23/24 CKV 'Feit & Fictie' in de muziek

• CKV
• Culturele en kunstzinnige vorming
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

Introductie

Aan het einde van deze les kun je de kunstdiscipline 'muziek' onderzoeken en bespreken aan de hand van de de dimensie 'Feit & Fictie'.

Feit&Fictie 

Culturele Kunstzinnige Vorming

in de muziek

Leerdoel

Aan het einde van deze les kun je de kunstdiscipline 'muziek' onderzoeken en bespreken aan de hand van de de dimensie 'Feit & Fictie'.

Feit & Fictie

Soms kiest een kunstenaar ervoor om vanuit bestaande feiten te werken, anderen kiezen ervoor om iets compleet nieuws te verzinnen. In de muziek werkt het ook zo. Sommige componisten verzinnen een heel nieuw muziekstuk, anderen gebruiken ouder muzikaal materiaal als basis voor een nieuw stuk.

Sample, Cover, Remix, Inspiratie uit klassieke muziek

Inspiratie klassieke muziek

Er zijn verschillende componisten die beïnvloed worden door klassieke muziek en die invloeden verwerken in hun eigen nummers. 

Cover

Een cover is een uitvoering of opname van een bestaand lied door een andere artiest dan de oorspronkelijke componist en tekstdichter. Vooral moderne popmuziek wordt veel gecoverd. Een cover kan een bewerking, maar ook een kopie van het origineel zijn. Sommige covers zijn bekender dan het origineel, bijvoorbeeld 'I Got A Woman' van Ray Charles (uit 1958) 

door Kanye West & Jamie Foxx maar dan onder de titel Gold Digger.

Sample

Samplen is het overnemen en eventueel bewerken van een kort stukje muziek. Er zijn verschillende soorten samples, zo kan bijvoorbeeld een blazerspartij, een riff (een ritmisch basispatroon) een stukje bas, een stukje drum, een stukje lyric of vocal worden hergebruikt in een nieuw nummer. Een bekend voorbeeld hiervan is California Love van 2Pac, met een sample uit Woman to Woman van Joe Cocker.

Remix

De term remix is oorspronkelijk afkomstig uit de reggaemuziek, maar is vooral bekend geworden door de hedendaagse dancemuziek. Het is een ruim begrip, waaronder gewoonlijk de bewerking van een beschermde opname wordt verstaan. Het origineel wordt bijvoorbeeld gecombineerd met een ander werk, in een andere toonsoort of maatsoort gezet, of wordt digitaal omgezet naar een ander genre, waardoor een nieuw muziekstuk ontstaat. 

Het wordt op dit moment vooral veel in de dancemuziek gebruikt, bijvoorbeeld I Took A Pill In Ibiza (oorspronkelijk van Mike Posner) in de remix van Seeb.

Crazy in Love 

In Crazy in Love van Beyoncé zit een sample uit Are You My Woman (Tell Me So) van The Chi-Lites. 

Crazy in Love is vervolgens weer gesampled in 18 andere nummers.

Luister naar beide nummers.

Beyonce

The Chi-Lites

1. Welke boodschap willen beide artiesten overbrengen?
2. Leg uit in hoeverre de boodschappen uit de tekst gebaseerd zijn op feit of
fictie?
3. Welk soort sample is dit?

Kendrick Lamar

Kendrick Lamar houdt van samplen. In King Kunta alleen al zitten minstens zes andere nummers verstopt. 

Hij gebruikt zowel de bas, de drum als de lyrics/vocals als sample.

Kendrick verwijst met de zinsnede 'I can dig rappin' naar een zin die al 42 jaar oud is (uit 1973, jawel). 

De zin is afkomstig uit het nummer Payback van James Brown. De man die zich zeer waarschijnlijk de meest gesamplede artiest allertijden mag noemen. 

Luister naar King Kunta           en naar Get Nekkid

van Mausberg, welk soort sample heeft Kendrick hieruit gebruikt? Leg uit.

Luister naar King Kunta          van Kendrick Lamar en naar

Smooth Criminal          van Michael Jackson, welk soort sample heeft Kendrick hieruit gebruikt? Leg uit.

Macklemore & Ryan Lewis

In het nummer Thrift Shop van Macklemore & Ryan Lewis zit een scratch uit Change the Beat van Beside.

Maar het nummer Thrift Shop is ook weer gesampled, gecovered en geremixed.

Luister naar het nummer Thrift Shop (origineel)    

en vervolgens naar           en leg uit waarom het een sample, een remix of een cover is.

Luister naar het (origineel) nummer Thrift Shop

en naar dit nummer          en leg uit waarom het een sample, een remix of een cover is.