: opdr. 1 t/m 5 (havo 6)

Ben je klaar?

Verder werken, nakijken, Blok 1 aftekenen

Kennen en kunnen samenvatten

Quizlet

Thema 10  

Oorlog en Vrede

Blok 2 De Sovjet-Unie Les 2 

2. Wat gaan we doen deze les? 

1. Herhalen vorige les

2. Uitleg over:

• Het ontstaan van de Sovjet-Unie
• Communisme en de Sovjet-Unie 
• Het eind van de Sovjet-Unie

3. Aan het werk

Op welke afbeelding is een Taiga te zien?

1. 
2. 
3. 
4. 

En dit is ...

1. Loofbos
2. Naaldbos
3. Taiga
4. Toendra

1. toendra
2. woestijn
3. steppe
4. zeeklimaat

Wat kan aflezen van de rode lijn in een klimaatgrafiek?

1. Neerslag
2. Temperatuur
3. Zonnestraling
4. Bewolking

Wat kan je aflezen van de blauwe staafjes?

1. Neerslag
2. Temperatuur
3. Zonnestraling
4. Bewolking

Bij welk klimaat horen deze kenmerken?
Hete zomers, koude winters

1. steppeklimaat
2. landklimaat
3. gematigd zeeklimaat
4. Middellandse zeeklimaat

Wat zijn de kenmerken van een hooggebergteklimaat?

1. Klimaat met lage tempraturen en gemiddelde neerslag.
2. Klimaat in hoge gebergtes met hoge tempraturen en weinig neerslag
3. Klimaat in hoge gebergtes met lage tempraturen en veel neerslag (sneeuw)
4. Een hooggebergteklimaat bestaat niet.

Welk klimaat herken je op deze klimaatgrafiek?

1. Toendraklimaat
2. Landklimaat
3. Zeeklimaat
4. Middellandse zeeklimaat

De Sovjet-Unie 

 

Je kan de ideeën van Karl Marx beschrijven en uitleggen wat communisme is.

Je kan uitleggen hoe Lenin de ideeën van Marx gebruikte voor de opbouw van de Sovjet-Unie.

Je kan beschrijven  wat een planeconomie en een Vijfjarenplan zijn en hoe deze werkten. .

Je kan uitleggen waarom de Sovjet-Unie uit elkaar viel.

Je kan vijftien landen die vroeger bij de Sovjet-Unie hoorden noemen

Bouwstenen/Leerdoelen 

Ontstaan van Sovjet Unie

• Rond 1900 agrarische land
• Welvaart ongelijk verdeeld
• Onvrede onder boeren en arbeiders
• 1905: Boerenopstand -> Parlement met kleine bevoegdheden
• Tijdens WOI nam de onvrede terug: Russische revolutie onder Lenin

Karl Marx

Duitse wetenschapper. Schrijver van Das Kaptal

Verzette zich tegen de macht van de rijken en wilde dat de arbeiders (proletariaat = bezitlozen) in opstand zouden komen tegen de macht van de kerk en de rijken. 

Lenin gebruikte de ideeen van Marx tijden de revolutie. 

Communistische samenleving

• Rusland werd de basis van de Sovjet Unie
• Godsdienst verdween
• Planeconomie: de staat bepaald hoeveel goederen en diensten er werden geproduceerd
• Vijfjarenplannen
• Bleef achter lopen op het westen

Waar zijn de arbeiders? 

• Een planeconomie betekende dat de overheid bepaalde wát er geproduceerd werd en wáár dat geproduceerd moest worden. 
• In Stalin's vijfjarenplan stond dat er veel meer fabrieken moesten komen. Veel boeren moesten dus fabrieksarbeider worden.

Totalitaire staat

De Sovjet-Unie veranderde in een totalitaire staat

Een staat waarbij de overheid alles bepaalt en er geen individuele vrijheden zijn

De communistische partij was de enige toegestane partij

Geheime politie hield iedereen in de gaten

Aan de slag! 

Maken: opdr. 1 t/m 5, 7 t/m 11 (havo 12)

Ben je klaar?

Verder werken, nakijken, Blok 1 aftekenen

Kennen en kunnen samenvatten

Quizlet

3. Wat gaan we doen deze les? 

1. Terugblik

2. Uitleg Sovjet-Unie

3. Werk afmaken en nakijken

               

Wat weet je nog van de vorige les?

De Sovjet-Unie 

 

Je kan uitleggen wat het verschil is tussen het Russische Rijk en de Sovjet-Unie.

Je kan vier verschillende klimaten en landschappen van Rusland beschrijven

Je kan uitleggen hoe het klimaat invloed heeft op het landschap.Je kan de ideeën van Karl Marx beschrijven en uitleggen wat communisme is.

Je kan uitleggen hoe Lenin de ideeën van Marx gebruikte voor de opbouw van de Sovjet-Unie.

Je kan beschrijven  wat een planeconomie is en wat Vijfjarenplannen zijn en hoe deze werkten. 

Je kan uitleggen waarom de Sovjet-Unie uit elkaar viel.

Je kan vijftien landen die vroeger bij de Sovjet-Unie hoorden noemen

Bouwstenen/Leerdoelen 

Sovjet Unie

Alles was collectief eigendom

Individueel eigendom werd afgepakt

Koelakken naar strafkampen

Bevolking werd door Stalin gecontroleerd

De Sovjetmens

Burgers werden opgevoed tot een nieuw soort mensen Veel mensen kwamen in de steden te wonen.  In de steden waren de fabrieken en werden hoge flats gebouwd

De overheid maakte de plannen voor het volk. De plannen werkten vaak niet goed.  Waarom niet?

• Het land is zo groot dat goede plannen maken erg ingewikkeld is.
• Er was een tekort aan grondstoffen
• De vijfjarenplannen waren te star. 
• Er werden verkeerde keuzes gemaakt

Het einde van de Sovjet-Unie

Na WOII gaat het beter in de SU. Tijdens de Koude Oorlog ontwikkelde de industrie en wetenschap zich voortvarend. 

De Sovjets brengen als eerste een satteliet in de ruimte, Joeri Gargarin is de eerste mens in de ruimte! 

Vanaf de jaren 70 raakt de SU in verval. De planeconomie werkt niet, de wapenwedloop die tijdens de Koude Oorlog met de VS wordt 'gelopen' kost kapitalen. 

Michael Gorbatjov wil het communisme hervormen. Dit leidde tot de val van het communisme

Aan de slag! 

Maken: 13, 15 t/m 21

Ben je klaar? Opdrachten nakijken, blok laten aftekenen. Verdiepingsopdracht maken. Kennen en kunnen samenvatten

Quizlet

De Sovjet-Unie 

 

Je kan uitleggen wat het verschil is tussen het Russische Rijk en de Sovjet-Unie.

Je kan vier verschillende klimaten en landschappen van Rusland beschrijven

Je kan uitleggen hoe het klimaat invloed heeft op het landschap.Je kan de ideeën van Karl Marx beschrijven en uitleggen wat communisme is.

Je kan uitleggen hoe Lenin de ideeën van Marx gebruikte voor de opbouw van de Sovjet-Unie.

Je kan beschrijven  wat een planeconomie is en wat Vijfjarenplannen zijn en hoe deze werkten. 

Je kan uitleggen waarom de Sovjet-Unie uit elkaar viel.

Je kan vijftien landen die vroeger bij de Sovjet-Unie hoorden noemen

Bouwstenen/Leerdoelen