Je hebt het zelf in de hand (Klassikale les)

• Mediawijsheid
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1,2

Instructies

Deze klassikale les volgt op de thuisles in het thema Digitaal welzijn. Het effect van de herhaling en activerende verwerking is groter als ze de thuisles ook daadwerkelijk gedaan hebben.

De twee lessen zijn gemaakt in aansluiting op het thema van de Week van de Mediawijsheid 2020: Wat is jouw digitale balans? Je hebt het zelf in de hand.

Digitaal welzijn 

Lespakket over online veiligheid en digitaal burgerschap

Je hebt hebt 

De invloed van smartphonegebruik 

zelf in de hand

Digitaal welzijn

Leerdoelen voor deze les:

Je wordt geactiveerd de kennis te verwerken door na te denken over de noodzaak om je mobiele telefoongebruik te veranderen;

Je beslist voor jezelf. op grond van argumenten die je met de klas deelt, of je je gedrag willen aanpassen zodat het gebruik van de smartphone gezonder wordt;

Je verzamelt en deelt tips die kunnen helpen bij het bewaken van een goede digitale balans en je kiest welke tip je in de komende weken gaat uitproberen.

Lesdoelen

Kun jij multitasken?

Digitaal welzijn

https://www.youtube.com/watch?v=E3bXAzlbA4w&feature=emb_logo

00:34

Kun jij goed multitasken?  

1. Ja
2. Nee
3. Weet niet

02:29-02:35

Pak pen en papier en doe maar mee met de instructie van Victor Mids

05:21

Wat is de conclusie?

1. Multitasken is leuk
2. Van multitasken ga je fouten maken
3. Als je multitaskt doe je langer over je werk
4. Als je multitaskt ben je sneller klaar

Digitaal welzijn

Zijn sociale media echt zo verslavend?

1. Het gebruik van sociale media geeft snel een grote beloning (prettig gevoel), waardoor je er steeds meer van wilt;
   
   
2. Sommige apps zorgen ervoor dat je langer op je mobiel bezig bent, dan dat je eigenlijk zou willen;
   
   
3. Als je het gebruik ervan niet meer zelf in de hand hebt, dan kun je zeggen dat je verslaafd bent. Je dagelijkse ik wint het dan altijd van je ideale ik. 

Gewoonte-vorming en verslaving

Je ideale ik is wie je zou willen zijn, wat je zou willen doen en je dagelijkse ik is wie je dagelijks bent, wat je werkelijk doet. Bekijk nu het volgende filmpje (van De Telegraaf). Tijdens het filmpje beantwoord je een aantal vragen. 

Digitaal welzijn

 https://www.youtube.com/watch?v=VSlbih2gMTA&feature=emb_logo

Gemiddeld besteden jongeren 2 uur per dag aan sociale media. Wat denk je, zit jij zelf onder of boven het gemiddelde?

1. Ik zit minder dan 2 uur op sociale media
2. Klopt wel voor mij: 2 uur
3. Ik zit meer dan 2 uur op sociale media

Wanneer ben je volgens deze deskundige verslaafd aan je telefoon?

1. Als je ouders steeds zeuren over je mobielgebruik
2. Als je er niet meer door slaapt
3. Als je zelf niet meer de controle hebt over je mobielgebruik
4. Als je je vrienden verwaarloost

Dit meisje zegt twee keer ‘ik heb net een nieuwe telefoon’. Waarom zegt ze dat?

1. Omdat het zo is: ze heeft net een nieuwe telefoon
2. Omdat ze trots is op haar nieuwe telefoon
3. Omdat ze schrikt van haar schermtijd en de verslaggever een verklaring wilt geven
4. Omdat ze bang is dat haar moeder deze uitzending zal zien.

Het meisje zegt: “Is niet iedereen een 

beetje verslaafd, tegenwoordig?” 

Waarom zegt zij dat? 

Hoe komt het volgens jou dat je niet goed kunt inschatten hoe lang je eigenlijk bezig bent met je mobiel? 

Conclusie: het lijkt erop dat niemand goed kan inschatten hoe lang je eigenlijk op je mobiel bezig bent. Sommigen lijken meteen een excuus te verzinnen voor zichzelf. Je hebt verschillende excuses gehoord. Van ‘iedereen is verslaafd’, ‘ik heb net een nieuwe telefoon’, ‘het is vakantie’, tot ‘ik heb hem nodig voor mijn werk’ en ‘ik zit veel in de trein’. 

Digitaal welzijn

Digitaal welzijn

Wat ondertussen wetenschappelijk bewezen is:

1. Als je te veel online bent, kan dat leiden tot problemen als slaaptekort.
   
   
2. Goede slaap is nodig om gezond te blijven. Slaaptekort leidt tot ziekte, stress, gebrekkige concentratie, een minder goed geheugen en dus tot slechtere schoolprestaties.
   
   
3. Hoe slechter je slaapt, hoe moeilijker het is om goed om te gaan met verleidingen (zoals het pakken van je mobiel tijdens de les of bij het maken van huiswerk).

Slaaptekort

Wat is jouw mening over slapen en je mobiel? 

Digitaal welzijn

Neem er even de tijd voor om leerlingen te laten ophalen wat ze in de thuisles geleerd hebben. Wat is ze bijgebleven? 

Vat daarna het geleerde samen in vier thema’s (zie volgende slides): Zelfkennis, Gewoontevorming en verslaving, Slaap(tekort) en Wilskracht . 

Eventueel kun je de reacties van de leerlingen verslepen in het woordweb, zodat de thema's 'visueel' zichtbaar worden.

Om jezelf te helpen goede keuzes te maken, zijn er tips en trucs. Daarmee kun je je dagelijkse ik dus helpen om dichter in de buurt te komen van je ideale ik. Daar gaan we deze les mee aan de slag. We gaan verzamelen welke tips en trucs er zijn. Maar verzamelen is niet genoeg: we gaan ieder voor zich een afspraak maken met onszelf om minstens één tip of truc te gaan gebruiken. 

Digitaal welzijn

Tips en trucs

Je gaat per twee 2 tips of trucs bedenken voor gezond gebruik van je mobiel. Noteer ze in het woordweb. Wat zou jou helpen om controle over je mobiel te houden? 

Digitaal welzijn

Tips en trucs

Tips en trucs 

Digitaal welzijn

Bespreek de suggesties van de leerlingen en voeg nieuwe toe die tijdens het gesprek nog naar voren komen.

Niet alles werkt altijd voor iedereen. Er zijn grote verschillen tussen mensen. En jij moet zelf ontdekken wat voor jou het beste werkt. De een wil graag dat thuis iemand de telefoon in bewaring houdt tijdens het werken. De ander kan werken met de regel dat je elk half uur 5 minuten op je telefoon mag. En weer een ander vindt die afleiding helemaal geen probleem en trekt gewoon twee keer zo lang uit voor het maken van huiswerk. 

Digitaal welzijn

Wat werkt voor jou?

Digitaal welzijn

1.  Zorg dat er zo min mogelijk verleiding is om te doen wat je niet wilt. Leg je mobiel bijvoorbeeld niet in de slaapkamer als je beter wilt slapen.
   
   
   
2. Gebruik de functie Schermtijd (iPhone) of Digitaal welzijn (Android) op je mobiel, zodat je eerlijk bent tegenover jezelf over je eigen gedrag.
   
   
   
3. Zet alle triggers uit. Zet de notificaties/meldingen uit van apps. Geluid ook uit, ook niet op trillen. En als dat niet helpt: zet je scherm op zwart-wit.
   
   
   
4. Gebruik wekkers die je helpen de tijd in de gaten te houden. Zo voorkom je dat je langer bezig bent met iets dan de bedoeling was. Voor huiswerk kun je de Pomodoro-techniek gebruiken om je te helpen bij het concentreren. De techniek houdt in dat je in vaste blokken werkt. Na 25 minuten gaat een signaal, waarna je 5 minuten pauzeert, en dan weer 25 minuten. Na 4 blokken heb je 2 uur gewerkt en mag je een half uur pauze nemen. Dan heb je al heel veel werk gedaan.
   
   
   

De beste 

tips van deskundigen

Deel het document (zie bijlage) uit waar deze tips op een rij staan. Bespreek de tips en trucs met de leerlingen. Stimuleer ze om te verwoorden of ze een van deze tips iets voor hen is of niet, of ze het zouden willen proberen of niet en vraag ze daar argumenten voor te geven. Dat gaat voor mij niet werken, omdat… Dat lijkt me wel wat, want…. Vraag aan de anderen wat ze van de argumenten vinden. Zijn het excuses? Ben je eerlijk tegenover jezelf?

Kies nu voor jezelf één tip of truc die jij wilt uitproberen. 

Help ons de lessen verbeteren.

Geef uw feedback op De InternetHelden door een paar korte vragen te beantwoorden.

Help ons de lessen verbeteren.

Geef uw feedback op De InternetHelden door een paar korte vragen te beantwoorden.