VO - Gouden Weken les 2: Hoe goed ken jij iedereen?

• Burgerschapskunde
• Mentorles
• Middelbare school

Introductie

De storm steekt op in de groep! In deze stormfase staat bij de leerling het ik-gevoel centraal. Er wordt tegen elkaar opgebokst; wie is het grappigst, wie is het slimst en vooral wie heeft de grootste mond? De leerlingen vechten om een positie binnen de groep. Je zult af en toe met suizende oren in het lokaal zitten. Lessen verlopen moeizaam en de leerlingen zullen soms mopperen. Dat hoort bij deze fase. Het belangrijkste is dat je als leerkracht je klas snel, goed leert kennen. Je wilt de leerlingen later kunnen aanspreken op verantwoordelijkheden, zodat je ook hun talenten kunt inzetten in de groep. Dus ogen open en aan de slag! De opdrachten van deze week lijken chaotisch. Dat klopt! Laat de leerlingen maar roepen tijdens het eerste spel en laat ze maar rondrennen bij de speeddate. Ze zoeken allemaal naar hun plek in de groep. Door deze opdrachten zie je als leerkracht meteen wie de grootste mond heeft, wie tactisch kan denken en wie er aanmoediging nodig heeft. TIP: Observeer je leerlingen en zorg dat je iedereen ziet! Maak notities en profielbeschrijvingen. Begin met het bijhouden van een leerlingen-boek waarin je al deze observaties opschrijft.

Instructies

De Gouden Weken
De eerste weken van het schooljaar – de Gouden Weken – zijn bepalend voor het creëren van een fijne, veilige sfeer in de groep. Leerlingen verkennen elkaar, de docent en de regels. In deze periode worden de normen en waarden van een groep bepaald. De docent speelt in deze fase een belangrijke rol. Hoe maak je nu samen met kinderen een goede start van het schooljaar? En hoe stimuleer je een positieve groepsvorming waar je een jaar lang plezier van hebt?

We hebben drie lessen ontwikkeld binnen de drie eerste fases van groepsdynamica; forming (les 1), norming (les 2) en storming ( les 3). Op deze drie lessen volgt de Week tegen Pesten (performing). Lees hier meer over groepsdynamica. Hoe de mechanismes werken, hoe je groepsdynamica kunt sturen en de groepsvorming een positieve wending geeft.

Voorbereiding

• Lees van tevoren de informatie over groepsdynamica door
• Doe voorafgaand les 1: Ik ben, ik ben, wie jij niet bent.
• Elke leerling heeft het speeddate formulier nodig en een potlood of pen.

Bijlage
Speeddate formulier

Competenties
Kennis
De leerling leert…
…de klasgenoten beter kennen door middel van het speeddaten
…overeenkomsten zien in de klas door middel van de nabespreking

Vaardigheden
De leerling…
…oefent met zichzelf presenteren tegenover een ander
…luistert met aandacht naar de ander
…leer de werkvorm speeddaten kennen
…kan klassikaal reflecteren op de opdracht

Houding
Open, reflectief, geïnteresseerd, nieuwsgierig, respectvol, betrokken, actief

Burgerschap
Met deze lessenserie groepsdynamica werk je aan de volgende actuele burgerschapskerndoelen:
Kerndoel 1. Veilige schoolcultuur:
•    Zorgen voor een veilige schoolomgeving met aandacht voor diversiteit en inclusie.
•    Stimuleren van kritische denkvaardigheden, morele en ethische oordeelsvorming en het offline en online respectvol communiceren daarover.
•    Samen met leerlingen vormgeven van een democratische cultuur
Kerndoel 2. Diversiteit:
•    Verkennen van en reflecteren op de eigen offline en online identiteit in relatie tot anderen.
•    In gedrag rekening houden met ervaringen en perspectieven van anderen.
Kerndoel 3. Democratische waarden:
•    Verkennen op basis van morele en ethische perspectieven wat rechtvaardigheid en verantwoordelijk handelen betekent voor jezelf.
•    Afwegen hoe het eigen handelen effect heeft op de omgeving en het welzijn van anderen, nu en in de toekomst.
Kerndoel 4. Maatschappelijke betrokkenheid:
•    Benoemen en waarderen van de eigen bijdrage aan de samenleving in dagelijkse situaties.
•    Verkennen van de eigen mogelijkheden om maatschappelijke betrokkenheid vorm te geven.
Kerndoel 5: Democratische betrokkenheid
•    Communiceren op respectvolle wijze
Kerndoel 6. Maatschappelijke vraagstukken:
•    Uitdrukken van persoonlijke idealen en opvattingen.
•    Reflecteren hoe de eigen identiteit en waarden het handelen kunnen beïnvloeden.
•    Verkennen welke individuele en collectieve bijdragen aan oplossingen mogelijk zijn.

Werkbladen

Speeddateform.pdf

Speel een aantal rondes van het spel ‘Guess who’ (uit les 1 van Groepsdynamica).

De leerlingen gaan speeddaten. Aan de hand van een aantal stappen gaan ze informatie verzamelen over elkaar.

Vragen

1. Wat zijn al je voornamen?
2. Leukste activiteit in je vrije tijd?
3. Favoriete vakantieland?
4. Naam en leeftijd broers en zussen?
5. Waar mogen ze je 's nachts voor wakker maken?

Kies 5 vragen die jij leuk vindt om beantwoord te krijgen van je leerlingen. In de slide zie je enkele voorbeeldvragen, maar zet deze gerust naar je eigen hand.

Deel het speeddate-formulier uit (zie bijlage).

In het eerste vakje vult iedere leerling de eigen antwoorden op de 5 vragen in. De leerlingen delen deze informatie vervolgens met de leerling naast hen. 

De  antwoorden van de buurman/buurvrouw schrijven ze in het vakje 'First date'.

Na het invullen van de eerste twee vakjes begint het echte speed-daten. De leerlingen krijgen tien seconden om een date te vinden. Daarna hebben ze 30 seconden om elkaar informatie te geven. Per date mogen de leerlingen elk één vakje invullen, neem zoveel mogelijk gegevens van een leerling die je nog niet hebt over van je date.

Ga door tot dat het formulier vol is.

Geef eventueel de opdracht mee om te 'daten' met leerlingen die je nog niet zo goed kent.

1. Wie heeft er alleen maar jongens/meiden?
2. Wie heeft er in onze klas doet graag dezelfde activiteit in de vrije tijd?
3. Hebben sommige leerlingen hetzelfde vakantieland?
4. Wie heeft er de meeste broers en zussen?
5. Wie wordt graag waarvoor wakker gemaakt?
6. Was het lastig om te doen?
7. Zijn er leerlingen die heel vaak zijn gedeeld?
8. Zou je dit ook met leerstof kunnen doen? Bv. de antwoorden delen?

Bespreek klassikaal de speed-date sessie na. Stel de klas vragen (pas de vragen aan, aan de hand van de inhoud van de dates).
Aan de hand van de resultaten bekijken we of we achter de antwoorden kunnen komen.