MBO - Vrijheid
1 / 23
Lesduur is: 80 minIntroductie
Deze les staat in het teken van vrijheid. Wij leven in Nederland in een ‘vrij’ land. Vrij om te denken wat je wil, vrij om dat uit te spreken, vrij om eigen keuzes te maken en vrij om te zijn wie je bent.
Maar hoe voelt dat? En voelt iedereen zich wel zo vrij? Zit er eigenlijk verschil in hoe jij en je klasgenoten vrijheid zien of ervaren?
Vrijheid behoort samen met solidariteit en gelijkheid tot de kernwaarden van de Nederlandse samenleving. Onze democratische waarden. Maar met de huidige spanningen in de samenleving en de oorlogen in Europa voelt ‘vrijheid’ niet altijd meer zo vanzelfsprekend. Hoe kunnen we samen actief zorgen voor onze vrijheid?
In deze les verkennen we wat vrijheid is, wat iedereen zelf belangrijk vindt en hoe en waarom je samen vrijheid moet waarborgen.
Instructies
In duo's en klassikaal
In deze les verkennen we wat vrijheid is, wat jullie zelf vinden en tot slot hoe en waarom je samen vrijheid moet waarborgen. Dit doen we door het gebruik van verschillende stellingen die we bespreken aan de hand van meningkaarten. In tweetallen kies je een kaartje waarmee je het groepsgesprek aangaat. Door je mening eerst in tweetallen uit te wisselen, waarborgen we een stukje veiligheid in de klas.
De stellingen in deze les gaan over drie thema’s.
Elke thema (deel) heeft 3 stellingen:
Deel 1) Vrijheid om te zijn wie je bent
Deel 2) Vrijheid om te zeggen wat je wilt
Deel 3) Vrijheid om te doen wat je wilt
Kies één van de drie thema’s of behandel ze allemaal. Je kunt deze dialoog-les ook in delen geven en dus een aantal keer terug laten komen.
Voeg eventueel stellingen toe, haal weg wat niet bij je groep past of pas stellingen aan. Gebruik hiervoor de laatste (lege) slide achteraan de les.
Bij elke stelling is er een INFO/UITLEG toegevoegd.
Hiermee kun je in je klas elke stelling en dialoog afronden.
Deze informatie is een richtlijn, wellicht gaat jullie gesprek ergens anders over. Wil je zelf kennis en informatie toevoegen? Dat kan natuurlijk.
Doel van de les
Met elkaar in dialoog gaan over maatschappelijke vraagstukken die te maken hebben met het thema ‘vrijheid’. Wat vind jij en wat vind ik en hoe verhoudt dat zich tot elkaar? Het verkennen van het woord vrijheid, welke betekenis dit heeft voor ieder. Verkennen waarom je samen vrijheid moet waarborgen.
Werkvormen
Meningkaarten-spel, in tweetallen overleggen, klassikale dialoog
Benodigdheden / voorbereiding
Bijlagen
MeningKaartjes VO/MBO.pdf
Kennis/competenties/vaardigheden
Bewustwording, zelfbewustzijn, empathie, betrokkenheid, actief luisteren, mening delen, zelfkennis.
Leerdoelen
De student…
...oefent met interviewtechnieken (zoals: actief luisteren, hoor en wederhoor, doorvragen, terugkoppelen en tekst samenvatten)
...oefent met zijn/haar mening te verwoorden
...oefent met actief luisteren naar de mening van de ander
…neemt actief deel aan een groepsgesprek over een maatschappelijk vraagstuk gekoppeld aan het thema vrijheid
…kan een eigen interpretatie van de term vrijheid verwoorden
…heeft kennis opgedaan over verschillende meningen rondom maatschappelijke vraagstukken gekoppeld aan het thema vrijheid
Burgerschap
Met deze les werk je voornamelijk aan de sociaal-maatschappelijke dimensie en een beetje aan de politiek-juridische dimensie
In deze les verkennen we wat vrijheid is, wat jullie zelf vinden en tot slot hoe en waarom je samen vrijheid moet waarborgen. Dit doen we door het gebruik van verschillende stellingen die we bespreken aan de hand van meningkaarten. In tweetallen kies je een kaartje waarmee je het groepsgesprek aangaat. Door je mening eerst in tweetallen uit te wisselen, waarborgen we een stukje veiligheid in de klas.
De stellingen in deze les gaan over drie thema’s.
Elke thema (deel) heeft 3 stellingen:
Deel 1) Vrijheid om te zijn wie je bent
Deel 2) Vrijheid om te zeggen wat je wilt
Deel 3) Vrijheid om te doen wat je wilt
Kies één van de drie thema’s of behandel ze allemaal. Je kunt deze dialoog-les ook in delen geven en dus een aantal keer terug laten komen.
Voeg eventueel stellingen toe, haal weg wat niet bij je groep past of pas stellingen aan. Gebruik hiervoor de laatste (lege) slide achteraan de les.
Bij elke stelling is er een INFO/UITLEG toegevoegd.
Hiermee kun je in je klas elke stelling en dialoog afronden.
Deze informatie is een richtlijn, wellicht gaat jullie gesprek ergens anders over. Wil je zelf kennis en informatie toevoegen? Dat kan natuurlijk.
Doel van de les
Met elkaar in dialoog gaan over maatschappelijke vraagstukken die te maken hebben met het thema ‘vrijheid’. Wat vind jij en wat vind ik en hoe verhoudt dat zich tot elkaar? Het verkennen van het woord vrijheid, welke betekenis dit heeft voor ieder. Verkennen waarom je samen vrijheid moet waarborgen.
Werkvormen
Meningkaarten-spel, in tweetallen overleggen, klassikale dialoog
Benodigdheden / voorbereiding
- Ieder duo heeft MeningKaartjesVOMBO.pdf nodig, er staan 2 sets op de print
- Scharen om de kaartjes uit te knippen
Bijlagen
MeningKaartjes VO/MBO.pdf
Kennis/competenties/vaardigheden
Bewustwording, zelfbewustzijn, empathie, betrokkenheid, actief luisteren, mening delen, zelfkennis.
Leerdoelen
De student…
...oefent met interviewtechnieken (zoals: actief luisteren, hoor en wederhoor, doorvragen, terugkoppelen en tekst samenvatten)
...oefent met zijn/haar mening te verwoorden
...oefent met actief luisteren naar de mening van de ander
…neemt actief deel aan een groepsgesprek over een maatschappelijk vraagstuk gekoppeld aan het thema vrijheid
…kan een eigen interpretatie van de term vrijheid verwoorden
…heeft kennis opgedaan over verschillende meningen rondom maatschappelijke vraagstukken gekoppeld aan het thema vrijheid
Burgerschap
Met deze les werk je voornamelijk aan de sociaal-maatschappelijke dimensie en een beetje aan de politiek-juridische dimensie
Werkbladen
Onderdelen in deze les
Slide 1 - Tekstslide
Introductie
Deze les staat in het teken van vrijheid. Wij leven in Nederland in een ‘vrij’ land. Vrij om te denken wat je wil, vrij om dat uit te spreken, vrij om eigen keuzes te maken en vrij om te zijn wie je bent.
Maar hoe voelt dat? En voelt iedereen zich wel zo vrij? Zit er eigenlijk verschil in hoe jij en je klasgenoten vrijheid zien of ervaren?
Vrijheid behoort samen met solidariteit en gelijkheid tot de kernwaarden van de Nederlandse samenleving. Onze democratische waarden. Maar met de huidige spanningen in de samenleving en de oorlogen in Europa voelt ‘vrijheid’ niet altijd meer zo vanzelfsprekend. Hoe kunnen we samen actief zorgen voor onze vrijheid?
In deze les verkennen we wat vrijheid is, wat iedereen zelf belangrijk vindt en hoe en waarom je samen vrijheid moet waarborgen.
Deze les staat in het teken van vrijheid. Wij leven in Nederland in een ‘vrij’ land. Vrij om te denken wat je wil, vrij om dat uit te spreken, vrij om eigen keuzes te maken en vrij om te zijn wie je bent.
Maar hoe voelt dat? En voelt iedereen zich wel zo vrij? Zit er eigenlijk verschil in hoe jij en je klasgenoten vrijheid zien of ervaren?
Vrijheid behoort samen met solidariteit en gelijkheid tot de kernwaarden van de Nederlandse samenleving. Onze democratische waarden. Maar met de huidige spanningen in de samenleving en de oorlogen in Europa voelt ‘vrijheid’ niet altijd meer zo vanzelfsprekend. Hoe kunnen we samen actief zorgen voor onze vrijheid?
In deze les verkennen we wat vrijheid is, wat iedereen zelf belangrijk vindt en hoe en waarom je samen vrijheid moet waarborgen.
Slide 2 - Tekstslide
Wat is vrijheid?
Vrijheid is een grondrecht maar tegelijk ook een gevoel. In Nederland en Europa zijn er voor verschillende vrijheden wetten en voorschriften. Deze zijn nodig om vrijheid te waarborgen.
Maar wetten en regels zijn het tegenovergestelde van vrijheid, zou je zeggen. Daar gaan we zo uitgebreid over in dialoog.
Deze vraag is heel moeilijk te beantwoorden, want vrijheid bestaat op verschillende vlakken en op verschillende manieren. Kun je je bijvoorbeeld vrij (in je gedachten) voelen als je opgesloten zit? En wat als je in een dictatuur leeft maar dat zelf niet weet, voel je je dan vrij? Ben je het dan ook?
Vrijheid is een grondrecht maar tegelijk ook een gevoel. In Nederland en Europa zijn er voor verschillende vrijheden wetten en voorschriften. Deze zijn nodig om vrijheid te waarborgen.
Maar wetten en regels zijn het tegenovergestelde van vrijheid, zou je zeggen. Daar gaan we zo uitgebreid over in dialoog.
Slide 3 - Tekstslide
Gespreksafspraken
Hebben jullie al een set klassenafspraken of dialoogafspraken gemaakt? Perfect! Haal deze erbij. Zo niet, dan kan het handig zijn om eerst de les Pittige Gesprekken te doen.
Het is in de klas belangrijk om afspraken te maken over hoe je met elkaars mening omgaat. Er zijn namelijk altijd verschillen: zowel bij kleine als bij grote onderwerpen.
Het is belangrijk dat je je altijd bewust bent van je eigen standpunt en open staat voor mening van de ander. Dat lijkt vanzelfsprekend, maar is soms nog knap lastig. Het vormen en uiten van een mening is geen wedstrijdje ‘meeste stemmen gelden’. Er is altijd ruimte voor verschillende meningen.
Naar elkaar luisteren, elkaar begrijpen, maar het helemaal niet eens zijn… dat kan!
Maak afspraken over:
Hebben jullie al een set klassenafspraken of dialoogafspraken gemaakt? Perfect! Haal deze erbij. Zo niet, dan kan het handig zijn om eerst de les Pittige Gesprekken te doen.
Het is in de klas belangrijk om afspraken te maken over hoe je met elkaars mening omgaat. Er zijn namelijk altijd verschillen: zowel bij kleine als bij grote onderwerpen.
Het is belangrijk dat je je altijd bewust bent van je eigen standpunt en open staat voor mening van de ander. Dat lijkt vanzelfsprekend, maar is soms nog knap lastig. Het vormen en uiten van een mening is geen wedstrijdje ‘meeste stemmen gelden’. Er is altijd ruimte voor verschillende meningen.
Naar elkaar luisteren, elkaar begrijpen, maar het helemaal niet eens zijn… dat kan!
Maak afspraken over:
- Elkaar uit laten praten.
- Hoe luisteren we naar elkaar?
- Op je beurt wachten.
- Wat doen we als iemand echt even heel kwaad wordt?
- Hoe voegen we de mening van de iets meer verlegen klasgenoten toe?
- Wat gebeurt er als iemand zich niet aan de afspraken houdt?
Slide 4 - Tekstslide
Meningspel
We gaan allerlei maatschappelijke vraagstukken met betrekking tot vrijheid onderzoeken en bespreken in het meningspel.
Verdeel de klas in duo’s.
Elk duo krijgt 4 kaarten.
1. EENS (GROEN)
2. ONEENS (ROOD)
3. We komen er niet uit (ORANJE)
4. Geen mening (GRIJS)
De les bestaat uit drie delen. Elk deel heeft drie stellingen. Na elke stelling heb je met je duo kort de tijd (1 à 2 minuten) om deze samen te bespreken en een keus te maken tussen de kaarten.
Zijn jullie het meteen samen eens of oneens? Dan is het makkelijk kiezen.
Zitten jullie nog niet op een lijn?
Ga in dialoog! Komen jullie niet op tijd tot overeenstemming? Kies dan de oranje kaart.
Hebben jullie over deze stelling echt geen mening? Kies dan de grijze kaart.
Belangrijk: Jullie moeten samen één kaart kiezen! Leg deze kaart goed zichtbaar voor jullie op tafel.
We gaan allerlei maatschappelijke vraagstukken met betrekking tot vrijheid onderzoeken en bespreken in het meningspel.
Verdeel de klas in duo’s.
Elk duo krijgt 4 kaarten.
1. EENS (GROEN)
2. ONEENS (ROOD)
3. We komen er niet uit (ORANJE)
4. Geen mening (GRIJS)
De les bestaat uit drie delen. Elk deel heeft drie stellingen. Na elke stelling heb je met je duo kort de tijd (1 à 2 minuten) om deze samen te bespreken en een keus te maken tussen de kaarten.
Zijn jullie het meteen samen eens of oneens? Dan is het makkelijk kiezen.
Zitten jullie nog niet op een lijn?
Ga in dialoog! Komen jullie niet op tijd tot overeenstemming? Kies dan de oranje kaart.
Hebben jullie over deze stelling echt geen mening? Kies dan de grijze kaart.
Belangrijk: Jullie moeten samen één kaart kiezen! Leg deze kaart goed zichtbaar voor jullie op tafel.
Slide 5 - Tekstslide
Open dialoog & actief luisteren
Het is superbelangrijk dat we geen discussie gaan voeren en elkaar gaan proberen te overtuigen van elkaars mening maar dat we een ‘open dialoog’ voeren.
Wat is dat precies en hoe doe je dat?
Wat we met een open dialoog bedoelen is dat je luistert naar de ander met oprechte nieuwsgierigheid. Je stelt krachtige, goede vragen waardoor je elkaar écht probeert te begrijpen. Je probeert bij de essentie van de mening van de ander te komen. Dat is best lastig maar je kan het oefenen. Daarbij is ‘actief luisteren’ automatisch heel belangrijk: iemand aankijken, samenvatten en doorvragen.
Door bijvoorbeeld te vragen:
“Wat bedoel je precies met…”
“Als ik het goed begrijp bedoel jij...(samenvatting)”
“Waarom betekent dat voor jou zoveel?”
“Hoe voel je je daarbij?”
"Hoe weet je dat? (waar komt een mening vandaan?)
“Waarom vind/denk je dat, denk je?”
Uitdaging: Probeer gesloten vragen, waarbij de ander alleen met ja of nee kan antwoorden, te vermijden!
Let’s go!
Het is superbelangrijk dat we geen discussie gaan voeren en elkaar gaan proberen te overtuigen van elkaars mening maar dat we een ‘open dialoog’ voeren.
Wat is dat precies en hoe doe je dat?
Wat we met een open dialoog bedoelen is dat je luistert naar de ander met oprechte nieuwsgierigheid. Je stelt krachtige, goede vragen waardoor je elkaar écht probeert te begrijpen. Je probeert bij de essentie van de mening van de ander te komen. Dat is best lastig maar je kan het oefenen. Daarbij is ‘actief luisteren’ automatisch heel belangrijk: iemand aankijken, samenvatten en doorvragen.
Door bijvoorbeeld te vragen:
“Wat bedoel je precies met…”
“Als ik het goed begrijp bedoel jij...(samenvatting)”
“Waarom betekent dat voor jou zoveel?”
“Hoe voel je je daarbij?”
"Hoe weet je dat? (waar komt een mening vandaan?)
“Waarom vind/denk je dat, denk je?”
Uitdaging: Probeer gesloten vragen, waarbij de ander alleen met ja of nee kan antwoorden, te vermijden!
Let’s go!
Slide 6 - Tekstslide
Deel 1: Vrijheid om te zijn wie je bent.
Je mag zijn wie je bent in Nederland. Deze vrijheid is zelfs opgenomen in de wet. Je mag geloven wat je wil, je hebt het recht om je eigen levensstijl te bepalen, je mag houden van wie je wil en je bent de baas over je eigen lichaam.
Niemand kan je over bovengenoemde punten opleggen wat je moet doen. In Nederland is dit een belangrijke vorm van vrijheid.
Dat klinkt allemaal heel mooi op papier maar er zijn er toch wel wat situaties te bedenken waar het misschien een beetje schuurt…
Er volgen drie uitspraken over ‘zijn wie je bent’, waarvan we benieuwd zijn naar jullie mening.
Je mag zijn wie je bent in Nederland. Deze vrijheid is zelfs opgenomen in de wet. Je mag geloven wat je wil, je hebt het recht om je eigen levensstijl te bepalen, je mag houden van wie je wil en je bent de baas over je eigen lichaam.
Niemand kan je over bovengenoemde punten opleggen wat je moet doen. In Nederland is dit een belangrijke vorm van vrijheid.
Dat klinkt allemaal heel mooi op papier maar er zijn er toch wel wat situaties te bedenken waar het misschien een beetje schuurt…
Er volgen drie uitspraken over ‘zijn wie je bent’, waarvan we benieuwd zijn naar jullie mening.
Slide 7 - Tekstslide
Stelling 1: Je bent altijd vrij om te dragen wat je wil
Bespreken & kiezen ! (in duo's)
Loop als docent rond, zo zie je welke duo’s er snel een keus maken en welke er wat langer over doen en in gesprek zijn. Ook kun je de interactie tijdens het duogesprek goed observeren. Dit is handig als je studenten straks aan het woord wil laten.
GEBRUIK ONDERSTAANDE INFO EVENTUEEL OM DE DIALOOG TE BEGELEIDEN
INFO/UITLEG:
Met deze vraag wordt bespreekbaar dat media/vrienden/ouders allemaal op een andere manier invloed hebben op je keuzes. Hoe zit dat bij jou? Zeggen je ouders bijvoorbeeld weleens dat je dingen niet moet dragen? Reageren klasgenoten weleens op je uiterlijk? En hoe voelt dat?
Bespreken & kiezen ! (in duo's)
Bespreek de stelling en maak een samen keuze in ca. 2 minuten. Leg de kaart die jullie kiezen zichtbaar op tafel.
Loop als docent rond, zo zie je welke duo’s er snel een keus maken en welke er wat langer over doen en in gesprek zijn. Ook kun je de interactie tijdens het duogesprek goed observeren. Dit is handig als je studenten straks aan het woord wil laten.
GEBRUIK ONDERSTAANDE INFO EVENTUEEL OM DE DIALOOG TE BEGELEIDEN
INFO/UITLEG:
Met deze vraag wordt bespreekbaar dat media/vrienden/ouders allemaal op een andere manier invloed hebben op je keuzes. Hoe zit dat bij jou? Zeggen je ouders bijvoorbeeld weleens dat je dingen niet moet dragen? Reageren klasgenoten weleens op je uiterlijk? En hoe voelt dat?
Slide 8 - Tekstslide
Klassikaal bespreken/in dialoog:
Bespreek de stelling door een aantal duo’s naar hun keuze te vragen. Begin met 'eens'/'oneens'-kaarten en wissel het een beetje af.
Vergeet ook niet een aantal duo’s met oranje kaarten te vragen hoe hun gesprek verliep en waarom ze er niet uit kwamen.
Sla ook de grijze kaarten niet over; waarom hebben ze geen mening over deze stelling? Zo zorgen alle kleuren kaarten voor participatie.
Let hierbij op de klassenafspraken en het stellen van open vragen. Stelt iemand een gesloten vraag? Stimuleer deze studenten dan om de vraag te herformuleren.
Zo komen we ergens!
Sluit elke ronde af door te vragen of iemand nog iets wil toevoegen? Zijn er dingen onbesproken of nog niet gezegd, maar volgens jou toch echt van belang? Je mening delen? JA GRAAG!
TIP: Kies elke ronde andere studenten om mee te praten in de dialoog. Natuurlijk is het prettig als er een fanatiek groepje is maar probeer ook echt iedereen te betrekken: elke mening doet ertoe… ook de 'geen mening' is boeiend.
Bespreek de stelling door een aantal duo’s naar hun keuze te vragen. Begin met 'eens'/'oneens'-kaarten en wissel het een beetje af.
Vergeet ook niet een aantal duo’s met oranje kaarten te vragen hoe hun gesprek verliep en waarom ze er niet uit kwamen.
Sla ook de grijze kaarten niet over; waarom hebben ze geen mening over deze stelling? Zo zorgen alle kleuren kaarten voor participatie.
Let hierbij op de klassenafspraken en het stellen van open vragen. Stelt iemand een gesloten vraag? Stimuleer deze studenten dan om de vraag te herformuleren.
Zo komen we ergens!
Sluit elke ronde af door te vragen of iemand nog iets wil toevoegen? Zijn er dingen onbesproken of nog niet gezegd, maar volgens jou toch echt van belang? Je mening delen? JA GRAAG!
TIP: Kies elke ronde andere studenten om mee te praten in de dialoog. Natuurlijk is het prettig als er een fanatiek groepje is maar probeer ook echt iedereen te betrekken: elke mening doet ertoe… ook de 'geen mening' is boeiend.
Slide 9 - Tekstslide
Stelling 2: Bedrijven mogen mensen met tatoeages NIET weigeren
Stap 1. In tweetallen: Bespreek de stelling en maak een samen keuze in ca. 2 minuten! Leg de kaart die jullie kiezen zichtbaar op tafel.
Stap 2. Klassikaal bespreken/in dialoog: Wat vinden jullie? Welke meningen hebben we allemaal? Wat kunnen we van elkaars visie leren?
INFO/UITLEG:
Werkgevers hebben in Nederland de vrijheid om in specifieke gevallen bepaalde vormen van levensstijl niet zichtbaar te willen laten zien binnen hun organisatie. Dit is echter een regel van het bedrijf die goed onderbouwd moet zijn. Werknemers hebben op hun beurt weer de keus om wel of niet bij het bedrijf te werken. Het is dus aan de werkgever, maar het is GEEN regel in Nederland. Daarnaast is het zomaar uitsluiten van werknemers op basis van uiterlijke kenmerken NIET toegestaan in Nederland. Dit valt onder Artikel 1: Gelijke behandeling en discriminatieverbod
Ingewikkeld... wat denken jullie?
Stap 1. In tweetallen: Bespreek de stelling en maak een samen keuze in ca. 2 minuten! Leg de kaart die jullie kiezen zichtbaar op tafel.
Stap 2. Klassikaal bespreken/in dialoog: Wat vinden jullie? Welke meningen hebben we allemaal? Wat kunnen we van elkaars visie leren?
INFO/UITLEG:
Werkgevers hebben in Nederland de vrijheid om in specifieke gevallen bepaalde vormen van levensstijl niet zichtbaar te willen laten zien binnen hun organisatie. Dit is echter een regel van het bedrijf die goed onderbouwd moet zijn. Werknemers hebben op hun beurt weer de keus om wel of niet bij het bedrijf te werken. Het is dus aan de werkgever, maar het is GEEN regel in Nederland. Daarnaast is het zomaar uitsluiten van werknemers op basis van uiterlijke kenmerken NIET toegestaan in Nederland. Dit valt onder Artikel 1: Gelijke behandeling en discriminatieverbod
Ingewikkeld... wat denken jullie?
Slide 10 - Tekstslide
Stelling 3: Als je je op school raar gedraagt is het niet gek dat je gepest wordt.
Stap 1. In tweetallen
Stap 2. Klassikaal bespreken/in dialoog
LET OP!
Deze vraag is spannend! Je kunt als docent het beste inschatten of dit in jouw klas gepast is. Soms kan deze vraag (als er daadwerkelijk gepest wordt) het gedrag zowel positief als negatief beïnvloeden.
Een mooie kans is om de jongeren met gematigde/minder heftige meningen bij deze vraag aan het woord te laten. Hoe meer verschillende kanten er worden belicht bij deze stelling, hoe beter.
Pesten is namelijk een sociale norm die vaak niet door de hele groep wordt ondersteund/gedragen. Het is ook een goed moment om samen de norm te bepalen en zo de klas te 'resetten'.
Stap 1. In tweetallen
Stap 2. Klassikaal bespreken/in dialoog
LET OP!
Deze vraag is spannend! Je kunt als docent het beste inschatten of dit in jouw klas gepast is. Soms kan deze vraag (als er daadwerkelijk gepest wordt) het gedrag zowel positief als negatief beïnvloeden.
Een mooie kans is om de jongeren met gematigde/minder heftige meningen bij deze vraag aan het woord te laten. Hoe meer verschillende kanten er worden belicht bij deze stelling, hoe beter.
Pesten is namelijk een sociale norm die vaak niet door de hele groep wordt ondersteund/gedragen. Het is ook een goed moment om samen de norm te bepalen en zo de klas te 'resetten'.
Slide 11 - Tekstslide
DEEL 2: Vrijheid om te zeggen wat je wil!
Er wonen in Nederland veel verschillende mensen. Iedereen heeft in Nederland recht op zijn eigen mening en mag deze ook uiten. Dit mag je vinden, uitspreken of schrijven. Ook heb je het recht om te protesteren. Maar hoe zit dat dan met rekening houden met anderen? Kun je altijd zeggen wat je vindt? En moet je altijd zeggen wat je denkt en vindt?
Er wonen in Nederland veel verschillende mensen. Iedereen heeft in Nederland recht op zijn eigen mening en mag deze ook uiten. Dit mag je vinden, uitspreken of schrijven. Ook heb je het recht om te protesteren. Maar hoe zit dat dan met rekening houden met anderen? Kun je altijd zeggen wat je vindt? En moet je altijd zeggen wat je denkt en vindt?
Slide 12 - Tekstslide
Stelling 2.1: Je kunt helemaal niet altijd alles zeggen wat je wil
Stap 1. In tweetallen
Stap 2. Klassikaal bespreken/in dialoog
INFO/UITLEG:
Deze vraag gaat over het recht om te zeggen wat je wil. Je hebt in Nederland de vrijheid om je te uiten. Vrijheid van meningsuiting zal hier zeker genoemd worden. Een goed moment om te herhalen wat dat precies is.
Het recht op vrijheid van meningsuiting betekent dat je mag denken, zeggen en schrijven wat je wilt, dat je mag lezen, luisteren en kijken wat je wilt, en dat je overal informatie mag verzamelen, want op basis daarvan kun je een mening vormen.
Maar je mag hierbij geen wetten overtreden, er zitten dus wel grenzen aan deze vrijheid. Je mag niet iemand bewust te beledigen op basis van afkomst, levensovertuiging, handicap of seksuele voorkeur. En je mag ook niet anderen openbaar aanzetten tot discriminatie, haat of geweld.
De vrijheid om te zeggen wat je vindt of denkt is soms iets anders dan je houden aan gedragsafspraken die belangrijk zijn om goed en fijn met elkaar te kunnen omgaan. Denk bijvoorbeeld aan de afspraken op school, de buurt of thuis. Je zal niet overal zomaar altijd zeggen wat je vindt.
Stap 1. In tweetallen
Stap 2. Klassikaal bespreken/in dialoog
INFO/UITLEG:
Deze vraag gaat over het recht om te zeggen wat je wil. Je hebt in Nederland de vrijheid om je te uiten. Vrijheid van meningsuiting zal hier zeker genoemd worden. Een goed moment om te herhalen wat dat precies is.
Het recht op vrijheid van meningsuiting betekent dat je mag denken, zeggen en schrijven wat je wilt, dat je mag lezen, luisteren en kijken wat je wilt, en dat je overal informatie mag verzamelen, want op basis daarvan kun je een mening vormen.
Maar je mag hierbij geen wetten overtreden, er zitten dus wel grenzen aan deze vrijheid. Je mag niet iemand bewust te beledigen op basis van afkomst, levensovertuiging, handicap of seksuele voorkeur. En je mag ook niet anderen openbaar aanzetten tot discriminatie, haat of geweld.
De vrijheid om te zeggen wat je vindt of denkt is soms iets anders dan je houden aan gedragsafspraken die belangrijk zijn om goed en fijn met elkaar te kunnen omgaan. Denk bijvoorbeeld aan de afspraken op school, de buurt of thuis. Je zal niet overal zomaar altijd zeggen wat je vindt.
Slide 13 - Tekstslide
Stelling 2.2: Online ben je veel vrijer om te zeggen wat je denkt
Stap 1. In tweetallen
Stap 2. Klassikaal bespreken/in dialoog
INFO/UITLEG:
Deze dialoog zou moeten gaan over of je online alles zomaar kan plaatsen. Ben je juist vrijer of voorzichtiger? Hoe denken de studenten over het geven van commentaar op klasgenoten?
Wat zien ze bij anderen?
En wat er eenmaal online is geplaatst, dat blijft beschikbaar! Natuurlijk kun je anoniem heel veel doen, maar is alles altijd terug te vinden? Hoe verstandig is het om online alles te zeggen wat je denkt?
Stap 1. In tweetallen
Stap 2. Klassikaal bespreken/in dialoog
INFO/UITLEG:
Deze dialoog zou moeten gaan over of je online alles zomaar kan plaatsen. Ben je juist vrijer of voorzichtiger? Hoe denken de studenten over het geven van commentaar op klasgenoten?
Wat zien ze bij anderen?
En wat er eenmaal online is geplaatst, dat blijft beschikbaar! Natuurlijk kun je anoniem heel veel doen, maar is alles altijd terug te vinden? Hoe verstandig is het om online alles te zeggen wat je denkt?
Slide 14 - Tekstslide
Stelling 2.3: Online nieuwsbronnen kunnen betrouwbaarder zijn dan de mainstream media
Stap 1. In tweetallen
Stap 2. Klassikaal bespreken/in dialoog
INFO/UITLEG:
De media heeft de vrijheid om altijd onafhankelijk te schrijven. Dit wordt persvrijheid genoemd. Maar hoe zit het met de ‘waarheid’? Hoe weet je zeker wat dan echt waar is? Er is veel discussie over de media en welke bronnen je nog wel kunt vertrouwen.
Stap 1. In tweetallen
Stap 2. Klassikaal bespreken/in dialoog
INFO/UITLEG:
De media heeft de vrijheid om altijd onafhankelijk te schrijven. Dit wordt persvrijheid genoemd. Maar hoe zit het met de ‘waarheid’? Hoe weet je zeker wat dan echt waar is? Er is veel discussie over de media en welke bronnen je nog wel kunt vertrouwen.
- Hoe denken de studenten hier over?
- Hoe weet je welke nieuwssites je moet volgen?
- Waar halen zij hun informatie vandaan?
- Hebben sommige media (zoals het journaal of de krant) een verantwoordelijkheid om waarheidsgetrouw te schrijven?
- Meningen zijn toch nooit waarheden?
- Hebben kranten en de NOS minder vrijheid dan online nieuwsbronnen?
Slide 15 - Tekstslide
DEEL 3: Vrijheid om te doen wat je wil
"Vrijheid, dat is gewoon doen waar je zin in hebt!" Je kunt tot op zekere hoogte doen wat je wil in Nederland, maar uiteraard hebben we ook afspraken en regels. Deze zijn belangrijk om vrijheid van iedereen te waarborgen.
In Nederland moet iedereen zich veilig kunnen voelen in de openbare ruimte. Dus daar zijn regels waar je je aan moet houden. Zo zijn er een aantal dingen die misschien toch niet zomaar kunnen.
"Vrijheid, dat is gewoon doen waar je zin in hebt!" Je kunt tot op zekere hoogte doen wat je wil in Nederland, maar uiteraard hebben we ook afspraken en regels. Deze zijn belangrijk om vrijheid van iedereen te waarborgen.
In Nederland moet iedereen zich veilig kunnen voelen in de openbare ruimte. Dus daar zijn regels waar je je aan moet houden. Zo zijn er een aantal dingen die misschien toch niet zomaar kunnen.
Slide 16 - Tekstslide
Stelling 3.1: Als jij je aan de regels houdt, kom je niet in de problemen
Stap 1. In tweetallen
Stap 2. Klassikaal bespreken/in dialoog
INFO/UITLEG:
Deze vraag gaat onder andere over zelfstandig (kritisch) nadenken. Moet je altijd doen wat er wordt opgedragen, of is het belangrijk om zelf te blijven nadenken?
Daarnaast heb je zelf niet altijd invloed op de positie waar je je in begeeft en hoe anderen je zien. Misschien ben je soms ineens op de verkeerde plek op het verkeerde moment.
Bespreek na deze dialoog dat het belangrijk is om je informatie altijd te checken en goed te weten waarom regels en wetten er zijn. Zo ben je op de hoogte en kun je ook de vrijheid voelen om zelf keuzes te maken met betrekking tot die regels.
Stap 1. In tweetallen
Stap 2. Klassikaal bespreken/in dialoog
INFO/UITLEG:
Deze vraag gaat onder andere over zelfstandig (kritisch) nadenken. Moet je altijd doen wat er wordt opgedragen, of is het belangrijk om zelf te blijven nadenken?
Daarnaast heb je zelf niet altijd invloed op de positie waar je je in begeeft en hoe anderen je zien. Misschien ben je soms ineens op de verkeerde plek op het verkeerde moment.
Bespreek na deze dialoog dat het belangrijk is om je informatie altijd te checken en goed te weten waarom regels en wetten er zijn. Zo ben je op de hoogte en kun je ook de vrijheid voelen om zelf keuzes te maken met betrekking tot die regels.
Slide 17 - Tekstslide
Stelling 3.2: Ik hoef geen rekening met anderen te houden als ik dat niet wil
Stap 2. Klassikaal bespreken/in dialoog
INFO/UITLEG:
Deze stelling verkent de verschillen tussen iets doen voor jezelf of iets doen omdat je rekening houdt met een ander. Hoe denken de studenten hierover en waar verschillen ze van mening?
Voor de ene student kan het veel vrijer voelen om juist rekening te houden met anderen, terwijl een ander dit moeilijk vindt. Deze verschillen hebben te maken met je persoonlijke voorkeur. Het één is niet slechter dan het ander.
Benoem in deze dialoog juist de verschillen die er zijn in het ervaren van wat vrijheid is. Iedereen is immers ook vrij om anders te zijn!
Slide 18 - Tekstslide
Stelling 3.3: Je moet altijd doen wat de autoriteiten zeggen
Stap 1. In tweetallen
Stap 2. Klassikaal bespreken/in dialoog
INFO/UITLEG:
Deze dialoog zou moeten gaan over het verschil tussen het opvolgen van gezag of zelfstandig (kritisch) nadenken. En hoe dit zich tot elkaar verhoudt.
We kunnen er in Nederland van uitgaan dat agenten en anderen mensen met gezag het ‘juiste’ doen en dat opvolgen van een instructie dus goed is. Maar dat is iets anders dan ‘een politieagent heeft altijd gelijk’.
Wat vinden jullie daarvan?
Kun je agenten altijd vertrouwen?
En hoe zit dat eigenlijk in andere landen? Moet je daar ook doen wat agenten zeggen? Is daar een verschil?
Stap 1. In tweetallen
Stap 2. Klassikaal bespreken/in dialoog
INFO/UITLEG:
Deze dialoog zou moeten gaan over het verschil tussen het opvolgen van gezag of zelfstandig (kritisch) nadenken. En hoe dit zich tot elkaar verhoudt.
We kunnen er in Nederland van uitgaan dat agenten en anderen mensen met gezag het ‘juiste’ doen en dat opvolgen van een instructie dus goed is. Maar dat is iets anders dan ‘een politieagent heeft altijd gelijk’.
Wat vinden jullie daarvan?
Kun je agenten altijd vertrouwen?
En hoe zit dat eigenlijk in andere landen? Moet je daar ook doen wat agenten zeggen? Is daar een verschil?
Slide 19 - Tekstslide
Afsluiting
Vrijheid? Eenvoudig is het niet.
Maar wel heel erg mooi en belangrijk!
In Nederland is vrijheid gelukkig al heel lang een belangrijke kernwaarde waar iedereen hard voor werkt! De overheid doet haar best om vrijheid zo goed mogelijk te waarborgen. Op school heb je in ieder geval de mogelijkheid om over vrijheid en dit soort onderwerpen te praten en je mening te geven. Dat is niet in alle landen in de wereld vanzelfsprekend.
Twee afsluitende vragen voor de klas:
Hoe zouden we elkaars vrijheid beter kunnen waarborgen?
Hoe kunnen we beter rekening houden met elkaar en wat zou jij hier zelf in kunnen veranderen?
TIP 1: Laat de studenten hier individueel over nadenken en dit opschrijven. Verzamel de briefjes en laat het onderwerp even bezinken. Kom er een volgende les op terug en maak concrete afspraken en doelen zodat iedereen zijn vrijheid wordt gewaarborgd in jullie groep!
TIP 2: Koppel hier een creatieve opdracht aan door een inspirerende postercampagne op te zetten voor de hele studie.
Vrijheid? Eenvoudig is het niet.
Maar wel heel erg mooi en belangrijk!
In Nederland is vrijheid gelukkig al heel lang een belangrijke kernwaarde waar iedereen hard voor werkt! De overheid doet haar best om vrijheid zo goed mogelijk te waarborgen. Op school heb je in ieder geval de mogelijkheid om over vrijheid en dit soort onderwerpen te praten en je mening te geven. Dat is niet in alle landen in de wereld vanzelfsprekend.
Twee afsluitende vragen voor de klas:
Hoe zouden jullie ‘vrijheid’ nu definiëren?
Wat betekent vrijheid voor jou? Dit mag voor iedereen anders zijn!
Hoe zouden we elkaars vrijheid beter kunnen waarborgen?
Hoe kunnen we beter rekening houden met elkaar en wat zou jij hier zelf in kunnen veranderen?
TIP 1: Laat de studenten hier individueel over nadenken en dit opschrijven. Verzamel de briefjes en laat het onderwerp even bezinken. Kom er een volgende les op terug en maak concrete afspraken en doelen zodat iedereen zijn vrijheid wordt gewaarborgd in jullie groep!
TIP 2: Koppel hier een creatieve opdracht aan door een inspirerende postercampagne op te zetten voor de hele studie.
Slide 20 - Tekstslide
Klassikale reflectie:
Bespreek de les klassikaal na. Maak eventueel gebruik van de onderstaande vragen:
Bespreek de les klassikaal na. Maak eventueel gebruik van de onderstaande vragen:
- Wie vond de vragen, of sommige vragen, lastig?
- Wat vonden jullie van de onderwerpen?
- Heeft er iemand een nieuw inzicht gekregen door wat een klasgenoot heeft gezegd?
- Waarom zouden we hier vaker aandacht aan moeten besteden?
- Wie heeft het er later of thuis nog over gehad?
- Hoe vonden jullie deze les?
Slide 21 - Tekstslide
Tot slot
Vrijheid kun je letterlijk nemen, maar vrijheid zit eigenlijk ook diep van binnen.
Ze zeggen wel eens: 'Je kunt iemand alles afnemen behalve diens vrije gedachten.' Zolang jouw gedachten er zijn kun jij ermee doen wat je wil. Die vrijheid verdwijnt nooit. Dus wees daar zuinig op.
Vrijheid kun je letterlijk nemen, maar vrijheid zit eigenlijk ook diep van binnen.
Ze zeggen wel eens: 'Je kunt iemand alles afnemen behalve diens vrije gedachten.' Zolang jouw gedachten er zijn kun jij ermee doen wat je wil. Die vrijheid verdwijnt nooit. Dus wees daar zuinig op.
Slide 22 - Tekstslide
Evaluatie invullen? Graag!
We zijn bij Respect Foundation heel blij met alle reacties, tips en feedback op onze lessen. We zijn altijd op zoek naar verbeterpunten. Vul onderstaande vragenlijst in, als docent of samen met je klas! Klik op de link!
We zijn bij Respect Foundation heel blij met alle reacties, tips en feedback op onze lessen. We zijn altijd op zoek naar verbeterpunten. Vul onderstaande vragenlijst in, als docent of samen met je klas! Klik op de link!
Slide 23 - Tekstslide
Lege slide