6.2 Wat kun je doen met elektriciteit?

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo
• Leerjaar 1

Wat kun je doen met elektriciteit?

Intro dia. Vraag aan de leerlingen wie dit spel kent, hoe het technisch werkt, hoe die stroomkring eruit ziet, e.d.

Dr. Bibber schakeling

Deze dia laat een eenvoudig schakelschema zien van het spel Dr. Bibber (niet compleet want het lampje van de neus ontbreekt in dit schema).

DEZE LES

Uitleg

Zelfstandig werken

JE GAAT LEREN OVER

• dat je elektriciteit om kunt zetten in warmte, licht en beweging;
  
• hoe verschillende soorten lampen werken;
  
• hoe de kleur van licht van de temperatuur van de lichtbron afhangt;
  
• hoe een elektromotor werkt.

Energie omzetten

Overzicht met voorbeelden van energie omzetting.

Omzetten van energie

Elektrische energie kun je omzetten in licht, warmte of beweging.

Joule

Energie meet je in joule (J).

1 joule is heel klein dus rekenen we in kJ 

1 kJ = 1 000 J

Energie-

omzettingen

Energiestroomdiagram

Verschillende soorten lampen

Lampen bevatten verschillende soorten licht

TL lamp: veel groen en violet

Gloeilamp: meer rood dan zonlicht

Verschillende soorten licht

• gloeilamp
• neon 
• natrium (straat) lamp 
• tl-buis en spaarlamp (klein opgevouwen tl lamp)
• led-lamp
• lcd scherm
• plasma tv

Gloeilamp

Gloeilampdraad 2 500 ^oC

- Wit gloeiend warm

- Energieverlies: We willen 

     licht en geen warmte

Neon of natrium (straat) lamp wordt niet zo warm

TL-buis (tube lighting)

De werking van de Tl-buis berust op het opwekken van ultraviolette straling in een kwik-ontlading. Door een fosforpoeder op de wand van de Tl-buis wordt de ultraviolette straling omgezet in zichtbaar wit licht.

Kleur hangt af van soort gas

LED licht

LED (light emitting diode) - werkt niet met gas maar met een halfgeleider.

Metaalachtige stoffen in 

een stukje materiaal (diode). 

De kleur hangt af van de 

gebruikte halfgeleider.

Meer uitleg: google werking led

Kleurtemperatuur

De kleurtemperatuur wordt meestal uitgedrukt in kelvin (K). Volgens de verschuivingswet van Wien neemt de golflengte van het uitgestraalde licht af met toenemende temperatuur en heeft blauwachtig licht (korte golflengte) een hogere kleurtemperatuur dan roodachtig licht. Dit is tegengesteld aan de indruk die het licht op de mens maakt. Licht met een lage kleurtemperatuur wordt als "warmer" ervaren dan licht met een hoge kleurtemperatuur.

Lcd-beeldschermen

Lcd-schermen (liquid crystal display)

- Hebben kleine vloeibare kristallen. 

- De kristallen geven 

    zelf geen licht, maar 

    laat licht achter het 

    kristal door.

- Aparte kristallen voor rood, groen en blauw licht.

Plasma-tv

Puntjes die rood, groen of blauw licht geven.

Elk puntje is een heel klein tl-buisje.

Andere toepassingen

Elektromotor

Een elektromotor werkt dmv een permanente magneet  en een draaibare spoel. 

Hij zet elektrische energie om in bewegingsenergie. 

Weektaak

6.2 Wat kun je doen met elektriciteit?

Opdrachten A t/m D

Werk aftekenen?

Zet je naam op het bord en 

werk zelfstandig verder