Blok 3 Germanen, Vikingen en monniken - Yvette

• mens en maatschappij
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 1

M&M thema 4: mens en natuur.

Germanen, Vikingen en monniken

Blok 3, les 1

Wat gaan we doen?

1. Welkom 5 min
2. Uitleg Blok 1, deel 1 15 min
3. Samen werken 10 min 
4. Zelfstandig werken 10 min
5. Afsluiten 5 min

Vikingen in Nederland

Agenda invullen

Vul in bij dinsdag 8 maart:

• Maken opdr. 2 t/m 6, 9 t/m 12, 14 t/m 20, verdiepingsopdrachten: 7, samenvattingsopdrachten: 22

• Leren: Begrippen en Kennen&Kunnen lijst blok 3

Bouwstenen blok 3, les 1

Aan het eind van deze les kun je:

-uitleggen waarom mensen moesten verhuizen toen het klimaat veranderde.

-uitleggen waarom de Germanen het Romeinse Rijk binnenvielen en de amcht overnamen. 

-uitleggen hoe het leven in de tijd van monniken en ridders veranderde. 

Germanen aan de macht

• Romeinen waren eeuwenlang de baas in Europa. 
• 4e eeuw: De Hunnen uit Azië trokken naar het westen op zoek naar eten. De Hunnen verjagen de Germanen in het noorden van het Romeinse Rijk.

Germanen aan de macht

•  Germanen vluchtten over de Limes, het Romeinse rijk in. 
• Germanen bezetten stukken land van de Romeinen om te gaan wonen.
• 500 n. chr. Einde aan West-Romeinse rijk. 

Leven en werken op een landgoed

• In de tijd van monniken en ridders (500-1000) werkte bijna iedereen als boer op het landgoed van een rijke edelman of heer.
• In ruil voor een deel van de opbrengst en de herendiensten, werden de boeren door de heer beschermd. 
• Boeren mochten het land niet zomaar verlaten, zij werden horigen genoemd. 

• Lees de tekst.
•  Maak de opdrachten: 2 t/m 6 en 9 bij de uitleg van vandaag. 

Als je klaar bent kun je verder werken aan Blok 3, de begrippen leren in Quizlet en/of een samenvatting schrijven. 

M&M thema 4: mens en natuur.

Germanen, Vikingen en monniken

Blok 3, les 2

Wat gaan we doen?

1. Welkom 5 min
2. Uitleg Blok 1, deel 1 20 min
3. Samen werken 15 min 
4. Zelfstandig werken 10 min
5. Filmpje 10 min.
6. Afsluiten 5 min

Klooster in de middeleeuwen

Bouwstenen blok 3, les 2

Aan het eind van deze les kun je:

-vertellen hoe het leven op een landgoed was.

-uitleggen waarom de Kerk machtig was en Clovis zich bekeerde tot het Christendom.

-opnoemen wat de belangrijkste taken van monniken waren.

-vertellen hoe in de Middeleeuwen veel grond ontgonnen is.

-drie redenen geven waarom de bevolking na 700 groeide.

Macht van de kerk

• 392: Christendom enige godsdienst in Romeinse rijk.
• Paus leider v/d kerk.
• Kerk veel macht: land, macht en kostbaarheden.
• Vrije boeren (die niet op een landgoed leefde) moesten een tiende van hun opbrengst aan de kerk geven. 

Macht van de kerk

• De kerk had veel macht en invloed doordat de geestelijken konden lezen en schrijven.
• Rest van de bevolking was analfabeet.
• Germanen hadden eigen natuurgoden. Vb. Donar of Wodan.
• Christenen vonden Germanen heidenen.  

Leven in een klooster

Monniken: bijzondere groep geestelijken.  Trokken zich terug uit de samenleving om de hele dag te bidden en werken.

Veel Europese gebieden bestonden uit moeras, bos of veen. Om een klooster te bouwen moesten monniken vaak dus eerst de grond ontginnen, dat deden ze samen met boeren uit de omgeving. 

De bevolking groeit

• Na 700 (n.chr.) bevolkingsgroei in Europa.
• Meer landbouwgrond nodig voor voedsel.
• West-Europa: ontginnen van de grond.
• Veel bossen werden gekapt voor landbouwgrond.
• Ook veengebieden en heidegronden werden ontgonnen.

Drieslagstelsel

• Boeren verbeteren en verhogen de opbrengst van akkers d.m.v. ploegen & paarden.

• Ook drieslagstelsel: akker verdelen in 3 stukken: zomergraan, wintergraan en rusten.

• Lees de tekst.
•  Maak de opdrachten: 10 t/m 15 bij de uitleg van vandaag. 

Als je klaar bent kun je verder werken aan Blok 3, de begrippen leren in Quizlet en/of een samenvatting schrijven. 

M&M thema 4: mens en natuur.

Germanen, Vikingen en monniken

Blok 3, les 3

Wat gaan we doen?

1. Welkom 5 min
2. Uitleg Blok 1, deel 3 10 min
3. Zelfstandig werken 10 min 
4. Samen werken 15 min
5. Filmpje 25 min.
6. Afsluiten 5 min

Vikingen in Nederland

Bouwstenen blok 3, les 3

Aan het eind van deze les kun je:

-uitleggen waarom Vikingen op rooftocht gingen in Europa. 

Vikingen

• Na 700; klimaat warmer. Bevolkingsgroei.
• Germaanse stammen in Scandinavië - Vikingen- gingen opzoek naar landbouwgrond. Trokken door Europa. 

-Goede schepen, echte krijgers!

-Plunderen en roven van spullen en rijkdommen.

-Overvallen van kerken, kloosters, handelaren en steden.

-Ontdekkingsreizigers: Groenland + Noord-Amerika.

Leif Erikson

Bekende Viking.

-Ontdekte delen van Groenland en Canada.

-Vestigden zich ook daar.

-Ook hier plunderingen.

• Lees de tekst.
•  Maak de opdrachten: 16 t/m 22 bij de uitleg van vandaag. 

Als je klaar bent kun je verder werken aan Blok 3, de begrippen leren in Quizlet (laatste dia) en/of een samenvatting schrijven a.d.h.v.d. Kennen en Kunnen lijst. 

quizlet.com