MBO - Pssst! - Week tegen pesten 2024

• Mentorles
• Burgerschapskunde
• MBO

Introductie

Het zit in ons om de verhalen die we vertellen zo mooi of spannend mogelijk te maken. Hier en daar vullen we dingen in en verzinnen we er nieuwe dingen bij. Voor spannende verhalen is dat natuurlijk prima, maar als je iets deelt over iemand ,is het een ander verhaal. Iedereen roddelt weleens, en roddelen hoeft niet altijd negatief te zijn. Maar hoe zorgen we ervoor dat niemand zich gekwetst of buitengesloten voelt? En wat kun je doen als dit toch gebeurt…?

Instructies

Doel van de les       
Bespreken wat roddelen is, waar het vandaan komt en wat jij zelf kunt doen om het tegen te gaan.

Werkvormen
Klassikale overdracht, klassikaal gesprek, individueel oplossingen bedenken, in tweetallen overleggen en keuzes maken, klassikaal nabespreken

Bijlage
-    Werkblad_MBO_Pssst , 1 per leerling


Kennis:
De student...
… leert wat roddelen betekent
… leert waar roddelen vandaan komt
… leert wat het gevaar is van roddelen
… leert aan de hand van uitwisselen in duo’s positieve oplossingen te bedenken bij roddels
… leert dat je zelf de macht in handen hebt om roddels te stoppen


Vaardigheden:
… samenwerken om tot positieve oplossingen te komen
… denken, uitwisselen, delen
… reflecteren

Houding:
Reflectief, respectvol, nieuwsgierig, actief en open.

Burgerschap
Met deze les werk je actief aan de dimensie: sociaal-maatschappelijk.

Werkbladen

Werkblad_MBO_Pssst.pdf

Intro Pssst!

Verhalen vertellen en roddelen, wij mensen doen het al vanaf de oertijd. De verhalen die we delen, willen we het liefst zo mooi of spannend mogelijk maken en hier en daar vullen we dingen in en verzinnen we er nieuwe dingen bij. Voor spannende verhalen is dat natuurlijk prima, maar hoe zit dit als je iets deelt over iemand? Hoe zorg je ervoor dat je niet roddelt? In deze les gaan we op zoek naar wat roddelen nu precies is, hoe het werkt en wat je zelf kunt doen tegen roddels. Want sterke verhalen zijn leuk, maar roddels…

Definities

Er zijn verschillende definities te vinden over roddelen.

De een zegt:

“Praten over privézaken van afwezige anderen, vooral op een vervelende manier.”

Maar professor Lea Ellwardt, die onderzoek heeft gedaan naar roddelen, zegt:

“De definitie van roddelen is praten over iemand die op dat moment niet aanwezig is. Dat kan om negatieve gesprekken gaan, maar ook over positieve zaken.”

Geschiedenis

Roddelen gebeurt al vanaf de oertijd, het zit diep geworteld in ons om informatie via verhalen te delen. Vroeger vertelden we elkaar verhalen rond het kampvuur. En verhalen met bijzondere en opvallende elementen kunnen we nu eenmaal beter onthouden. Men denkt dat het kampvuur de bron is van storytelling, en dus ook van roddelen.

Daarnaast gebruikten we verhalen om status te verkrijgen. Degene over wie vroeger werd verteld dat hij de grootste mammoet had gedood, werd door andere gezien als de sterkste van de tribe.

Of denk maar eens aan de pre-middeleeuwen waar verhalen werden verzonnen over heksen en soms hele volkeren in oorlog waren met een ander volk omdat hun koning iets kwalijks had verzonnen over een van hen…

Kortom…

Het zit in ons om verhalen te delen, deze af en toe te verdraaien of aan te dikken, en dan vaak zó dat wij er zelf beter uitkomen. Dit doen we om verbindingen aan te gaan met anderen en geaccepteerd of bewonderd te worden. Niets nieuws dus en belangrijk voor sociale banden.

Vandaag de dag gaat communicatie veel sneller. Roddels werden vroeger natuurlijk niet zo 1-2-3 doorge-appt naar alle stammen in buurt. ;)

Klassengesprek:
Vraag de studenten of ze zelf weleens een verhaal hebben aangedikt of een beetje verdraaid. Iedereen doet het wel eens! Maar het is soms toch ingewikkeld om toe te geven. Wie durft?!
Let hierbij op dat er geen vingers naar anderen worden gewezen met een nare ondertoon. Wees nieuwsgierig naar elkaar en complimenteer elkaar als iemand wat durft te vertellen.

Gevaar van roddelen
Roddels kunnen gevaarlijk zijn en verdeeldheid en ruzie veroorzaken. Dat kan in een klas of op werk maar ook tussen staten of landen.

Als je een politiek leider of in een bepaalde vorm een influencer bent dan moet je echt oppassen met wat je de wereld in slingert, of het waar of niet waar is. Want mensen kunnen dat, zonder het echt goed te checken, zomaar geloven, overnemen en dan kan het gevaarlijke proporties aannemen. We kennen allemaal wel voorbeelden hiervan…

Let op: Het kan zijn dat er nu voorbeelden genoemd gaan worden die gevoelig liggen in de klas (denk aan roddels/leugens die politiek leiders verspreiden in tijden van oorlog). Probeer er scherp op te zijn, licht eventueel een minder gevoelig voorbeeld uit en ga door met de volgende slide.   

Het gebeurt overal

Roddelen kan echt een naar effect hebben.  Ook als je geen ‘bekend persoon’ bent. Als je iemand in een slecht daglicht zet achter zijn rug om dan kan dat diegene veel pijn doen, het kan anderen beïnvloeden en zelfs iemand uitsluiten.
Want vergis je niet, roddelen wordt op iedere leeftijd gedaan en in iedere omgeving. Juist om groepjes te creëren en daar zelf een sterke positie in te verkrijgen. Binnen je studie, misschien wel binnen je familie en later ook op de werkvloer.

Onderzoek
 
We weten nu uit onderzoek dat het bij ons hoort en dus moeilijk is om helemaal te cancelen. Zo simpel als ‘niet doen!’ is het dus niet.

Ook weten we nu door het onderzoek van Professor Lea Ellwardt dat roddelen ‘vriendschappen versterkt op de werkvloer’.
Het kan dus juist mensen verbinden en onderlinge vriendschappen versterken. Maar te veel roddelen maakt je lang niet altijd populair…

En niemand wil eigenlijk écht een ander bewust pijn doen en buitensluiten, toch?

Lees hier het hele onderzoek : https://www.rug.nl/news/2011/06/100_promotieellwardt

Tijd voor een Actieplan!

Stel, je krijgt te maken met een vette roddel. Dus geen klein positief roddeltje. Dat kan op verschillende manieren.

A - Iemand vertelt jou iets over een ander.
B - Iemand roddelt over jou.
of
C - Oeps… je roddelt zelf iets door dat iemand je in vertrouwen heeft verteld.

Wat kun je allemaal doen?

Stap 1 - Individueel

Bedenk bij alle drie de opties wat je zou kunnen doen. Hoe zou je dit positief kunnen aanpakken en/of oplossen? Bedenk verschillende mogelijkheden.

In het invulvak staan begeleidende hulpvragen. Lees deze door om tot verschillende oplossingen te komen. Je kunt hier vervolgens overheen schrijven.

Stap 2  - In duo’s

Bespreek wat jullie gedachten en oplossingen waren bij A, B en C. Wissel eventueel uit of jullie zelf weleens in zo’n situatie hebben gezeten, hoe jullie dat hebben opgelost en hoe je daar nu op terugkijkt.

Jullie kiezen samen van alle ideeën de beste optie bij A, B en C die jullie positief en haalbaar vinden.

Stap 3  - Klassikaal nabespreken

Verzamel de uitkomsten/opties om positief te handelen voor A, B en C nu allemaal op het bord. Welke opties hebben we allemaal kunnen bedenken? Als veel studenten hetzelfde hebben, kun je ook nog vragen naar andere aanvullingen die zijn langsgekomen in de bespreking.

Gebruik de onderstaande vragen om de opdracht na te bespreken en kijk of jullie nog oplossingen missen.

A:
Waarom zou je dit verder delen?
Wie heeft er voordeel bij het delen?
Wie heeft er nadeel van na het delen?
Is dat het waard?

B:
Waar komt het vandaan?
Kan ik er zelf iets aan veranderen?
Raakt het mij echt? Wie kan ik vertrouwen om te praten over wat het met mij doet?
Kan ik eigenaarschap nemen en het positief maken?

C.
Waarom deed ik dit eigenlijk?
Heb ik iemand pijn gedaan?
Hoe kan ik mijn excuses hiervoor aanbieden?

Tot slot:

Het leven is te kort!

Realiseer je dat het leven kort is en dat het helemaal geen zin heeft en vooral zonde van je tijd is om die aan negatieve dingen te besteden!

Je kan ook met elkaar lachen mét, in plaats van over elkaar! Grappige en leuke dingen delen in plaats van iemand in een kwaad daglicht zetten.

Roddel je vanuit verveling? 

Zoek  een  hobby  ;) 

Roddel je omdat je vriendschappen zoekt? Zoek samen een hobby of nodig iemand uit om iets leuks te gaan doen.
Ben je echt eenzaam en onzeker, bespreek dit dan met iemand die je vertrouwt (want stiekem is iedereen dat weleens)! 

Jij hebt de macht er een positieve wereld van te maken!

Bij jou kan een roddel stoppen of kan zelfs pesten stoppen. Je mag iemand bedanken voor de roddel en die vervolgens in de prullenbak gooien om samen iets leuks te gaan doen.

Roddelen gebeurt overal om je heen en je gaat het nog veel meemaken in je leven, maar jij kunt er wel degelijk een verschil in maken. Daar hoef je ook geen ruzie over te maken of vijanden mee te creëren. Als jij laat zien dat de roddel helemaal niet zo boeiend is en je veel leukere dingen kunt doen om de verbinding aan te gaan, dan verliest de roddel zijn kracht. En let maar op, anderen gaan je voorbeeld overnemen, want het leven is eigenlijk veel leuker als het gevuld is met positiviteit. 

LINK

Evaluatie invullen? Graag!

We zijn bij Respect Foundation heel blij met alle reacties, tips en feedback op onze lessen. We zijn altijd op zoek naar verbeterpunten. Vul onderstaande vragenlijst in, als docent of samen met je klas! Klik op de link!